อาหรับ-เบอร์เบอร์ มุสลิมผู้สร้างอารยธรรมอิสลามในสเปน ตอนที่ 73

ขอย้อนเวลากลับไปอีกครั้ง เมื่ออัลโมฮัดเข้าปกครองอันดาลุสแทนที่อัลโมราวิดใน ค.ศ.1147 อัลมุมิน อัลฆูมี อดีตองครักษ์และศิษย์ของอิบนฺ ตูมัรตฺ ซึ่งแต่งตั้งตนเองขึ้นเป็นสุลต่านแห่งราขวงศ์อัลโมฮัดก่อนหน้านั้นตั้งแต่ ค.ศ.1130 ได้สถาปนาตนเองขึ้นเป็นคอลีฟะฮฺปกครองทั้งดินแดนมัฆริบและอันดาลุสในไอบีเรีย ดังได้กล่าวไว้แต่เดิมว่า อิบนฺ ตูมัรตฺ ผู้เริ่มขบวนการอัลโมฮัดคือครูสอนศาสนา ขณะที่อัลมุมิน อัลฆูมี มีอาชีพทหาร เมื่อปรับขบวนการอัลโมฮัดขึ้นเป็นราชวงศ์ สิ่งที่เป็นปัญหาของอัลมุมิน อัลฆูมี คือการมีบุตรมากถึง 12 คน บุตรคนที่สองซึ่งครองอำนาจต่อจากอัลมุมิน อัลฆูมี ยังมีบุตรอีก 7 คน ไล่ไปจนถึงรุ่นหลานของอัลมุมิน อัลฆูมี (14 คน) เหลน (14 คน) โหลน (7 คน) เช่นนี้เองได้นำไปสู่การแย่งชิงอำนาจระหว่างกันในภายหลัง ใน ค.ศ.1228 อิดริส อัลมะมูน ราชวงศ์ระดับเหลนที่ปกครองอันดาลุสตัดสินใจยกกองทัพกลับมัฆริบเพื่อระงับความยุ่งเหยิงในราชวงศ์ที่เกิดขึ้นนับตั้งแต่รัชสมัยคอลีฟะฮฺองค์ที่ 5 จากนั้นจึงก้าวขึ้นเป็นคอลีฟะฮฺองค์ที่ 9 เมื่ออิดริส อัลมะมูน ตัดสินใจทิ้งอันดาลุสเข้าร่วมศึกชิงบัลลังก์ในดินแดนมัฆริบ เป็นผลให้สถานการณ์ในอันดาลุสไม่เหมือนเดิมอีกต่อไป อิดริส อัลมะมูน มีโอรสอีกสองพระองค์ปกครองจนถึง ค.ศ.1248 จึงถูกชิงอำนาจอีกครั้งจากผู้เป็นอา หลังจากนั้นการแย่งชิงอำนาจเกิดขึ้นอีกครั้ง วุ่นวายเช่นนี้จนกระทั่งสิ้นสุดราชวงศ์ใน ค.ศ.1269 สร้างคอลีฟะฮฺอัลโมฮัดขึ้นปกครองได้ 13 พระองค์ การแย่งชิงอำนาจที่เริ่มขึ้นในมัฆริบตั้งแต่ ค.ศ.1224 หรือแม้กระทั่งก่อนหน้านั้น เป็นปัจจัยสำคัญที่พลิกผันสถานการณ์ในอันดาลุสจนไม่สามารถแก้ไขได้อีกต่อไป ปัญหาในอันดาลุสส่งผลกระทบต่อสถานะของคอลีฟะฮฺอัลโมฮัดในมัฆริบเช่นเดียวกัน ใน ค.ศ.1212 เมื่อคอลีฟะฮฺองค์ที่ 4 มุฮัมมัด อัลนะซิร กรีฑาทัพอัลโมฮัดข้ามทะเลจากมัฆริบเพื่อช่วยทำศึกกับพันธมิตรสี่อาณาจักร ปอร์ตุเกส, คาสติล-เลออน, นาวาร์เร, อะรากอน ที่เรียกว่าศึกแห่งโทโลซา (Las Navas de Tolosa) ทว่าประสบความพ่ายแพ้ นับจากปีนั้นสถานะของคอลีฟะฮฺในมัฆริบประสบปัญหาลากยาวไปนาน อย่างไรก็ตาม ในส่วนการปกครองอันดาลุสแม้ประสบปัญหา ทว่าสี่อาณาจักรคริสเตียนที่ได้รับชัยชนะกลับไม่สามารถรอมชอมกันได้ เกิดความแตกแยกกันเองจึงเป็นผลให้อันดาลุสรอดตัวมาได้อย่างหวุดหวิด หลังอัลโมฮัดถอนทหารกลับไปยังมัฆริบ ใน ค.ศ.1228 ดินแดนอันดาลุสเต็มไปด้วยความสับสน สี่ทัพคริสเตียนรุกกลับลงมาอีกครั้ง อันดาลุสที่แตกแยกออกไปเป็นไทฟาในทุกยามที่อำนาจจากมัฆริบเป็นปัญหา เริ่มสูญเสียพื้นที่ไปทีละเมือง เมื่อถึง ค.ศ.1248 เมืองใหญ่สูญเสียจนไม่เหลือ มุสลิมที่ค้างอยู่ในหลายเมืองที่ตกเป็นของอาณาจักรคริสเตียนพากันก่อกบฏ หนักที่สุดคือเมืองบาเลนเซีย เป็นผลให้การรุกของกองทัพรีคองเกสต้าชะลอตัวลง นับจาก ค.ศ.1249-1266 เกือบยี่สิบปีการต่อต้านของอันดาลุสต่อการรุกของรีคองเกสต้าเป็นไปอย่างเข้มข้น มุสลิมที่อ่อนแอลงมากค่อยๆเสียพื้นที่เมืองเล็กๆไปทีละเมือง กระทั่งเมื่อราชวงศ์อัลโมฮัดล่มสลายลงอย่างสิ้นเชิงใน ค.ศ.1269 แผ่นดินอันดาลุสเหลือพื้นที่เพียงไทฟากรานาดา (Emirate of Granada) เท่านั้น #drwinaidahlan, #ดรวินัยดะห์ลัน, #มุสลิมสเปน

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *