สภาพฮาลาลของ “ทริปซิน” ในวัคซีนโก-วิด ตัวอย่างเรื่องความฉลาดรู้ด้านวิทยาศาสตร์ (Scientific Literacy)

หัวใจหลักของการผลิตวัคซีนคือการเพาะเลี้ยงเชื้อก่อโรค กรณีวัคซีนโก-วิดคือเชื้อ SARS-Cov2 เพื่อเก็บเกี่ยวเชื้อหรือสายพันธุกรรมนำมาขยายต่อให้มีปริมาณมากพอเพื่อนำมาผลิตวัคซีน ตอนเก็บเกี่ยวเชื้อเกิดปัญหาตรงที่เชื้อสร้างโปรตีนเกาะติดกับภาชนะแก้วจึงจำเป็นต้องใช้เอนไซม์ช่วยย่อยเพื่อให้เชื้อหลุดออกจากแก้ว เอนไซม์หลักที่ใช้คือ “ทริปซิน” (Trypsin) ซึ่งผลิตมาจากหลายแหล่ง ปัญหาเรื่องฮาลาลอยู่ตรงนี้เองยุคก่อนทริปซินที่นิยมใช้มีแหล่งมาจากสุกรเนื่องจากผลิตได้ง่าย คุณภาพดี ใช้ต้นทุนไม่สูง สุกรเป็นสัตว์ต้องห้ามในศาสนาอิสลาม ทว่านักวิชาการศาสนาอิสลามตัดสินว่าวัคซีนใช้เพื่อการป้องกันโรคที่อันตรายต่อชีวิต ทริปซินจากสุกรจึงเป็นความจำเป็นยิ่งยวด (ฎารูเราะฮฺ) อนุญาตให้ใช้ได้ ทว่าชาวบ้านมุสลิมซึ่งเป็นประชากรส่วนใหญ่ฟังแล้วเกิดอาการรังเกียจ ทริปซินจากสุกรจึงกลายเป็นประเด็นปัญหาที่มุสลิมจำนวนไม่น้อยไม่ยอมรับ สุดท้ายผู้ผลิตวัคซีนจำต้องพัฒนาเทคนิคอื่นเพื่อใช้ในการผลิตทริปซินปัจจุบันทริปซินผลิตได้จากพืชหลายชนิด สัตว์ทะเล สัตว์บกฮาลาล ทาง Astrazeneca ยืนยันว่าใช้ฟังกัสหรือเชื้อราเป็นแหล่งผลิตทริปซินก่อนนำไปเพาะเลี้ยงเพื่อขยายการผลิตด้วยเทคนิครีคอมบิแนนท์ (Recombinant) เมื่อได้ทริปซินที่นับว่าฮาลาลแล้วจึงนำไปใช้ในกระบวนการผลิตวัคซีนต่อไป อย่างไนก็ตามยังจำเป็นต้องพิจารณารายละเอียดของการพัฒนาแต่ละขั้นตอน สภาพฮาลาลของวัคซีนจึงไม่ได้จบที่ทริปซินโดยยังมีอีกหลายขั้นตอนที่ต้องพิจารณา นักวิทยาศาสตร์จึงจำเป็นต้องมีความเข้าใจหลักการทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีควบคู่ไปกับหลักวิชาการทางศาสนาอิสลาม นักวิทยาศาสตร์พิเศษกลุ่มนี้เรียกว่า “นักวิทยาศาสตร์ฮาลาล” (Halal scientists) ซึ่งยังมีจำนวนน้อยมากศูนย์วิทยาศาสตร์ฮาลาล จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (ศวฮ.) พัฒนานักวิทยาศาสตร์กลุ่มนี้ขึ้นมา ปัจจุบัน ศวฮ.มีนักวิทยาศาสตร์ฮาลาลระดับปริญญาเอกทางสาขาวิทยาศาสตร์การแพทย์อยู่ 7 คน นักวิทยาศาสตร์ระดับปริญญาตรี-โทอีก 20 คน ยังไม่เพียงพอ ไม่ใช่เฉพาะในประเทศไทยเท่านั้นทว่ายังต้องพิจารณาครอบคลุมทั่วทั้งโลก ซึ่งเป็นงานใหญ่ #drwinaidahlan, #ดรวินัยดะห์ลัน, #Halalscientist, #นักวิทยาศาสตร์ฮาลาล, #ทริปซิน, #trypsin