มัมลุกส์ – ทหารทาสผู้พิชิตมองโกลและนักรบครูเสดในประวัติศาสตร์อิสลาม ตอนที่ 3

ว่ากันว่าจักรวรรดิที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลกคือจักรวรรดิมองโกล (ค.ศ.1206-1368) ใหญ่โตได้อย่างนั้นเพราะใช้ความกล้าบ้าบิ่นของกองทัพม้าขยายอำนาจไปทั่วเอเชีย จีน รัสเซีย ยุโรปตะวันออก เอเชียกลาง ตะวันออกกลาง กองทัพมองโกลประกอบไปด้วยทหารจากชนเร่ร่อน (Nomads) หลายกลุ่มจากที่ราบใหญ่ที่เชื่อมทุ่งหญ้าสเต็ปป์ (Steppe) ในเอเชียกลางไกลไปจนถึงไซบีเรีย ประชากรคือกลุ่มมองโกลอยด์หลายชนเผ่า ทั้งมองโกลในมองโกเลีย ชนเกาหลี ชนบางกลุ่มในญี่ปุ่น ชนตาตาร์ สารพัดกลุ่มของชนเติร์ก เชียงหนู ล้วนเป็นมองโกลทั้งนั้น กองทัพมองโกลที่เกรียงไกร รบเก่งบนหลังม้า ใช้ดาบและธนูคล่องแคล่วจึงมีหลายเชื้อสาย ชนเติร์ก (Turkic) เรียกกันทั่วไปว่าเติร์กมองโกลที่สร้างประเทศตุรกีนับเป็นมองโกลกลุ่มหนึ่งเช่นเดียวกันอาณาจักรสร้างขึ้นแล้วจำเป็นต้องมีกองทัพปกป้อง อาณาจักรอิสลามของชนอาหรับก็เช่นเดียวกัน ทหารในกองทัพเกณฑ์มาจากชนหลายกลุ่มภายใต้อาณาจักร บางส่วนเป็นทหารรับจ้างจากพื้นที่อื่น บางส่วนได้มาจากการซื้อทารกเพศชายจากชนเผ่าเร่ร่อนเติร์กมองโกลแถบคอเคซัสและเอเชียกลาง นำมาฝึกฝนการต่อสู้ในค่าย การเกณฑ์กำลังพลลักษณะนี้มีมาตั้งแต่ยุคโบราณ รุ่งเรืองอีกครั้งยุคอาณาจักรอับบาสิยะฮฺโดยเฉพาะอย่างยิ่งในรัชสมัยสุลต่านอัลมุตาซิม (ค.ศ.833-842) และยุคหลังจากนั้น มีการสร้างกองทัพ #ทหารทาสมัมลุกส์ ขึ้นประกอบด้วยกำลังพลที่มาจากเด็กชายชนเผ่าเติร์กจากคอเคซัสและเอเชียกลางที่มีหลายกลุ่ม อิสลามที่เผยแผ่เข้าไปในเอเชียกลางและคอเคซัส ได้เปลี่ยนชนชาวเติร์กมองโกลจำนวนไม่น้อยให้เป็นมุสลิม ชนเหล่านี้ยังคงมีสัญชาติญาณความเป็นนักรบ ฝึกฝนการใช้ธนูและดาบบนหลังม้า มุสลิมเหล่านี้หลายกลุ่มถูกเกณฑ์เป็นทหารในกองทัพมองโกล บางส่วนเป็นทหารในกองทัพเซลจุคซึ่งเป็นเติร์กมองโกลอีกกลุ่มหนึ่ง ชนกลุ่มหลังได้เข้าควบคุมนครแบกแดดภายใต้ราชวงศ์อับบาสิยะฮฺช่วง ค.ศ.945-1118 ก่อนจะเสียอำนาจคืนกลับไปให้ราชวงศ์อับบาสิยะฮฺหลังจากนั้น ขณะที่กองทัพเซลจุคเติร์กเคลื่อนย้ายเข้าไปสร้างจักรวรรดิปกครองในคาบสมุทรอะนาโตเลียหรือตุรกีในปัจจุบันหลายอาณาจักรย่อยในโลกอิสลามนิยมใช้บริการทหารทาสมัมลุกส์รวมถึงราชวงศ์อัยยูบิดหรืออัยยูบิยูนที่ปกครองไคโรตั้งแต่ยุคสมัยของซอลาฮุดดิน (ค.ศ.1174-1193) จนกระทั่งสิ้นสุดในรัชสมัยของสุลต่านอัสซาลิฮฺอัยยูบ (ค.ศ.1240-1249) โดยชาจาร์อัดดูร (Shajar ad-Durr) ชนเผ่าเติร์กบาฮฺรี (Bahri) หัวหน้าทหารทาส นำกำลังเข้ายึดอำนาจใน ค.ศ.1259 เกิดราชวงศ์ใหม่ที่เรียกว่าราชวงศ์มัมลุกส์ หลังจากกองทัพมองโกลทำลายแบกแดดตามด้วยอะเลปโปใน ค.ศ.1260 ฮูลากูข่านให้พลนำสาส์นส่งถึงสุลต่านเบบาร์ส (Baybars) แห่งราชวงศ์มัมลุกส์ในไคโรให้เลือกระหว่างการยอมจำนนหรือถูกทำลายและล่าสังหารเช่นเดียวกับสุลต่านในแบกแดด รับสาส์นแล้วกองทัพม้ามัมลุกส์ด้วยกำลังพลสองหมื่นนายจึงเคลื่อนทัพเข้าสู้ศึกกับกองทัพมองโกลในดินแดนปาเลสไตน์ในพื้นที่ที่เรียกว่าอัยน์จาลุต (Ain Jalut) สร้างความพ่ายแพ้เป็นครั้งแรกแก่กองทัพม้ามองโกลอันเกรียงไกร มหัศจรรย์พันลึกเช่นนี้เกิดขึ้นได้อย่างไร #drwinaidahlan, #ดรวินัยดะห์ลัน