สถานการณ์ในสี่จังหวัดชายแดนภาคใต้เรื้อรังมานาน หากหยิบเฉพาะเหตุการณ์รุนแรงในพื้นที่นั้นมาร้อยเรียงเข้าด้วยกัน ลำดับความรุนแรงอันดับต้นๆล้วนเกิดขึ้นใน พ.ศ.2547 แทบทั้งนั้น ไม่ว่าจะเป็นเหตุการณ์ปล้นปืน 400 กระบอกจากค่ายทหารจังหวัดนราธิวาส ที่เกิดตั้งแต่หัวปีคือวันที่ 4 มกราคม เหตุการณ์ปะทะกันที่มัสยิดกรือเซะและอีกหลายพื้นที่ในวันที่ 28 เมษายนที่คร่าชีวิตผู้คนไป 108 คน เหตุการณ์ประท้วงที่ตากใบในวันที่ 25 ตุลาคมอันตามมาด้วยโศกนาฎกรรมทำคนเสียชีวิต 84 คนพิการอีกหลายสิบคน
ในบรรดาเหตุรุนแรงทั้งสามเหตุการณ์รวมกับความรุนแรงในครั้งอื่นๆตลอด พ.ศ.2547 กลับมีอยู่เหตุการณ์หนึ่งที่ผู้คนจำนวนไม่น้อยสับสนที่จะนับเป็นเหตุรุนแรงจากสี่จังหวัดภาคใต้ นั่นคือเหตุการณ์อุ้มหายทนายความมุสลิมนักสู้คือ #ทนายสมชาย นีละไพจิตร ในค่ำวันที่ 12 มีนาคม พ.ศ.2547 ที่ว่าสับสนเนื่องจากเหตุการณ์เกิดในกรุงเทพมหานคร ทั้งผลการสอบสวนสืบสวนที่ยืดเยื้อยาวนาน สุดท้ายหาคนผิดไม่ได้เลย ได้แต่คาดการณ์กันว่าเกี่ยวข้องกับการเป็นทนายแก้ต่างให้กับผู้ต้องหาในคดีความมั่นคงในจังหวัดชายแดนภาคใต้
จากวันที่ทนายสมชายหายไปจนถึงวันนี้ผ่านมา 16 ปีแล้ว ความยุติธรรมไม่เคยมาถึงครอบครัวนีละไพจิตรของทนายสมชาย ผมเองไม่ได้เกี่ยวข้องกับคดีความของทนายสมชายแต่ในฐานะเพื่อนคนหนึ่งและในฐานะที่ดำรงตำแหน่งคณบดี คณะสหเวชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ในช่วงเวลาที่ทนายสมชายถูกอุ้มหายไป ผมรำลึกถึงคุณความดีของทนายสมชายกับคุโณปการที่ทนายสมชายทำไว้กับนิสิตของคณะสหเวชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยไม่เคยลืม
ย้อนเวลากลับไปใน พ.ศ.2543 เกิดคดีตำรวจ สน.ทองหล่อจับกุมนิสิตคณะสหเวชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยคนหนึ่งในข้อหาครอบครองยาบ้า 1 เม็ด ผมเวลานั้นเพิ่งดำรงตำแหน่งคณบดีได้นำนิสิตสู้คดีโดยมีทนายสมชายรับหน้าที่เป็นทนายแก้ต่างให้ คดีลากยาวไปสามปี สุดท้ายใน พ.ศ.2545 ศาลอุทธรณ์พิพากษายกฟ้องนิสิต การเป็นทนายแก้ต่างกระทั่งยืนยันความบริสุทธิ์ให้กับนิสิตส่งผลให้ทนายสมชายได้รับรางวัลทนายความดีเด่นประจำปี 2546 ผมอยู่เคียงข้างนิสิตตลอดระยะเวลาสามปี รู้เห็นทั้งเป็นพยานเบิกความให้กับทนายสมชายมีโอกาสได้เห็นได้รับรู้สัมผัสลีลาชั้นเชิงของทนายสมชาย บอกได้ว่าช่างแสนเสียดายไปกับสังคมไทยที่สูญเสียทนายความนักสู้ที่เปี่ยมไปด้วยพรสวรรค์และความสามารถที่มีอยู่มากที่สุดคนหนึ่งเท่าที่เคยมีอยู่ ถึงเดือนมีนาคมคราใด ผมเป็นต้องคิดถึงเพื่อนคนนี้ทุกครั้ง เพื่อนนักสู้อย่าง “ทนายสมชาย นีละไพจิตร”
