ราชวงศ์อุมัยยะฮฺที่ดามัสกัสมีอายุค่อนข้างสั้นจาก ค.ศ.661-750 เพียง 89 ปี มีคอลีฟะฮฺปกครอง 13 พระองค์ เมื่อสร้างราชวงศ์ขึ้นอีกครั้งในสเปน ได้สร้างสุลต่านและคอลีฟะฮฺไว้ 13 พระองค์เช่นกัน ปกครองได้ยาวนานกว่าคือ 275 ปี จาก ค.ศ.756-1031 หากนับเฉพาะคอลีฟะฮฺ ช่วงเวลากลับค่อนข้างสั้นเพียง 102 ปี นักประวัติศาสตร์มองว่าการล่มสลายของราชวงศ์อุมัยยะฮฺแห่งอัลอันดาลุสคือปัจจัยหลักที่นำไปสู่การล่มสลายของอาณาจักรมุสลิมในสเปนจึงมักกล่าวโทษว่าเป็นผลมาจากความอ่อนแอของคอลีฟะฮฺอัลฮิชัมที่ 2 หลานปู่ของอับดุลเราะฮฺมานที่ 3 ทว่าทุกปัจจัยมีมาแต่เหตุ การกล่าวหาเช่นนั้นจึงไม่ถูกต้องทั้งหมดย้อนกลับไปในยุคของคอลีฟะฮฺอับดุลเราะฮฺมานที่ 3 ทรงสร้างความมั่งคั่งให้กับราชสำนักมากมาย สะสมทรัพย์สินได้ถึง 6,245,000 ดินาร์ คิดเป็นค่าเงินปัจจุบันนับเป็นล้านล้านเหรียญสหรัฐ เงินเหล่านี้ส่วนใหญ่ใช้เป็นค่าใช้จ่ายสำหรับข้าราชบริพารและการทหาร มีการส่งกองทัพรุกเข้าไปในอัฟริกาเหนือเพื่อยับยั้งรัฐคอลีฟะฮฺราชวงศ์ฟาติมิด ทั้งทำศึกผสมการทูตกับรัฐคริสเตียนทางเหนือพร้อมผูกสัมพันธ์กับฝรั่งเศสและชาติอื่นในยุโรป เมื่ออัลฮะกัมที่ 2 ขึ้นครองราชย์นาน 15 ปีแม้ยึดนโยบายเดิม ทว่าอำนาจที่เพิ่มขึ้นของอัลมันซูรตั้งแต่ยุคสมัยของพระองค์ได้เปลี่ยนแปลงดุลทางอำนาจในราชสำนักอันส่งผลใหญ่หลวงถึงยุคสมัยของอัลฮิซัมที่ 2อัลฮะกัมที่ 2 ทรงใฝ่พระทัยกับงานทางวิชาการและศาสนาชนิดเกินพอดี กระทั่งละทิ้งงานการเมืองและการปกครองไว้ในมือของขุนนางอย่างอัลมันซูร เมื่ออัลฮิซัมที่ 2 ขึ้นครองบัลลังก์ยังทรงพระเยาว์เพียง 10 ชันษา อัลมันซูรจึงก้าวขึ้นปกครองอย่างเต็มตัว ทรัพย์สินที่มีมากมายถูกใช้จ่ายไปกับทหารรับจ้างจำนวนมากทั้งชนเบอร์เบอร์ที่นำเข้าจากอัฟริกาเหนือและชนสลาฟ (Slav) จากบอลข่าน ส่งผลให้โครงสร้างทางชนชาติของประชากรเปลี่ยนแปลงไปหมด ชนอาหรับกลายเป็นชนส่วนน้อย ชนเบอร์เบอร์ที่แห่แหนเข้ามาใหม่สร้างปัญหากระทบกระทั่งกับมุสลิมอาหรับและมุสลิมยุโรปที่มีอยู่เดิม ชนเบอร์เบอร์มีอำนาจมากขึ้นได้รับการแต่งตั้งให้เป็นผู้ปกครองเมืองต่างๆในไอบีเรียแทนชนอาหรับ เป็นผลให้ช่วงเวลาก่อนการล่มสลายของอาณาจักรคอลีฟะฮฺใน ค.ศ.1031 รัฐไทฟา (Taifa) ซึ่งเป็นเมืองของชนเบอร์เบอร์ในไอบีเรียจึงเกิดขึ้นเต็มไปหมด อัลมันซูรไม่เพียงเปลี่ยนโครงสร้างประชากรยังยึดนโยบายสงครามเพื่อสะสมทรัพย์สิน ทั้งบุตรของอัลมันซูรอีกสองคนที่เรืองอำนาจขึ้นยังคงทำสงครามไม่จบสิ้น ส่งผลให้ความขัดแย้งทวีความรุนแรงยิ่งขึ้น กลายเป็นความแค้นฝังหุ่นระหว่างอาณาจักรคริสเตียนกับมุสลิมในไอบีเรีย แนวทางที่คอลีฟะฮฺอับดุลเราะฮฺมานที่ 3 ทรงวางไว้ในเรื่องแผ่นดินพหุวัฒนธรรม (La Conviviencia) ล่มสลายลงไม่มีเหลือ เชื้อไฟที่จุดโดยอัลมันซูรส่งผลให้สงครามครูเสดแห่งไอบีเรีย (Reconquista) ทวีความรุนแรงขึ้นต่อเนื่องยาวนานไปสี่ศตวรรษกระทั่งถึง ค.ศ.1492 อาณาจักรคริสเตียนสเปนที่ผ่านการศึกยืดเยื้อกับชนเบอร์เบอร์ที่เรียกกันในภายหลังว่ามัวร์ (Moors) ซึ่งเป็นกลุ่มชนที่รบเก่งกล้าหาญจึงเกิดทักษะสามารถก้าวขึ้นเป็นจักรวรรดิได้อย่างรวดเร็วหลังจากนั้น #drwinaidahlan, #ดรวินัยดะห์ลัน, #มุสลิมสเปน
