อาณาจักรมุสลิมสเปนมีอายุยาวนาน 781 ปีก่อนสิ้นสลายลงไม่เหลือหรอใน ค.ศ.1492 อะไรคือสาเหตุที่ทำให้อาณาจักรแห่งนี้ดำรงอยู่ไม่ได้ คำตอบนั้นมีหลากหลาย มีอยู่เหตุผลหนึ่งที่นักประวัติศาสตร์เห็นว่าเป็นปัจจัยสำคัญคือการสิ้นสภาพลงของราชวงศ์อุมัยยะฮฺใน ค.ศ.1031 อันเป็นผลให้อาณาจักรมุสลิมสเปนตกอยู่ในสถานะง่อนแง่น แม้ยังดำรงอยู่หลังจากนั้นกว่าสี่ศตวรรษทว่าเป็นช่วงเวลาที่รอวันสูญสลายจากน้ำมือของอาณาจักรคริสเตียนโดยรอบที่เปลี่ยนสถานะจากศัตรูธรรมดากลายเป็นศัตรูที่รอวันทำลายล้างกันเท่านั้นยุครุ่งเรืองที่สุดยุคหนึ่งของอาณาจักรมุสลิมสเปนเกิดขึ้นในรัชสมัยสุลต่านและคอลีฟะฮฺอับดุลเราะฮฺมานที่ 3 พระองค์เริ่มต้นครองราชย์ในฐานะสุลต่านแห่งอาณาจักรอัลอันดาลุสใน ค.ศ.912 จากนั้นถึง ค.ศ.929 ทรงสถาปนาพระองค์เองขึ้นเป็นคอลีฟะฮฺและครองราชย์จนถึง ค.ศ.961 สิ่งที่ทรงสร้างคือการสถาปนาคอร์โดบาเป็นมหานครชั้นนำของยุโรป ทรงสร้างพระราชวังสวยงามขึ้นที่เมืองมาดินาอัลซาฮฺรา (Madinat al-Zahra) ตั้งอยู่ทางทิศใต้นอกเมืองคอร์โดบา นอกจากนี้ยังมีงานด้านสถาปัตยกรรมอีกมากมายที่แสดงถึงความยิ่งใหญ่ของคอลีฟะฮฺพระองค์นี้ นักประวัติศาสตร์นับให้ยุคสมัยของพระองค์เป็นยุคที่รุ่งเรืองถึงขีดสุดของอาณาจักรมุสลิมสเปน รุ่งเรืองทั้งการค้า การปกครองและการทหารอย่างไรก็ตาม หลังยุคสมัยของพระองค์ใน ค.ศ.961 เพียง 70 ปีเท่านั้น ราชวงศ์อุมัยยะฮฺก็ล่มสลายลงใน ค.ศ.1031 โดยก่อนหน้านั้นเกิดความวุ่นวายมาโดยตลอด สาเหตุมาจากความอ่อนแอของหลานปู่ของพระองค์ที่มีพระนามว่า “ฮิชัมที่ 2” (Hisham II) ซึ่งปกครองในฐานะคอลีฟะฮฺอยู่สองช่วงคือ ระหว่าง ค.ศ.976-1009 และ ค.ศ. 1010-1013 โดยพระองค์ทรงปล่อยให้ชายที่กล่าวกันว่าคือชู้รักของพระราชมารดา ได้แก่ อะบูอามิร ที่มีฉายาว่า “อัลมันซูร” (Al-Mansur) เข้ามาอิทธิพลในการปกครองและการทหาร อิทธิพลดังกล่าว อัลมันซูรค่อยๆสะสมขึ้นตั้งแต่ครั้งรัชสมัยของรัชกาลก่อนคือ อัลฮะกัมที่ 2 (Al Hakam II) กล่าวกันว่าในรัชสมัยอัลฮะกัมที่ 2 และอัลฮิชัมที่ 2 อำนาจการปกครองที่แท้จริงกลับอยู่ในมือของอัลมันซูรแทบหมดสิ้น ในรัชสมัยของอับดุลเราะฮฺมานที่ 3 แม้มีการปะทะกับอาณาจักรคริสเตียนทางเหนือหลายครั้งทว่ายังทรงผูกสัมพันธ์กันได้ระดับหนึ่ง กระทั่งเมื่ออำนาจเข้าสู่มือของอัลมันซูรนี่เองที่อาณาจักรมุสลิมเลือกการทำสงครามกับอาณาจักรคริสเตียนทางเหนือ เป็นสงครามที่ส่งผลให้ทั้งสองฝ่ายเกิดความเป็นปฏิปักษ์กันอย่างรุนแรง ยิ่งไปกว่านั้นยังมีการก่อกบฏของมุสลิมด้วยกันที่ไม่พอใจการปกครองของอัลมันซูร อำนาจมหาศาลของอัลมันซูรเช่นนี้เอง หลังการถึงแก่อนิจกรรมของอัลมันซูรใน ค.ศ.1002 อำนาจจึงถูกแบ่งไปให้บุตรอย่างน้อยสองคน ขณะที่คอลีฟะฮฺได้อำนาจไปบางส่วน เหตุการณ์หลังจากนั้นเต็มไปด้วยความปั่นป่วน เกิดการแย่งชิงอำนาจ นำไปสู่การจัดตั้งอาณาจักรเล็กๆที่เรียกว่า “ไทฟา” (Taifa) ขึ้นมากกว่ายี่สิบแห่งทั่วอาณาจักร ถึง ค.ศ.1031 ยุคสมัยคอลีฟะฮฺก็สิ้นสุดลงพร้อมๆกับราชวงศ์อุมัยยะฮฺที่ล้มครืนลงตามไปด้วย #drwinaidahlan, #ดรวินัยดะห์ลัน, #มุสลิมสเปน
