ครอบครัวดะห์ลันหมายถึงครอบครัวที่สืบทอดมาจากกิไย้ อะฮฺมัด ดะฮฺลัน (KHA Dahlan) คุณปู่ของผมมีลูกหลานกระจายไปในหลายเมืองของอินโดนีเซีย ทั้งยอกยาการ์ตาซึ่งเป็นฐานดั้งเดิม จาการ์ตา โบกอร์ บันดุง สุราบายา และเมืองอื่นๆ แต่อย่างที่เคยบอกคืออินโดนีเซียไม่มีนามสกุลอย่างคนไทย ใช้ชื่อพ่อหรือชื่อสามีเป็นนามสกุล ดังนั้น คนในครอบครัวผมในอินโดนีเซียไม่มีบ้านไหนใช้นามสกุลดะห์ลันเลย หากเจอคนอินโดนีเซียใช้นามสกุลดะห์ลัน นั่นไม่ใช่ครอบครัวผม ชื่อดะห์ลันเป็นชื่อคนทั่วไปใครก็ชื่อดะห์ลันได้ พื้นเพของชื่อดะห์ลันที่คุณปู่ได้มา มีพื้นเพมาจากชื่ออาหรับทางใต้อาระเบียหรือเยเมนหรือยะมัน เมื่อครั้งคุณปู่ไปเรียนที่มักกะฮฺ อาระเบีย ครั้งที่สอง ท่านทราบจากนักวิชาการอาหรับว่าครอบครัวของท่านในอินโดนีเซียสืบเชื้อสายมาจากอาหรับยะมัน ไล่ไปได้ถึงท่านฮุเซนบุตรชายของท่านอาลี รอฎิยัลลอฮุอันฮฺ คนอาหรับมีความจดจำสาแหรกตระกูลดีมาก แนะนำให้คุณปู่เปลี่ยนชื่อ ท่านจึงเปลี่ยนจาก มุฮัมมัด ดาวิส เป็น อะฮฺมัด ดะฮฺลัน นับแต่นั้น ผมเองได้รับเอกสารสาแหรกครอบครัวมาจากทางบ้านที่อินโดนีเซีย เห็นแล้วยังแปลกใจว่าตนเองมีเชื้อสายอาหรับ แต่ก็บางมากแล้วผมมาจาการ์ตา หากเป็นไปได้ก็ต้องสิลาตุลเราะฮฺมี หมายถึงเยี่ยมเยียนครอบครัว หรือการพบปะสังสรรค์กันระหว่างญาติมิตร ดังนั้นทุกครั้งที่มาอินโดนีเซีย ญาติจะมารวมกันเลี้ยงต้อนรับซึ่งเป็นวัฒนธรรมของครอบครัวอินโดนีเซีย ผมมาจาการ์ตาครั้งนี้ได้ silatulrahmi หรือ สิลาตุลเราะฮฺมีกับญาติสนิทจากสาแหรก KHA Dahlan กับย่าเล็ก เป็นครอบครัวที่สนิทกันมาก อาศัยอยู่ทางด้านใต้ของจาการ์ตาพี่สาวผมในบ้านนี้ชื่อ Yu Subaidah คำว่า Yu หมายถึงพี่สาวในภาษายะหวา พวกเราเรียกเธอว่า “ยูซุบ” คล้ายชื่อผู้ชาย เธออายุ 94 ปีแล้ว แต่ยังแข็งแรง เธอมีลูก 7 คน เป็นลูกชาย 6 คน ลูกสาว 1 คน เมื่อครั้งคุณพ่อผมเป็นเด็ก คุณพ่อสนิทกับย่าเล็กและครอบครัวของคุณย่าเล็ก พวกผมในกรุงเทพฯจึงได้รับมรดกความสนิทสนมนี้ติดมาด้วย ทุกครั้งที่ผมมาจาการ์ตา ก็มักแวะมา silatulrahmi กับครอบครัวนี้ซึ่งอาศัยกระจัดกระจายอยู่ทั่วจาการ์ตา มารวมกันเฉพาะวันสุดสัปดาห์และวันที่พวกเราจากกรุงเทพฯแวะมาเยี่ยม เป็นวันครอบครัว ผมจึงรักบรรยากาศเช่นนี้ที่สุด #ดรวินัยดะห์ลัน, #drwinaidahlan, #silatulrahmi, #สิลาตุลเราะฮฺมี
