ตอนที่ผ่านมากล่าวถึงศึกแห่งซากราจาสใน ค.ศ.1086 ซึ่งสร้างชื่อเสียงให้กับยูซุฟ อิบนฺ ตัชฟิน เป็นอย่างมากเมื่อสามารถคุมทัพอัลโมราวิดซึ่งส่วนใหญ่เป็นทหารเบอร์เบอร์จากทางตอนใต้ของโมรอคโคและซาฮาราทำศึกได้ชัยชนะต่อกษัตริย์อัลฟองโซที่ 6 แห่งคาสติลที่ร่วมกับกองกำลังของอะรากอนและพันธมิตรมีกำลังพลมากกว่าสองเท่า ทว่ายังไม่ทันที่ยูซุฟจะจัดการอย่างไรกับอันดาลุสและอาณาจักรคริสเตียนส่วนที่เหลือ ข่าวร้ายมาถึงนั่นคืออบูบักรฺ อิบนฺ อุมัร ผู้ปกครองร่วมแห่งอัลโมราวิดที่ทำศึกแก้ปัญหากบฏอยู่ทางใต้ของซาฮาราได้จบชีวิตลงใน ค.ศ.1087 เรื่องร้ายแรงขนาดนั้น ยูซุฟจึงจำต้องยกกำลังส่วนใหญ่กลับโมรอคโคเรื่องราวของยูซุฟในประวัติศาสตร์ค่อนข้างน่าสนใจเนื่องจากเป็นอามิรหรือผู้นำอีกคนหนึ่งที่มีชื่อเสียง แม้ตนเองปกครองอยู่ที่เมืองมาร์ราเกซ โมรอคโค เป็นส่วนใหญ่ทว่าได้สร้างความก้าวหน้าให้กับอันดาลุสอย่างมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งด้านการจัดระเบียบการบริหารกระทั่งแก้ปัญหาไทฟาที่แตกความสามัคคีได้จนหมด ก่อนจะไปว่ากันต่อด้วยเรื่องอันดาลุสหลังศึกแห่งซากราจาสหรือศึกพื้นลื่น ขอแนะนำยูซุฟ อิบนฺ ตัชฟิน (Yusuf ibn Tashfin) ให้รู้จักมากขึ้นสักหน่อยเนื่องจากเป็นบุคคลที่น่าสนใจ เป็นผู้เปลี่ยนประวัติศาสตร์ทำให้อันดาลุสดำรงอยู่ต่อไปได้อีกนานกว่าสี่ศตวรรษ แทนที่จะล่มสลายลงในศตวรรษที่ 11 บุคคลเยี่ยงนี้เห็นทีจะข้ามไปไม่ได้เรื่องราวของยูซุฟ อิบนฺ ตัชฟิน เกิดมานานพันปี ข้อมูลค่อนข้างสับสน ตามประวัติศาสตร์กล่าวถึงยูซุฟว่ารูปร่างสูงใหญ่ ผมหยิกสลวย ผิวคล้ำเนื่องจากเป็นคนจากชนเผ่าเบอร์เบอร์ทางใต้ สังกัดเผ่าลัมตูนา (Lamtuna) ซึ่งอยู่ร่วมในสหพันธ์ซันฮาจา (Sanhaja) พูดภาษาพื้นเมืองเบอร์เบอร์ ใช้ภาษาอาหรับได้ไม่ดีนัก ความที่ยูซุฟเป็นชนผิวคล้ำไม่ถึงขนาดดำสนิท อีกทั้งทหารส่วนใหญ่ของยูซุฟเป็นชนกลุ่มเดียวกัน ทำให้ภาพจำของชนมัวร์ (Moor) สำหรับชาวยุโรปโดยเฉพาะอย่างยิ่งชาวสเปนที่ใช้เรียกมุสลิมที่เข้าไปปกครองสเปนจึงเป็นชนผิวดำ ซึ่งไม่ถูกต้องนักเนื่องจากชนเบอร์เบอร์ที่เข้าสู่ไอบีเรียมีตั้งแต่ชนผิวสีจางไปจนถึงผิวขาวแบบอัฟริกาเหนือกลับมาที่เรื่องราวของยูซุฟ ปีเกิดของวีรบุรุษแห่งอัฟริกาที่เข้าไปกู้แผ่นดินอันดาลุสท่านนี้ไม่มีบันทึกชัดเจน การก้าวขึ้นเป็นผู้ปกครองอัลโมราวิดของท่านน่าสนใจ โดยอัลโมราวิดเริ่มต้นจากการเป็นเพียงกลุ่มเคลื่อนไหวทางศาสนาภายใต้ชื่อ “อัลโมราวิด” หรือ “อัลมุรอบิฏุน” ใน ค.ศ.1040 โดยครูสอนศาสนาอิสลามคือ ยะฮฺยา อิบนฺ อิบราฮิม และ อับดุลเลาะฮฺ อิบนฺ ยาซีน ต่อมาใน ค.ศ.1048 ยะฮฺยาเสียชีวิต อับดุลเลาะฮฺ ดำเนินงานเพียงลำพังกระทั่งพบยะฮฺยา อิบนฺ อุมัร ผู้นำชนเผ่าทางใต้ ทั้งคู่จึงร่วมกันเปลี่ยนอัลโมราวิดเป็นอาณาจักรโดยรวบรวมชนเผ่าต่างๆเข้าด้วยกัน ถึง ค.ศ.1057 ยะฮฺยาเสียชีวิตในการรบ อับดุลเลาะฮฺจึงเชิญชวน อบูบักรฺ อิบนฺ อุมัร นักรบซึ่งเป็นน้องชายของยะฮฺยาให้ดำเนินการต่อ ทว่าตนเองกลับเสียชีวิตจากการรบใน ค.ศ.1059 การปกครองอาณาจักรอัลโมราวิดจึงตกอยู่ในมืออบูบักรฺ ซึ่งไม่นานนักได้เชิญชวนยูซุฟ อิบนฺ ตัชฟิน ญาติของตนเองซึ่งเป็นนักรบเข้าเป็นผู้นำร่วมใน ค.ศ.1061 เรื่องราวของยูซุฟ อิบนฺ ตัชฟิน กับอัลโมราวิดเริ่มต้น ณ จุดนี้เอง #drwinaidahlan, #ดรวินัยดะห์ลัน, #มุสลิมสเปน
