อาหรับ-เบอร์เบอร์ มุสลิมผู้สร้างอารยธรรมอิสลามในสเปน ตอนที่ 33

นักประวัติศาสตร์อาหรับตั้งฉายาอับดุลเราะฮฺมานที่ 1 ว่า “อัดดาฆิล” (الدخيل al-Dakhil) แปลว่าผู้มาใหม่ ฉายานี้ได้มาหลังจากอับดุลเราะฮฺมานข้ามจากอัฟริกาเหนือขึ้นฝั่งอันดาลุสในเดือนกันยายน ค.ศ.755 แม้เป็นชายแปลกหน้า ทว่าอับดุลเราะฮฺมานกลับใช้เวลาเพียงปีเดียวเปลี่ยนสถานะจากเจ้าชายพเนจร สิ้นไร้ไม้ตอก ไม่มีกองทัพ ไม่มีบริวาร ไร้ครอบครัว ไร้ทรัพย์สิน ชีวิตแขวนอยู่บนเส้นด้าย กลายมาเป็นผู้ปกครองดินแดนใหม่ที่ตนเองไม่เคยรู้จัก ได้มาทั้งอาณาจักร กองทัพ ประชากร และทรัพย์สิน เห็นทีต้องนับเป็นความโปรดปรานอย่างยิ่งของอัลลอฮฺ (ซ.บ.) ในประวัติศาสตร์ยาวนานของโลกจะมีสักกี่คนที่ทำได้เช่นนั้นสถานการณ์ในอันดาลุส ค.ศ.755 ทัพอาหรับแตกออกเป็นสองส่วนตั้งแต่ครั้งการลุกฮือของชนเบอร์เบอร์ช่วงทศวรรษที่ 740 มาแล้ว ความขัดแย้งเกิดขึ้นระหว่างอาหรับเผ่าฆีซฺ (قيس Qays) จากซีเรียและอาหรับเยเมน ไหนจะต้องระวังมุสลิมเบอร์เบอร์ อีกทั้งทัพคริสเตียนจากทางเหนือ หาความมั่นคงไม่ได้ เมื่อครั้งเบดรฺเกลี้ยกล่อมทหารอาหรับทั้งสองฝ่ายให้สนับสนุนอับดุลเราะฮฺมาน สิ่งที่พบคือทหารอาหรับซีเรียให้การตอบรับเป็นอย่างดี ทว่าเจ้าผู้ปกครองมณฑลอันดาลุสซึ่งดูแลทหารเยเมนอยู่ในเวลานั้นยังระแวงอับดุลเราะฮฺมาน เป็นผลให้การสนับสนุนจากทหารอาหรับเยเมนไม่ชัดเจนนัก บางส่วนเห็นด้วย บางส่วนคัดค้าน นั่นเป็นประเด็นที่อับดุลเราะฮฺมานต้องหาทางดูแลเกมการเมืองเรื่องอำนาจในอันดาลุสด้วยตนเอง เมื่ออับดุลเราะฮฺมานข้ามถึงฝั่งอันดาลุส มีทหารม้าซีเรียจำนวน 300 นายรอต้อนรับ ระหว่างทางจากชายฝั่งสู่เมืองมะละกา (Malaga) มีชาวบ้านที่ทราบข่าวพากันแห่แหนเข้าร่วมด้วยจำนวนมาก ก่อนหน้านั้นตลอดระยะเวลา 43 ปีนับจาก ค.ศ.712 กระทั่งถึง ค.ศ.755 แผ่นดินอันดาลุสปกครองโดยผู้นำอาหรับสลับกับเบอร์เบอร์มากถึง 23 คน บ้านเมืองแตกแยก ในบรรดาผู้นำทั้งหมด ไม่มีแม้แต่คนเดียวที่มีเชื้อสายอุมัยยะฮฺซึ่งเป็นครอบครัวคอลีฟะฮฺผู้นำสูงสุดในโลกอิสลาม ครั้งนี้จึงนับเป็นครั้งแรกที่มีคนจากตระกูลอุมัยยะฮฺเข้ามาในพื้นที่ ข่าวการมาของอับดุลเราะฮฺมานแพร่ไปทั่วไอบีเรีย ส่งผลให้แรงสนับสนุนจากชาวบ้านทั้งอาหรับและเบอร์เบอร์ผ่านมาถึงอับดุลเราะฮฺมานอย่างรวดเร็ว ผู้นำทัพอาหรับทั้งฝ่ายซีเรียและเยเมนเริ่มรู้สึกระแวงมากขึ้นขณะกำลังเดินเกมการเมืองกับสองทัพอาหรับ ช่วงต้น ค.ศ.756 เกิดกบฏขึ้นทางภาคเหนือในสองสามเมือง เป็นผลให้แม่ทัพอาหรับทั้งสองกลุ่มแบ่งกำลังขึ้นไปจัดการปัญหา อับดุลเราะฮฺมานเห็นเป็นโอกาสจึงเร่งหาแรงสนับสนุนจากทหารอาหรับทั้งสองกลุ่มที่ยังเหลือในพื้นที่ เข้าเดือนมีนาคม ค.ศ.756 จึงเข้ายึดเมืองเซวิลญ่า (Sevilla) โดยไม่เสียเลือดเนื้อ หลังจากเสร็จภารกิจปราบกบฏ ทั้งสองทัพอาหรับยกลงมาปราบทัพของอับดุลเราะฮฺมาน เกิดศึกใหญ่ใกล้เมืองคอร์โดบา (Cordoba) หรือฆุรตุบะฮฺ (Qurtubah) อับดุลเราะฮฺมานได้รับชัยชนะอย่างเด็ดขาด ปราบดาภิเษกตนเองขึ้นเป็นผู้ปกครองโดยใช้เมืองคอร์โดบาเป็นเมืองหลวง ปกครองอันดาลุสตั้งแต่ ค.ศ.756 จนถึง ค.ศ.788 จึงถึงแก่อนิจกรรม เป็นผู้นำในฐานะสุลต่านหรือคอลีฟะฮฺไม่มีใครรู้

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *