สถานการณ์สุดสลดหดหู่ในกาซ่าวันนี้ต้องยอมรับว่าส่วนสำคัญเป็นผลพวงมาจากการกระทบกระทั่งที่เกิดขึ้นหลายครั้งก่อนหน้านี้ระหว่างทหารอิสราเอลกับชนปาเลสไตน์ที่บริเวณมัสยิดอัลอักซอจึงอยากให้รู้จักมัสยิดอัลอักซอกันอีกสักครั้งมัสยิดอัลอักซอซึ่งหมายถึงพื้นที่มณฑลมัสยิดทั้งหมดตั้งอยู่บนเนินเขาที่เรียกว่า Mount Temple ในเมืองเยรูซาเล็ม ผมไปเยี่ยมเยือนมัสยิดแห่งนี้มาหลายครั้ง ใครเข้าไปที่เยรูซาเล็มเป็นต้องเห็นอาคารโดมทองเด่นสง่าอยู่บนจุดสูงที่สุดของเมือง บางคนเข้าใจว่าโดมทองนี้คืออาคารมัสยิดซึ่งถูกต้องเพียงส่วนเดียว คำว่ามัสยิดอัลอักซอจึงหมายถึงมณฑลทั้งหมด โดยตัวมัสยิดซึ่งเป็นอาคารที่ใช้ละหมาดตั้งอยู่ไม่ไกลจากโดมทองนักโดยอยู่ในพื้นที่เดียวกัน ขณะที่อาคารโดมทองใช้ละหมาดได้บ้างสำหรับฝ่ายหญิง ทั้งสองอาคารจึงอยู่ในพื้นที่ของมัสยิดมณฑลมัสยิดอัลอักซอตั้งอยู่บนเนินเขา Mount temple ครอบคลุมพื้นที่กว้างขวาง มีอาคารหลายหลัง เล็กบ้างใหญ่บ้าง อาคารใหญ่สุดเป็นอาคารหกเหลี่ยมที่มีหลังคาเป็นโดมทองขนาดใหญ่ครอบสิ่งที่เรียกว่าหินลอยหรืออัซซักรอฮฺซึ่งเป็นจุดที่ท่านนบีมูฮำมัด (ซ.ล.) เดินทางไกลยามค่ำคืนและขึ้นสู่ท้องฟ้าที่เรียกเหตุการณ์นั้นว่า “อิสรออฺ เมียะร็อจ” ซึ่งเกิดขึ้นใน ค.ศ.621 อาคารนี้รู้จักกันทั่วไปว่า Dome of the Rock ในภาษาอังกฤษ ขณะที่ภาษาอาหรับเรียกว่า “กุบบะฮฺ อัชซักรอฮฺ” สร้างโดยคอลีฟะฮฺอับดุล อัลมาลิก แห่งราชวงศ์อุมัยยะฮฺ ใน ค.ศ.691 นี่คืออาคารโดมทองที่รู้จักกันนั่นเองทางทิศใต้ของอาคารโดมทองยังมีอีกอาคารหนึ่งเป็นอาคารใหญ่มีโดมสีเงินตะกั่ว อาคารนี้เป็นอาคารมัสยิดรู้จักกันในชื่อว่า อัลยาเมียะ อัลอักซอ บางครั้งเรียกว่ามัสยิดอัลจูมะฮฺ เมื่อกล่าวกันว่ามาละหมาดที่มัสยิดอัลอักซอจะหมายถึงละหมาดที่อาคารโดมเงินหลังนี้ไม่ใช่ที่อาคารโดมทอง แต่ทั่วบริเวณที่กว้างขวางครอบคลุมทั้งอาคารโดมเงินและโดมทองคือบริเวณที่เรียกรวมกันว่ามัสยิดอัลอักซอ นิยมเรียกกันว่า “อัลหะรอมอัชชารีฟ”เยรูซาเล็มยุคท่านนบีมูฮำมัด (ซ.ล.) เมื่อกว่า 1,400 ปีมาแล้วอยู่ภายใต้การปกครองของอาณาจักรไบแซนไทน์ จนกระทั่งหลังยุคท่านนบีกระทั่งถึงยุคคอลีฟะฮฺอุมัร อิบนุคอฏฏอบ (ร.ฎ.) หนึ่งในแม่ทัพของท่านคืออบูอุบัยดะฮฺยึดเมืองนี้ได้ในเดือนพฤศจิกายน ค.ศ.636 ห้าเดือนต่อมาในเดือนเมษายน ค.ศ.637 ท่านคอลีฟะฮฺอุมัร (ร.ฎ.) จึงเดินทางเข้ามาในพื้นที่นี้เพื่อสำรวจพื้นที่ที่เชื่อกันว่าเป็นสถานที่ที่ท่านนบีมูฮำมัด (ซ.ล.) ทำการอิสรออฺ เมียะร็อจ โดยจุดที่ว่านั้นคือหินที่เรียกกันว่าหินลอยบนเนินเขา Mount Temple บนเนินเขานี้เองท่านคอลีฟะฮฺอุมัรทำการละหมาด จุดที่ท่านละหมาด ต่อมาภายหลังคอลีฟะฮฺอับดุล อัลมาลิก แห่งราชวงศ์อุมัยยะฮฺได้สร้างมัสยิดโดมเงินขึ้นพร้อมกันนั้นได้สร้างอาคารโดมทองครอบหินอัซซักรอฮฺ อาคารโดมทองเสร็จใน ค.ศ.691 ก่อนอาคารมัสยิดโดมเงินพื้นที่ทั้งหมดนี้ ในช่วง 14 ปีแรกที่ท่านนบีมุฮัมมัด (ซ.ล.) เผยแผ่อิสลาม มุสลิมใช้เป็นทิศกิบลัตแรกในอิสลามเพื่อหันหน้าไปในเวลาละหมาด โดยเรียกว่า “บัยตุลมัฆดิส” กระทั่ง ค.ศ.624 เดือนมกราคมจึงเปลี่ยนเป็นใช้บัยตุลลอฮฺในมักกะฮฺเป็นกิบลัตจนถึงปัจจุบัน ความที่เป็นกิบลัตแรกในอิสลามจึงเป็นเหตุผลที่มุสลิมทั่วโลกให้ความสำคัญและหวงแหนมัสยิดอัลอักซออย่างยิ่ง ชนปาเลสไตน์ในเวลานี้กลายเป็นผู้อารักขาพื้นที่แห่งนี้ ยังมีใครอีกหรือที่ทำหน้าที่ได้ดีเท่าพวกเขา #ดรวินัยดะห์ลัน, #drwinaidahlan, #มัสยิดอัลอักซอ
