นิทานรอมฎอน – สีสันและวัฒนธรรมในรอมฎอน ตอนที่ 3

ดาวุล กลองปลุก – ในตุรกีตั้งแต่ยุคจักรวรรดิออตโตมานหรืออุสมานียะฮฺ ในเดือนรอมฎอนช่วงเวลาอาหารสะฮุร (Sahuur) ก่อนเช้า มีเด็กหนุ่มใส่หมวกและเสื้อแจ็คเก็ตแบบตุรกีสะพายกลอง “ดาวุล” (Davul) ซึ่งเป็นกลองสองหน้าเดินตีเป็นจังหวะหน้ากลองหลังกลองไปตามถนนในเมืองหรือในหมู่บ้าน ประเพณียาวนานหลายร้อยเช่นนี้ปัจจุบันยังปฏิบัติกันอยู่ ดาวุลทำหน้าที่คล้ายกลองปลุกให้ผู้คนตื่นขึ้นมารับประทานอาหารสะฮูรเพื่อถือศีลอดในวันนั้น ปัจจุบันคาดกันว่ามีอาสาสมัครที่ทำหน้าที่ตีกลองดาวุลอยู่ทั่วตุรกีมากกว่าสองพันคน มีทั้งในเมืองใหญ่อย่างอิสตันบูลหลายพื้นที่ ในเมืองเล็กหรือแม้แต่หมู่บ้านในเขตชนบท อาสาสมัครเหล่านี้ส่วนใหญ่เป็นเด็กหนุ่มซึ่งทางการรับสมัครเพื่อดำรงวัฒนธรรมที่ดีเช่นนี้ไว้ ทำงานเฉพาะเดือนรอมฏอนไม่มีเงินเดือนโดยทางการจะมอบใบประกาศนียบัตรให้ สิ่งที่ได้รับจากการทำหน้าที่คือชาวบ้านมีประเพณีที่ดีอย่างหนึ่งคือการมอบเงินทิปที่เรียกว่า “บาฮฺสิส” (bahşiş) แก่คนตีกลองเหล่านี้โดยเชื่อกันว่าการมอบให้อย่างน้อยสองครั้งจะได้รับโชคดีตอบแทนคืนกลับมา#ปืนปลุกสะฮูร – ยุคอาณาจักรอุสมานียะฮฺนอกจากกลองดาวุลปลุกแล้ว ยังมีประเพณีอื่นๆอีกเช่นการตะโกนปลุกรวมทั้งการยิงปืนใหญ่ ซึ่งเป็นประเพณีที่แพร่ออกไปทั่วโลกอาหรับ ปัจจุบันไม่มีการยิงปืนใหญ่ปลุกคนอีกต่อไปยกเว้นที่ในเลบานอน ยังมีอีกที่หนึ่งคือเมืองซาราเจโวซึ่งเป็นเมืองหลวงของบอสเนีย-เฮอเซโกวีนา ประเทศในคาบสมุทรบอลข่านที่แยกออกมาจากยูโกสลาเวียหลังการล่มสลายของคอมมิวนิสต์ ประเพณียิงปืนใหญ่ปลุกผู้คนลุกขึ้นมารับประทานอาหารสะฮูรเวลาก่อนเช้าซึ่งห่างหายไปนานเกือบร้อยปี ยิ่งสมัยคอมมิวนิสต์ยึดครอง การยิงปืนใหญ่กลายเป็นข้อห้ามกระทั่งบอสเนีย-เฮอเซโกวีนากลับมาเป็นอิสระเมื่อกว่ายี่สิบปีมานี้ ประเพณีการยิงปืนใหญ่ปลุกสะฮูรจึงนำกลับมาใช้อีกครั้งหนึ่ง บรรยากาศของรอมฎอนในคาบสมุทรบอลข่านทั้งในบอสเนีย-เฮอเซโกวีนา อัลบาเนีย โคโซโว หรือแม้แต่ในประเทศอื่นที่มีมุสลิมเป็นชนกลุ่มน้อย ค่ำคืนของเดือนรอมฎอนครึกครื้นไม่น้อยหน้าไปกว่าที่อื่นเลย#ฟานุส – ในอียิปต์ก่อนเดือนรอมฎอนมีประเพณีฮัฆอัลลัยลาที่เด็กๆพากันเดินร้องเพลงขอขนมกินตามบ้านคล้ายประเพณีฮาโลวีนของคริสต์ เด็กๆเหล่านี้บางคนถือฟานุส (Fanous) ซึ่งเป็นตะเกียงหลากสีแบบอียิปต์ออกมาด้วย เวลานี้ตะเกียงฟานุสกลายเป็นประเพณีที่แต่ละบ้านในอียิปต์จะใช้ประดับประดาบ้านเรือนช่วงเดือนรอมฎอน ประเพณีการประดับฟานุสเริ่มต้นขึ้นตั้งแต่ยุคอาณาจักรฟาติมิดเมื่อชาวเมืองประดับตะเกียงเพื่อต้อนรับ #คอลีฟะฮฺอัลมุอิสลีดินอัลลอฮฺ (ค.ศ.953-975) ตกแต่งประดับประดาไคโรด้วยตะเกียงฟานุสเช่นนั้นกระทั่งกลายเป็นประเพณีที่ปฏิบัติกันมาตลอด ยุคใหม่ฟานุสไม่ได้ใช้เฉพาะอียิปต์แต่เห็นได้ทั่วตะวันออกกลาง แม้แต่ในบ้านเราหลายบ้านมุสลิมประดับไฟด้วยตะเกียงฟานุสไม่ต่างจากอียิปต์ #drwinaidahlan, #ดรวินัยดะห์ลันhttps://youtu.be/6l1N1XCW2vQ

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *