ค่ำนี้เวลา 20.30-21.30 น. ทางสมาคมจันทร์เสี้ยวทางการแพทย์และสาธารณสุขขอสัมภาษณ์ผมผ่านทาง facebook islamnara สมาคมนี้เกิดจากการรวมกลุ่มของบรรดาบุคลากรมุสลิมที่ทำงานในสาขาการแพทย์และสาธารณสุข มีสมาชิกจำนวนพันส่วนใหญ่อยู่ทางจังหวัดชายแดนภาคใต้ กิจกรรมที่ทำสร้างประโยชน์ให้กับการแก้ปัญหาด้านการแพทย์และสาธารณสุขในพื้นที่ภาคใต้ตอนล่างเป็นอย่างมาก ก่อนหน้านี้ผมมีโอกาสเข้าไปร่วมงานกับสมาคมนี้บ่อย พักหลังสร่างซาไปก็เพราะงานรัดตัวครั้งนี้ประเทศไทยเตรียมตัวรับวัคซีนโควิด-19 โดยเป็นวัคซีนจาก Sinovac ประเทศจีนและวัคซีนจาก Astrazeneca ของอังกฤษ จากนั้นจะมีวัคซีนยี่ห้อเดียวกันผลิตในประเทศไทยโดยบริษัทสยามไบโอไซแอนซ์ที่เป็นทุนจากสำนักงานทรัพย์สินพระมหากษัตริย์เข้ามาร่วม ทางผู้จัดขอให้ผมช่วยให้ข้อมูลที่เป็นประโยชน์สองสามเรื่องเพื่อสร้างความเข้าใจกับประชาชนในพื้นที่ภาคใต้ตอนล่างให้หน่อยเรื่องที่อยากรู้คือความเป็นมาของโคโรนาไวรัส ระบาดไปเท่าไหร่แล้ว โรคนี้จะอยู่กับพวกเราไปอีกนานแค่ไหน ในอนาคตจะเป็นอย่างไร จะมีโรคอื่นที่รุนแรงมากกว่านี้อีกไหม หน้าที่ของผมคือหาข้อมูลความเป็นมาของเชื้อตัวนี้ ซึ่งมนุษย์เริ่มจะชินชากับโคโรน่าไวรัสเนื่องจากเชื้อโคโรนาไวรัสสายพันธุ์ที่ก่อโรคโควิด-19 ที่มีชื่อว่า SARS CoV-2 เป็นญาติกับเชื้อที่ก่อโรคซารส์ โรคเมอรส์หรือหวัดอูฐ หวัดฮ่องกง หวัดฮอลแลนด์ รวมทั้งโคโรนาไวรัสที่ก่อโรคหวัดอีกสองสายพันธุ์ที่มีมนุษย์ในโลกจำนวนมากมายเป็นกันอยู่ นอกจากนี้ยังอยากให้รู้จักระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย วัคซีนที่นำเสนอจากหลายบริษัทไม่ได้ทำหน้าที่ทำลายเชื้อแต่ช่วยกระตุ้นการทำงานของระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายซึ่งส่วนใหญ่เป็นเรื่องการทำงานของเม็ดเลือดขาวที่ค่อนข้างซับซ้อน คนเรามักเข้าใจกันว่าระบบภูมิคุ้มกันยิ่งมีมากยิ่งดี ทว่าปัญหาของโควิด-19 นี่เองที่ทำให้เราตระหนักรู้ว่าหากระบบภูมิคุ้มกันเกิดความผิดปกติ มีการตอบสนองมากเกินไป สิ่งที่คร่าชีวิตผู้ป่วยจะกลายเป็นระบบภูมิคุ้มกันร่างกายตนเองนั่นเอง น่าห่วงอย่างนั้นอาการล้มเหลวของอวัยวะต่างๆตั้งแต่ปอดจนถึงอวัยวะอื่น ส่วนใหญ่เกิดจากการทำงานมากเกินปกติของระบบภูมิคุ้มกันโดยสร้างสารแอนติบอดีส์มากเกินไปจนกระทั่งเกิดสึนามิที่เรียกว่า Cytokine storm กลไกผิดปกตินี้เกิดเมื่อเซลล์ติดเชื้ออันนำไปสู่ภาวะอ่อนเปลี้ยของเซลล์เม็ดเลือดขาวชนิดเซลล์ที (T cell exhaustion) บวกกับการสร้างเม็ดเลือดขาวชนิดเดียวกันที่ลดลง (Lymphopenia) เมื่อเกิดความผิดปกติ ร่างกายมนุษย์พยายามสร้างระบบชดเชย สึนามิเกิดจากการชดเชยที่ว่านี้เอง จึงต้องป้องกันการติดเชื้อเพื่อไม่ให้นำไปสู่การเกิดภาวะชดเชยที่ไม่ต้องการ เป็นที่มาของการใช้ “วัคซีน” (Vaccine) จึงควรรู้ว่าวัคซีนมีประโยชน์อย่างไร สมควรใช้หรือไม่ จะเลือกอย่างไรก็ต้องไปว่ากัน ขอบอกก่อนว่าผมไม่ใช่ผู้เชี่ยวชาญ เพียงพยายามใช้ประสบการณ์และความรู้ในการให้ความเห็นเท่านั้น #drwinaidahlan, #ดรวินัยดะห์ลัน#วัคซีนโควิด-19
