แผ่นดินตะวันออกกลางวันนี้เต็มไปด้วยสงครามและความขัดแย้ง หากย้อนหลังกลับไป 1,500 ปี ช่วงคริสตศตวรรษที่ 7 (ค.ศ.601-700) แผ่นดินนี้ขัดแย้งไม่ต่างจากยุคปัจจุบันสักเท่าไหร่ นบีมุฮัมมัด ซอลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม (ศ็อลฯ) ถือกำเนิดใน ค.ศ.570 ที่มักกะฮฺเมืองเล็กๆในแผ่นดินฮิจาซกลางทะเลทรายอาระเบียซึ่งเวลานั้นเป็นพื้นที่ใต้อิทธิพลของชนเผ่าอาหรับกลางทะเลทรายหลายเผ่า เผ่าใหญ่ที่สุดคือกุเรซ วันเวลาผ่านมาถึง ค.ศ.610 ท่านนบีอายุได้ 40 ปีจึงได้รับวะฮียฺขึ้นเป็นนบีที่ถ้ำหิรออฺใกล้มักกะฮฺ หลังจากนั้นแผ่นดินตะวันออกกลางแปรเปลี่ยนสภาพเป็นยุคต้นของอิสลามที่สร้างการเปลี่ยนแปลงขนานใหญ่บนแผนที่โลก ลองย้อนประวัติศาสตร์กลับไปดูกันดีกว่าว่าก่อน ค.ศ.610 พื้นที่ตะวันออกกลางหน้าตาเป็นอย่างไรแม้กลางทะเลทรายอาระเบียถิ่นกำเนิดของนบีมุฮัมมัด (ศ็อลฯ) จะเป็นถิ่นที่อยู่ของชนอาหรับเผ่าต่างๆที่มีอารยธรรมค่อนข้างต่ำแต่พื้นที่โดยรอบกลับรุ่งเรืองด้วยอารยธรรมระดับสูงในโลกยุคนั้น ด้านใต้คาบสมุทรอาระเบียคือยะมันหรือเยเมน(Yemen) ซึ่งมีอารยธรรมต่อเนื่องมาจากอาณาจักรแอกซัม (Axum) ในอัฟริกากลาง แถบนี้ไปจนถึงอ่าวเปอร์เซียเป็นพื้นที่ใต้อิทธิพลของอาณาจักรซัสซานิด (Sassanid) หรือเปอร์เซีย มีเส้นทางค้าขายทางเรือกับอาณาจักรต่างๆในอินเดียและชวา เมืองเอกคือซานะอา (Sana’a) ท่านนบีมุฮัมมัด (ซ.ล.) เคยนำคาราวานลงมาค้าขายในพื้นที่นี้สองสามครั้งขึ้นไปทางเหนือคือแผ่นดินชาม (Sham) ที่ชนยุโรปเรียกในภายหลังว่าเลแวนท์ (Levant) เป็นอาณาจักรอาหรับที่ชื่อว่าฆัซซานิด (Ghassanid) ซึ่งเป็นดินแดนในอาณัติของอาณาจักรโรมันไบแซนไทน์ ชนอาหรับในพื้นที่นับถือคริสต์ออร์โธดอก เมืองเอกในพื้นที่นี้คือดามัสกัส (Damascus) นบีมุฮัมมัด (ศ็อลฯ) นำคาราวานเข้ามาในพื้นที่นี้หลายครั้ง เหนือขึ้นไปทางด้านตะวันออกเป็นอาณาจักรเล็กๆใต้อาณัติของเปอร์เซียชื่อละกุมหรือลักมิด (Lakhmid) เมืองเอกในพื้นที่นี้คือหิรอฮฺ (Hirah) ซึ่งปัจจุบันอยู่ทางใต้ของอิรักใกล้เมืองนาจาฟ ชนอาหรับในพื้นที่นี้ส่วนใหญ่นับถือศาสนาคริสต์ ท่านนบีมุฮัมมัด (ศ็อลฯ) เคยนำคาราวานเข้ามาค้าขายในพื้นที่นี้เช่นกัน สงครามระหว่างไบแซนไทน์และเปอร์เซียทำให้ฆัซซานิดและลักมิดกลายเป็นศัตรูกันไปโดยปริยายเหนือขึ้นไปอีกคืออาณาจักรเก่าแก่สองอาณาจักรที่ยิ่งใหญ่ทัดเทียมกันและเป็นศัตรูกันมาอย่างยาวนานคืออาณาจักรโรมันไบแซนไทน์และอาณาจักรซัซซานิดหรือเปอร์เซีย ไบแซนไทน์ยุคต้นศตวรรษที่ 7 ผ่านยุครุ่งเรืองที่สุดภายใต้จักรพรรดิจัสติเนียนมาหมาดๆ ขณะที่อาณาจักรซัซซานิดอยู่ในช่วงยุคทองที่สองภายใต้จักรพรรดิฆอสเราที่สอง (Ghosrau II) ขยายอาณาจักรไปอย่างยิ่งใหญ่เป็นผลให้เกิดสงครามยืดเยื้อกับไบแซนไทน์ เหตุนี้ในต้นสมัยของท่านนบีมุฮัมมัด (ศ็อลฯ) ด้านเหนือของคาบสมุทรอาหรับจึงเต็มไปด้วยความขัดแย้งระดับใหญ่ สิ่งที่น่าสนใจในทางประวัติศาสตร์คืออิสลามซึ่งถือกำเนิดขึ้นภายใต้อิทธิพลของชนอาหรับทะเลทรายรายล้อมด้วยจักรวรรดิยิ่งใหญ่ทั้งเปอร์เซียและโรมันในยุครุ่งเรืองเกือบขีดสุด อิสลามก้าวขึ้นไปปกครองจักรวรรดิเหล่านั้นได้อย่างไร เข้าใจโลกวันนั้นได้ก็ย่อมเข้าใจสถานการณ์ของโลกในวันนี้ #ดรวินัยดะห์ลัน, #drwinaidahlan, #ตะวันออกกลางก่อนการมาของอิสลาม, #ไบแซนไทน์, #เปอร์เซีย
