สงครามโลกครั้งที่ 1 จบสิ้นลงตอนปลาย ค.ศ.1918 ทำลายชีวิตผู้คนไปกว่า 20 ล้านชีวิต ทรัพย์สินอีกมหาศาล ตามมาด้วยการทำสนธิสัญญาระหว่างประเทศผู้แพ้กับผู้ชนะ จักรวรรดิอุสมานียะฮฺในฐานะผู้แพ้ทำสนธิสัญญาซาเฟรส์ (Treaty of Savres) กับประเทศผู้ชนะได้แก่ฝรั่งเศส อังกฤษ กรีซ และอิตาลี ลงนามกันในวันที่ 10 สิงหาคม ค.ศ.1920 พื้นที่ของอุสมานียะฮฺในตะวันออกกลาง บอลข่าน ยุโรปใต้ อาระเบียซึ่งสูญเสียไปแล้วระหว่างสงครามเอากลับคืนมาไม่ได้ก็ยังพอทน แต่อะนาโตเลียและพื้นที่ในยุโรปซึ่งเป็นของอุสมานียะฮฺมาแต่เดิมและยังไม่ถูกยึดครอง สนธิสัญญากลับกำหนดให้ต้องแบ่งให้ผู้ชนะสงคราม เรื่องอย่างนี้คงรับไม่ไหวข้อตกลงคือเลบานอนและซีเรียให้ฝรั่งเศสดูแล ปาเลสไตน์ จอร์แดน อิรักให้อังกฤษดูแล อาระเบียกลายเป็นประเทศอิสระที่อังกฤษต้องไปตกลงกับชนอาหรับ พื้นที่ในยุโรปมอบให้กรีซ พื้นที่รอบช่องแคบบอสฟอรัสและดาร์ดะเนลล์รวมถึงกรุงคอนสแตนติโนเปิลให้สันนิบาตชาติดูแล พื้นที่อะนาโตเลียทางตะวันตกเฉียงใต้แบ่งให้อิตาลี กรีซ และฝรั่งเศส พื้นที่อะนาโตเลียตะวันตกยกให้อาร์มีเนียและจอร์เจีย อะนาโตเลียตะวันออกเฉียงใต้ยกเป็นประเทศเคอร์ดิสถานซึ่งกำเนิดขึ้นใหม่ อุสมานียะฮฺเหลือพื้นที่ตอนกลางประเทศรอบเมืองอังการาเป็นของตนเอง สนธิสัญญาลักษณะนี้คงยากที่คนเติร์กจะยอมรับนอกจากนี้ยังมีเรื่องค่าปฏิมากรสงคราม เรื่องการแสวงหาทรัพยากรธรรมชาติ สนธิสัญญาเอาเปรียบผู้แพ้ลักษณะนี้เองที่ก่อปัญหาให้เยอรมนีก่อสงครามโลกครั้งที่ 2 ในเวลาต่อมา ผู้ลงนามในสนธิสัญญาฝ่ายอุสมานียะฮฺคือผู้ปกครองในจักรวรรดิเดิม การสูญเสียอย่างมหาศาลจนแทบสิ้นประเทศเช่นนี้ได้กระตุ้นให้เกิดความรู้สึกชาตินิยมอย่างสูงในหมู่ชนชาวเติร์ก บรรดาทหารรวมตัวกันต่อต้าน เกิดการประชุมสภาแห่งชาติซึ่งมีมติถอดสัญชาติของผู้ลงนามฝ่ายอุสมานียะฮฺทุกคน ขณะเดียวกันกลุ่มทหารและผู้รักชาติประกาศสงครามกู้อิสระภาพ (Turkish War of Independence) สงครามที่จบลงไปแล้วกลับเริ่มต้นขึ้นอีกครั้ง ครั้งใหม่นี้นำโดยกองทัพตุรกีใหม่มีผู้นำคือมุสตาฟา เคมาล วีรบุรุษในศึกแห่งกัลลิโพลีโดยใช้อังการาเป็นศูนย์บัญชาการสงครามกู้อิสรภาพตุรกี เริ่มตั้งแต่วันที่ 19 พฤษภาคม ค.ศ.1919 ก่อนลงนามในสนธิสัญญาเสียด้วยซ้ำ กองทัพตุรกีต้องรบกับกองทัพกรีซทางตะวันตก รบกับอาร์มีเนียและจอร์เจียทางตะวันออก รบกับฝรั่งเศสและกรีซทางใต้ อีกทั้งยังต้องรบกับทหารที่ยังจงรักภักดีต่อสุลตานในอีกหลายเมือง ส่วนการรักษากรุงคอนสแตนติโนเปิลที่เป็นอดีตเมืองหลวงยุคอุสมานียะฮฺ กองทัพตุรกีใหม่ต้องรบกับกองทหารอังกฤษและอิตาลีที่ถูกส่งเข้ามารักษาเมือง สงครามจบลงในวันที่ 24 กรกฎาคม 1923 โดยกองทัพตุรกีได้รับชัยชนะในทุกสมรภูมิ รักษาพื้นที่ที่เป็นประเทศตุรกีในปัจจุบันไว้ได้ มีการทำสนธิสัญญาโลซานน์ (Treaty of Lausanne) ทดแทนในวันที่ 24 กรกฎาคม 1923 เพื่อแก้ปัญหาความเสียเปรียบของตุรกี ยกเลิกสุลตานและระบบคิลาฟะฮฺ (คอลีฟะฮฺ) มีการ จัดตั้งสาธารณรัฐตุรกีขึ้นในวันที่ 29 ตุลาคม 1923 ปีเดียวกันนั้นเอง #drwinaidahlan, #ดรวินัยดะห์ลัน
