พักหลังผู้คนสนใจเรื่องการยืดอายุขัยกันมากขึ้น อยากอายุยืนเกินร้อยปีว่ากันอย่างนั้น แต่ออกอาการสับสนเมื่อได้ยินอีกคำหนึ่งคือการชะลอวัย ไม่รู้ว่าเหมือนหรือต่างกันอย่างไร อันที่จริง คำสองคำนี้ต่างกันอยู่แล้ว ต่างกันทั้งความหมายและแนวทางปฏิบัติ แตกต่างกันจนกระทั่งพัฒนากลายไปเป็นสองศาสตร์ทางการแพทย์และโภชนาการ เรียกว่า “เวชศาสตร์การยืดอายุขัย” (Longevity medicine) ศาสตร์หนึ่งกับ“เวชศาสตร์การชะลอวัย” (Anti-aging medicine) อีกศาสตร์หนึ่ง ก้าวหน้ากันไปไกลถึงขนาดนั้นทั้งสองศาสตร์ต่างเป็นส่วนหนึ่งของเวชศาสตร์การป้องกันแม่นยำ (Precision Preventive Medicine) โดยเวชศาสตร์การยืดอายุขัยมุ่งไปที่การลดทอนปัจจัยที่นำไปสู่การเสียชีวิต รวมถึงปรับปรุงปัจจัยทางพันธุกรรมที่เกี่ยวข้องกับอายุขัย ขณะที่เวชศาสตร์การชะลอวัย (Anti-aging medicine) เน้นไปที่การลดทอนปัจจัยที่นำไปสู่การชราภาพ ดังเช่น ดูแลด้านโภชนาการเพื่อลดอนุมูลอิสระและภาวะอักเสบในร่างกายทั้งสองศาสตร์มีการประยุกต์ศาสตร์อื่นๆเข้าร่วมด้วย ไม่ว่าจะเป็น การปรับปรุงกฎหมาย กฎระเบียบ การใช้ ยา เครื่องสำอาง ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร เทคโนโลยีทางการแพทย์ ศัลยกรรมพลาสติก ตลอดจนศาสตร์ด้าน machine learning (ML) และ artificial intelligence (AI) เพื่อออกแบบอุปกรณ์ พัฒนาอวัยวะเทียม รวมถึงการพัฒนางานทางเทคโนโลยีพันธุกรรม สุดท้ายทั้งสองศาสตร์แม้เน้นไปคนละด้าน กลับย้อนมาบรรจบกัน มุ่งสู่หมุดหมายเดียวกันนั่นคือการมีอายุยืนยาวโดยมีสุขภาพดี ไม่แก่ชราไปตามอายุ ว่ากันอย่างนั้น กรณีเวชศาสตร์การยืดอายุขัย ปัจจุบันมีงานวิจัยจำนวนไม่น้อยยืนยันว่าการจำกัดอาหารช่วยยืดอายุขัยได้โดยพบอีกว่าการจำกัดอาหารระดับไม่สูงนัก ดังเช่น การอดแบบไม่ต่อเนื่อง หรือ IF สามารถชะลอการลดขนาดของเทโลเมียร์ซึ่งเป็นดีเอ็นเอส่วนที่ควบคุมอายุขัยโดยผ่านกลไกการกระตุ้นกลไกการกินตนเองของเซลล์ (autophagy) ได้ สรุปเอาเป็นว่าการอดอาหารช่วยเร่งกลไกการทำความสะอาดเซลล์ ช่วยลดภาวะอักเสบและโรคต่าง ๆ ในส่วนการชะลอวัย พบว่าการจัดการด้านอาหารและโภชนาการ การเสริมสารไฟโตนิวเทรียนท์ สารต้านอนุมูลอิสระ เสริมโปรตีนจากพืชประเภทถั่วเมล็ดแห้ง ถั่วเปลือกแข็ง ช่วยชะลอกลไกการชราภาพลงได้ เมื่อสนับสนุนด้วยผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ยา เครื่องสำอาง เทคโนโลยีทางการแพทย์ ฯลฯ ย่อมช่วยชะลอกลไกการชราภาพได้มากขึ้น สุดท้ายช่วยให้แก่ชราช้าลง ยิ่งไปกว่านั้นเมื่อไม่กินมาก อดอย่างถูกต้องเป็นระยะ ยังช่วยยืดอายุขัยได้อีกต่างหาก ทั้งการยืดอายุขัยและการชะลอวัยจึงกลายเป็นคนละเรื่องเดียวกันไปในที่สุด #drwinaidahlan, #ดรวินัยดะห์ลัน, #ยืดอายุขัยชะลอวัย
