ทิม โอนีล (Tim O’Neill) นักตรวจสอบประวัติศาสตร์ (History inquisitor) จะนับถือศาสนาหรือไม่ถือศาสนายากที่จะทราบแต่เขียนบทความไว้ดี โดยเขียนว่าโลกอิสลามในอดีตรุ่มรวยด้วยวัฒนธรรมที่เป็นวิทยาศาสตร์ ทำให้อิสลามในอดีตก้าวหน้า ทว่ายุคหลังอิสลามกลับตกต่ำลงด้วยสาเหตุว่าวัฒนธรรมอิสลามเคยเน้นด้าน อิจติฮัด (الاجتهاد) ความขยันหมั่นเพียร ผู้ใดที่ขยันหมั่นเพียรย่อมรักในการตั้งคำถาม ตะฮ์ฆีฆ (تحقيق) และรักในการ อัตตัฆยิรอต (التغييرات) เปลี่ยนแปลง ปรับเปลี่ยน รวมทั้งตะฟักกูร (تفكر) คิดทบทวน คิดวิเคราะห์ คิดด้วยญาณทัศน์ การขาดหายไปของวัฒนธรรมอิจติฮัดโดยถูกแทนที่ด้วยวัฒนธรรม ตัฆลีด (التقليد) การทำตาม การเลียนแบบ ผู้รู้ว่าอย่างไรก็ต้องเป็นอย่างนั้นโดยละทิ้งวัฒนธรรมการคิดทบทวน คิดวิเคราะห์นี่เองที่ส่งผลให้สังคมมุสลิมก้าวเข้าสู่ภาวะหยุดนิ่ง ถดถอย ส่วนจะเชื่อทิม โอนีล หรือไม่ก็ต้องคิดวิเคราะห์กัน
หนึ่งในวัฒนธรรมโดดเด่นของอิสลามคือการเปลี่ยนแปลง คาเรน อาร์มสตรอง (Karen Armstrong) นักเขียนชื่อดังเคยกล่าวไว้ว่าชาวยุโรปที่ถดถอยขนาดหนักในยุคกลางเมื่อได้อพยพไปยังโลกใหม่คืออเมริกาจึงสดใสขึ้นกระทั่งสร้างอารยธรรมรุ่งเรืองขึ้นอีกครั้ง การเคลื่อนย้ายลักษณะนี้โลกอิสลามสร้างความสำเร็จมาก่อนแล้วโดยอพยพจากมักกะฮฺไปมะดีนะฮฺและจากมะดีนะฮฺไปยังกูฟา ดามัสกัส และแบกแดด วัฒนธรรมการเปลี่ยนแปลงตนเองเช่นนี้ทำให้โลกอิสลามสร้างความก้าวหน้ามากมายในยุคอดีต ฮิจเราะฮฺหรือการอพยพจึงเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมการเปลี่ยนในอิสลาม อาร์มสตรองเขียนไว้อย่างนั้น หากพิจารณาการถือศีลอดในเดือนรอมฎอนจะเห็นว่านี่คืออีกหนึ่งในวัฒนธรรมการเปลี่ยนของอิสลาม
การเปลี่ยนหรืออัตตัฆยิรอตในเดือนรอมฎอนคือเปลี่ยนความเคยชินจากการกินสามมื้อเป็นกินสองมื้อ เปลี่ยนทั้งเวลากิน ทั้งปริมาณการกินและดื่ม ไม่ใช่เฉพาะการกินแต่ยังรวมถึงการนอนด้วย การถือศีลอดในเดือนรอมฎอนยาวนาน 30 วันส่งผลให้ร่างกายปรับเปลี่ยนไปในหลายสิ่ง ทั้งการกินการนอน การออกกำลังกาย การเคลื่อนไหว ในเชิงการแพทย์พบว่าการละหมาดยาวนานร่างกายเคลื่อนไหวมากในช่วงเวลาหลังการละศีลอดเวลาเย็น มีผลต่อการเปลี่ยนหน้าที่ของฮอร์โมนอินสุลินแทนที่จะนำพลังงานไปสะสมกลับนำพลังงานไปใช้ในการเคลื่อนไหว ยิ่งไปกว่านั้นคือการปรับเปลี่ยนด้านจิตวิญญาณในเดือนรอมฎอนทั้งการทำสมาธิ การอ่านกุรอาน ส่งผลให้ร่างกายมุสลิมในเดือนรอมฎอนเกิดการปรับเปลี่ยนถึง 5 องค์พร้อมกันนั่นคือเปลี่ยนวงจรการกินอาหาร วงจรการนอน เพิ่มการเคลื่อนไหวร่างกาย เพิ่มการควบคุมจิตใจ และเพิ่มกิจกรรมเพื่อสังคม วัฒนธรรมอิสลามทั้งหมดนั้น หากเกิดขึ้นด้วยความเข้าใจ รู้จักนำพลังมาใช้ย่อมมีส่วนส่งเสริมให้เกิดการพัฒนาสังคมอย่างมหาศาล ผู้รู้ต่างยืนยันกันไว้อย่างนั้น
