ช่วงประวัติศาสตร์อิสลาม มีการระบาดของโรคหลายครั้งโดยเฉพาะอย่างยิ่งกาฬโรคที่เกิดขึ้นสองสามหนทำลายชีวิตคนไปมาก แม่ทัพมุสลิมอย่างอะบูอุบัยดะฮฺ อิบนิลญัสรอฮฺ เสียชีวิตจากกาฬโรคเพราะไม่ฟังคำเตือนของท่านคอลีฟะฮฺอุมัร (ร.ฎ.) ที่ขอให้ถอนตัวออกจากพื้นที่โรคระบาดในดินแดนบาเซนไทน์เวลานั้น
ท่านรอซูลุ้ลลอฮฺ (ซ.ล.) กล่าวเตือนหลายครั้งมีบันทึกไว้ชัดเจนเป็นต้นว่า “อย่านำผู้ป่วยมารวมกับผู้ที่มีสุขภาพดี” หะดิษรายงานโดยอิหม่ามบุคอรียฺ หรือ “จงหนีโรคเหมือนหนีสิงโต” หะดิษรายงานโดยอิหม่ามมุสลิม อิสลามจึงมีแนวทางการป้องกันโรคระบาด เห็นสมควรที่บรรดาผู้รู้ทางศาสนาอิสลามจะได้นำมาแนะนำให้ชุมชนมุสลิมปฏิบัติ
วันนี้ผมไปร่วมงานนิกะฮฺหรือสมรสทางศาสนาอิสลามที่มัสยิดแห่งหนึ่ง ผู้บรรยายธรรม (คุฏบะฮฺ) และผู้แทนผู้ปกครองเจ้าสาว (วะลี) เป็นคนเดียวกันคืออาจารย์เช็คริฎอ สมะดึ ที่เป็นที่รู้จักในวงสังคมมุสลิมอย่างกว้างขวาง อาจารย์บรรยายได้ดีเรื่องตวามรับผิดชอบ ที่เจ้าบ่าวมีต่อเจ้าสาว เจ้าสาวมีต่อเจ้าบ่าว มุสลิมทุกคนมีต่อสังคม บรรยายจบ พิธีจบอาจารย์แจ้งว่าจะไม่ขอจับมือ (สลาม) กับแขกในงานวันนี้จึงขออภัยด้วย ซึ่งเป็นข้อแนะนำที่ดี โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสถานการณ์ของโรคโควิด-19 ระบาดเวลานี้ แต่ในสังคมมุสลิมที่มีความเข้าใจว่าการจับมือสลามเป็นกิจกรรมของชาวสวรรค์อาจห้ามได้ยาก ผมเองเลี่ยงที่จะจับมือสุดท้ายก็ไม่สำเร็จ
ระหว่างพิธีเพื่อนเจ้าบ่าวท่านหนึ่งซึ่งเป็นชาวต่างชาติมีอาการหวัด ไอค้อกแค้กเป็นระยะ เอามือปิดบ้างไม่ปิดบ้าง ผมนั่งตรงข้ามจึงต้องนำหน้ากากอนามัยมาสวม เมื่อจบงานแขกท่านนี้ขอจับมือกับผมซึ่งต้องปฏิเสธไป เรื่องนี้เป็นมารยาทที่เราต้องหาทางออกที่เหมาะสมเพื่อมิให้เกิดความเข้าใจผิด ผมคิดไว้สองสามประการดังนี้
1. เจ้าภาพของงานสมควรจัดเตรียมเจลหรือแอลกอฮอล์ล้างมือไว้ตามจุดต่างๆ เพื่อให้บริการกับแขกที่มาร่วมงาน เนื่องจากในระยะนี้ที่มีการระบาดของโรคโควิด-19 จำเป็นต้องใช้บ่อย โดยเจ้าภาพควรแนะนำให้แขกใช้
2. เจ้าภาพอาจเตรียมหน้ากากอนามัยแจกแขกที่มีอาการหวัดเพื่อป้องกันผู้อื่น วิธีคิดเช่นนี้สอดคล้องกับอิสลาม คือป้องกันโรคจากตนเองไปก่ออันตรายต่อผู้อื่น
3. ผู้รู้ทางศาสนาแนะนำแนวทางปฏิบัติตลอดจนคำสอนของท่านรอซูลุลลอฮฺ (ซ.ล.) ระหว่างเกิดโรคระบาดให้เป็นที่รับรู้กันทั่วไป
4. ควรมีข้อแนะนำให้ผู้ที่ป่วยไข้เลี่ยงการร่วมงานที่มีคนจำนวนมากมาอยู่ร่วมกัน
5. แขกไปร่วมงานควรเตรียมหน้ากากอนามัยไว้สวมใส่ยามฉุกเฉิน
6. อาหารที่เสิร์ฟในงานต้องเตรียมน้ำล้างมือที่ใช้เหยือกรินน้ำล้างมือแต่ละคน เตรียมกระโถนรองน้ำให้พร้อม มีเจลล้างมือประกอบพร้อมแนะนำวิธีล้างมือให้ถูกต้อง สร้างเป็นวัฒนธรรมไว้
7. เน้นย้ำเรื่องการกินร้อน การใช้ช้อนกลาง การล้างมือแก่แขกทุกคน อย่าลืมเตรียมช้อนกลางสำหรับอาหารที่เสิร์ฟด้วย
8. แนะนำให้เลี่ยงการจับมือ การกอดกันในขณะที่มีปัญหาการระบาดของโควิด-19 โดยสร้างความเข้าใจให้ได้ว่านี่คือคำสอนของอิสลาม หากหลีกเลี่ยงไม่ได้ให้ย้อนกลับไปดูข้อแนะนำตั้งแต่ต้น
เวลานี้สังคมของเรากำลังพยายามอย่างที่สุดที่จะชะลอการระบาดของโรคระยะสามให้ห่างออกไปให้เนิ่นนานที่สุด เมื่อ 1,400 ปีมาแล้วมุสลิมสูญเสียท่านอะบูอุบัยดะฮฺไปโดยท่านคอลีฟะฮฺอุมัร (ร.ฎ.) เตือนท่านก่อนแล้วแต่ท่านตอบว่าชีวิตของท่านขึ้นกับอัลลอฮฺ (ซ.บ.) ขณะที่ท่านอุมัรเตือนท่านอีกครั้งว่าอัลลอฮฺทรงให้ท่านดูแลชีวิตท่านเองก่อน ทว่าคำเตือนนั้นช้าไป ท่านอะบูอุบัยดะฮฺจากไปด้วยกาฬโรคใน ค.ศ.639 ในดินแดนที่เป็นประเทศจอร์แดนในปัจจุบัน ชีวิตของท่านกลายเป็นคำสอนแก่มุสลิมรุ่นหลังให้ระมัดระวังเรื่องโรคระบาด อย่าได้ประมาท ดังนั้นจึงอย่ารีรอที่จะตักเตือนกัน
