รู้กันอยู่ว่าผู้ป่วยเบาหวานโดยเฉพาะอย่างยิ่งเบาหวานประเภทที่สองหรือเบาหวานในผู้ใหญ่เกิดเป็นปัญหาเมื่อตับอ่อนสร้างฮอร์โมนอินสุลินได้ไม่มากพอหรือสร้างได้ทว่าร่างกายไม่ตอบสนอง ผลคือร่างกายลดประสิทธิภาพในการดึงน้ำตาลกลูโคสจากเลือดเข้าไปสลายเป็นพลังงานในเซลล์ ทำให้น้ำตาลกลูโคสค้างอยู่ในเลือด เกิดภาวะกลูโคสสูงสร้างปัญหามากมายให้กับอวัยวะทั้งหัวใจ หลอดเลือด ไต ตา ระบบประสาท และอวัยวะอื่น เกิดเป็นภาวะแทรกซ้อนจากเบาหวานกลายเป็นปัญหาใหญ่ด้านสุขภาพของประชากรทั่วโลกเวลานี้
วิธีแก้หรือลดปัญหาที่ทำกันอยู่ในทางการแพทย์และโภชนาการคือใช้ยากระตุ้นให้ตับอ่อนสร้างอินสุลินเพิ่มขึ้น หรือแนะนำให้ลดบริโภคอาหารหวานหรือน้ำตาลหรือลดบริโภคคาร์โบไฮเดรตลงเพื่อลดกลูโคสในเลือด ซึ่งไม่สะดวกต่อการใช้ชีวิตนัก จะใช้วิธีการทางโภชนาการอื่น ๆ ได้หรือไม่ ในเมื่อคนแต่ละคนตอบสนองต่ออาหารแต่ละกลุ่มอย่างคาร์โบไฮเดรต ไขมัน โปรตีนไม่เหมือนกัน นักโภชนาการจึงพยายามหาวิธีออกแบบ “โภชนาการตามความต้องการเฉพาะ” ที่เรียกว่า “Tailored Nutrition” คล้ายให้ช่างตัดเสื้อออกแบบเสื้อผ้าให้เหมาะสมกับลูกค้าแต่ละคน อะไรทำนองนั้น
งานนี้ทีมวิจัยแห่งมหาวิทยาลัย British Columbia แคนาดา นำโดย ศ.นพ.เจมส์ จอห์นสัน (James Johnson) ตีพิมพ์ผลงานในวารสาร Cell Metabolism เดือนกรกฎาคม ค.ศ.2024 เนื้อหาน่าสนใจ โดยทีมวิจัยทำการศึกษาการทำงานของส่วนต่าง ๆ ในตับอ่อนที่เรียกว่า islets of Langerhans ของอาสาสมัครชายหญิงวัยต่าง ๆ กันจำนวน 140 รายที่เพิ่งเสียชีวิต โดยศึกษากลไกการทำงานของฮอร์โมนอินสุลินที่มีต่อสารอาหารสามกลุ่มคือคาร์โบไฮเดรต ไขมัน โปรตีน โดยศึกษาสารโปรตีนอื่นอีก 8,000 ชนิดควบคู่ไปด้วย
สิ่งที่พบคืออินสุลินตอบสนองต่อสารอาหารกลุ่มคาร์โบไฮเดรตได้ดีที่สุดซึ่งรู้กันดีอยู่แล้ว ที่น่าสนใจคือจำนวนไม่น้อยยังตอบสนองต่อไขมันและโปรตีนในสัดส่วนที่แตกต่างออกไป ผลสัมฤทธิ์คือทีมวิจัยสามารถพัฒนา Tailored nutrition เพื่อใช้เป็นแนวทางในการแนะนำทางโภชนาการแก่ผู้ป่วยเบาหวานประเภทที่สอง แทนที่จะแนะนำเรื่องคาร์โบฮเดรตอย่างเดียว ยังแนะนำไขมันและโปรตีนในสัดส่วนต่าง ๆ ควบคู่ไปได้ด้วยเพื่อใช้ในการรักษาผู้ป่วยแต่ละคนซึ่งตอบสนองต่อสารอาหารแต่ละกลุ่มแตกต่างกัน ทีมวิจัยเชื่อว่าสิ่งนี้จะเป็นแนวทางใหม่ในการดูแลผู้ป่วยเบาหวานประเภทที่สอง ทำให้ผู้ป่วยใช้ชีวิตที่เป็นปกติมากขึ้น สำคัญคือลดการใช้ยา รอดูผลการศึกษาทางคลินิกในขั้นตอนต่อไปก็แล้วกัน
#ดรวินัยดะห์ลัน, #drwinaidahlan, #ตับอ่อน, #อินสุลิน, #TailoredNutrition
