เบาหวาน (Diabetes mellitus) เป็นโรคที่มิได้เกิดจากเชื้อโรคที่มีผู้ป่วยมากที่สุดโรคหนึ่ง ประมาณการณ์กันว่าคนไทยร้อยละ 5 ป่วยเป็นโรคนี้ ซึ่งหมายถึงมีคนไทยเกือบสี่ล้านคนป่วยเป็นเบาหวานโดยส่วนใหญ่ป่วยเป็นเบาหวานประเภทที่สองหมายถึงป่วยเมื่อเข้าวัยผู้ใหญ่แล้ว ตับอ่อนสร้างฮอร์โมนอินสุลินไม่ได้หรือสร้างไม่เพียงพอ มิได้เป็นปัญหาทางพันธุกรรมที่ร่างกายสร้างอินสุลินไม่ได้เลยเหมือนเบาหวานประเภทที่หนึ่งเมื่อป่วยแล้วก็ต้องดูแลรักษากันไปตลอด ส่วนใหญ่โดยการใช้ยากระตุ้นตับอ่อนให้สร้างอินสุลินให้มากขึ้น หากป่วยเรื้อรังนานเข้าสุดท้ายอาจถึงขนาดตับอ่อนสร้างอินสุลินไม่ได้ จำเป็นต้องใช้อินสุลินในการรักษา เบาหวานจึงนับเป็นโรคเรื้อรัง สิ้นเปลืองเงินทองและเวลาในการรักษา อย่างไรก็ตาม เบาหวานประเภทที่สองใช่ว่าจะรักษาไม่ได้ มีผู้ป่วยบางส่วนที่มีอาการดีขึ้นถึงขนาดหายป่วย อาจด้วยการใช้วิธีทางโภชนาการ หรือยา หรือปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ในที่นี้ลองไปดูกันว่าการอดอาหารเป็นระยะหรืออดอาหารแบบไม่ต่อเนื่องที่เรียกกันว่า “ไอเอฟ” (IF, Intermittent Fasting) ช่วยรักษาหรือบรรเทาอาการเบาหวานประเภทที่สองได้บ้างไหมไอเอฟนั้นปฏิบัติตนอย่างไรเคยเขียนถึงไว้แล้ว ไอเอฟมีหลายวิธีที่นิยมมากที่สุดคือสูตร 16/8 โดยในหนึ่งวันที่ตื่นอยู่ให้กินอาหารอย่างจำกัดในช่วง 8 ชั่วโมง เวลา 16 ชั่วโมงที่เหลือในหนึ่งวันให้อดอาหารอย่างสิ้นเชิง ตัวอย่างเช่น อดอาหารสิ้นเชิงตั้งแต่ 3 โมงเย็นจนถึง 7 โมงเช้า ตั้งแต่ 7 โมงเช้าถึงบ่ายสามโมงสามารถกินได้เพียงแต่จำกัดปริมาณให้น้อยสักหน่อย ปฏิบัติลักษณะนี้ 2 วันในหนึ่งสัปดาห์เรียกว่าไอเอฟแบบ 5:2 diet แนวทางนี้มีคนปฏิบัติกันมาก มีรายงานวิจัยจำนวนไม่น้อยที่สรุปว่าไอเอฟให้ผลดีต่อสุขภาพดร.เอมิลี มาโนเจียน (Emily N C Manoogian) แห่งสถาบัน Salk Institute for Biological Studies แคลิฟอร์เนียและทีมงานจากมหาวิทยาลัยมินเนโซตาและมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย ซานดิเอโก ศึกษาผู้ป่วยเบาหวานประเภทที่สองจำนวน 36 คนที่อดอาหารแบบไอเอฟ โดยติดตามศึกษานานสามเดือน นำผลงานตีพิมพ์ในวารสาร Endocrine Reviews ปลาย ค.ศ.2022 สรุปได้ว่าเกือบทั้งหมดของผู้ป่วยเหล่านี้มีค่าน้ำตาลและอินสุลินในเลือดดีขึ้น คนกลุ่มนี้จำนวนครึ่งหนึ่งสามารถลดหรือหยุดยาลงได้ ช่วยลดค่ารักษาลงได้ถึง 77% การอดอาหารแบบไอเอฟจึงช่วยให้การดูแลรักษาเบาหวานประเภทที่สองได้ดี อาจรักษาผู้ป่วยกลุ่มนี้ได้ด้วยซ้ำ จำเป็นต้องทำการศึกษาต่ออีกสักระยะ #drwinaidahlan, #ดรวินัยดะห์ลัน, #IF, #เบาหวานประเภทที่สอง
