คำถามข้างต้นมีอยู่จริงทั้งคนจำนวนไม่น้อยเชื่อกันอย่างนั้น ยิ่งมีข่าวเรื่อง #การติดเชื้อโควิดผ่านการบริโภคปลาดิบ คนยิ่งเชื่อมากขึ้น เรื่องนี้ทาง CDC ของสหรัฐอเมริกาหรือ ศูนย์ควบคุมและป้องกันโรค (Center for Disease Control and Prevention) ให้ข้อมูลยืนยันว่าโควิด-19 เป็นโรคติดต่อจากคนสู่คนผ่านเชื้อที่มาจากละอองไอ (droplets) ผ่านการหายใจ การไอ การจาม ยังไม่มีหลักฐานว่าผ่านจากการรับประทานอาหาร หากมีก็น้อยมาก อย่างไรก็ตาม เรื่องอย่างนี้ไม่มีอะไรร้อยเปอร์เซ็นต์ CDC แนะนำให้ระวังการบริโภคอาหารที่ปนเปื้อนเชื้อโดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อเชื้อติดในอาหารผ่านมือเข้าสู่ทางเดินหายใจ ก่อปัญหาบริเวณนั้นเป็นหลักโดยอาจแพร่สู่อวัยวะอื่นได้ เอาเป็นว่าดูแลเรื่องสุขอนามัยให้มากเข้าไว้อย่าได้ประมาทอย่างที่รู้คือการแพร่กระจายเชื้อโควิด-19 ที่พบมากคือมือสัมผัสเชื้อที่ปนเปื้อนอยู่ตามพื้นที่ต่างๆรวมทั้งในอาหารหรือภาชนะบรรจุอาหาร หลังจากนั้นใช้มือเปื้อนเชื้อที่ไม่ผ่านการทำความสะอาดมาสัมผัสใบหน้าบริเวณ T zone ได้แก่ ตา จมูก ปาก ซึ่งในที่สุดเชื้อผ่านทางเดินหายใจเข้าสู่ปอด การเติบโตของเชื้อเกิดขึ้นบริเวณปอดนี่เอง กรณีที่เชื้อติดอยู่ในอาหาร แล้วบริโภคเข้าไป กลไกร่างกายในทางเดินอาหาร ขบวนการย่อยและดูดซึมอาหารรุนแรงเกินกว่าเชื้อจะทานทนอยู่ได้ การติดต่อของโควิด-19 ผ่านการบริโภคอาหารจึงไม่ง่ายแต่อย่าประมาทก็แล้วกัน ความสะอาดของมือกลายเป็นปัจจัยสำคัญในการป้องกันการติดเชื้อโควิด-19 ระวังไว้หน่อยเพราะเพื่อนบ้านของไทยล้วนเจอการระบาดรอบสองกันมาแล้ว อย่าคิดว่าไทยจะรอด โดยเฉพาะอย่างยิ่งในบรรยากาศการรวมตัวทางการเมืองเช่นในวันนี้ อย่าต้องเสียใจในภายหลังเลี่ยงให้มากที่สุดคือการใช้มือที่ยังไม่ผ่านการทำความสะอาดสัมผัสบริเวณ T zone บนใบหน้า การทำความสะอาดมือก่อนสัมผัสตา จมูก ปากรวมทั้งการหยิบอาหารเข้าปาก ต้องระมัดระวังให้มาก ระหว่างนี้คือการปิดปากจมูกด้วยหน้ากากอนามัยอย่างถูกต้อง รักษาระยะห่างจากคนอื่นโดยเฉพาะอย่างยิ่งคนที่ไม่สวมใส่หน้ากากอนามัย การทำความสะอาดมือกลายเป็นเรื่องสำคัญ ดีที่สุดคือทำความสะอาดด้วยสบู่และน้ำอย่างถูกต้องนาน 20 วินาที หากไม่มีน้ำไม่มีสบู่ ชำระล้างมือด้วยเจลที่มีแอลกอฮอล์ผสมอยู่ไม่น้อยกว่า 60% ถูมือทุกส่วนให้ทั่วทิ้งไว้จนเจลหรือแอลกอฮอล์แห้งมีเรื่องที่ตลกไม่ออกจำเป็นต้องระวังให้มากคือแอลกอฮอล์ล้างมือเหล่านี้เตรียมขึ้นจากองค์ประกอบที่ปลอดภัยที่เรียกว่า GRAS หรือ Generally Recognized As Safe หรือ #ปลอดภัยหากเผลอบริโภคเข้าไป มีผู้ไม่เข้าใจนำเจลแอลกอฮอล์หรือแอลกอฮอล์ทำความสะอาดเหล่านี้ไปบริโภคซึ่งอันตรายมาก เรื่องอย่างนี้เกิดขึ้นในต่างประเทศแล้ว ขอพวกเราอย่าเผลอก็แล้วกัน #drwinaidahlan, #ดรวินัยดะห์ลัน