อาหรับ-เบอร์เบอร์ มุสลิมผู้สร้างอารยธรรมอิสลามในสเปน ตอนที่ 83

กลางศตวรรษที่ 8 จักรวรรดิอุมัยยะฮฺ ครอบครองคาบสมุทรไอบีเรียไว้เกือบทั้งหมดจัดตั้งเป็นอาณาจักร “อันดาลุส” ทว่าถึงศตวรรษที่ 15 อันดาลุสกลับเหลือเพียงกรานาดา (Granada) สาเหตุมาจากความผิดพลาดช่วงกลางศตวรรษที่ 8 เมื่ออุมัยยะฮฺเหลือพื้นที่ไอบีเรียด้านเหนือสุดไว้ให้กับทัพวิสิกอธและชนสเปนเดิมจัดตั้งเป็นอาณาจักรอัสตูเรีย (Asturias) ขึ้นใน ค.ศ.718 ถึงช่วงทศวรรษ 740 ทัพเบอร์เบอร์ถอนออกจากพื้นที่เนื่องจากกลุ่มชนตนเองก่อกบฏต่อผู้ปกครองอาหรับ อันเป็นปัญหาที่ลุกลามมาจากอัฟริกาเหนือ นี่คือปัจจัยที่อัสตูเรียนำไปใช้ในการพัฒนาทัพรีคองกิสตา (Reconquista) เพื่อกู้คืนดินแดนกระทั่งสำเร็จรีคองกิสตาสะสมกำลังเติบโตขึ้นตามลำดับ ค่อยๆรุกไล่ทัพอันดาลุสขยายพื้นที่ออกไปกระทั่งเปลี่ยนอัสตูเรียไปเป็นอาณาจักรเลออน (Le’on) และกาลีเซีย (Galicia) ใน ค.ศ.924 ก่อนแยกส่วนหนึ่งไปเป็นคาสติล (Castile) ใน ค.ศ.931 โดยกาลิเซียเติบโตขยายพื้นที่อาณาจักรออกไปทางตะวันตกและใต้กระทั่งแยกเป็นอาณาจักรปอร์ตุเกสใน ค.ศ.1095 การเติบโตอย่างรวดเร็วของรีคองกิสตาเป็นผลมาจากการที่อันดาลุสแตกแยกออกไปเป็นไทฟาเล็กๆช่วง ค.ศ.1010 และ 1031 จากการล้มลงของราชวงศ์อุมัยยะฮฺ ค่อยๆสูญเสียพื้นที่ไปทีละน้อย เลออนร่วมเป็นพันธมิตรกับคาสติลหลายครั้ง ก่อนรวมเข้ากับคาสติลอย่างสมบูรณ์ใน ค.ศ.1230 เป็นผลให้คาสติลเข้มแข็งยิ่งขึ้น ยังมีอีกอาณาจักรหนึ่งที่มีความสำคัญมาตั้งแต่ต้นช่วงศตวรรษที่ 8-9 คือคะตาโลเนีย (Catalonia) ซึ่งดำรงความเป็นอิสระจากอันดาลุสตั้งแต่ ค.ศ.801 ช่วงเวลาใกล้กันคือ ค.ศ.824 ยังเกิดอาณาจักรนาวาร์เร (Navarre) ขึ้นทางเหนือแถบเทือกเขาพีรานิส อาณาจักรหลังนี้ดำรงความเป็นอิสระมาตลอดกระทั่งเมื่อรีคองกิสตารวมไอบีเรียส่วนใหญ่ไว้ได้สามารถยึดครองกรานาดาใน ค.ศ.1492 นาวาร์เรจึงถูกผนวกเข้ากับคาสติลใน ค.ศ.1515 ในส่วนของอะรากอน (Aragon) เริ่มตั้งอาณาจักรในภายหลังคือ ค.ศ.1035 จากนั้นจึงผนวกคะตาโลเนียเข้าด้วยกันใน ค.ศ.1283 ก่อนรวมเข้ากับคาสติลใน ค.ศ.1469 เมื่อเห็นว่าความสำเร็จของรีคองกิสตาเกิดขึ้นได้จำเป็นที่คาสติลและอะรากอนต้องรวมเข้าด้วยกันเท่านั้นไอบีเรียตลอด 7 ศตวรรษของการครอบครองพื้นที่ของอาณาจักรอันดาลุส จะเห็นความแตกต่างอย่างชัดเจนระหว่างอันดาลุสกับรีคองกิสตา ในขณะที่อันดาลุสแตกแยกออกเป็นไทฟามากมายจากการล่มสลายของอุมัยยะฮฺใน ค.ศ.1031 ผลที่ตามมาคือความอ่อนแอของอันดาลุสกระทั่งปกป้องตนเองไม่ได้ ขณะที่รีคองกิสตาค่อยๆรวมตัวกันกลายเป็นอาณาจักรใหญ่ที่เข้มแข็งขึ้น ถึงกลางศตวรรษที่ 15 กรานาดาอาณาจักรสุดท้ายของอันดาลุสแม้เข้มแข็งมากพอ ทว่าใน ค.ศ.1469 เมื่อรีคองกิสตาคืออะรากอนกับคาสติลรวมเข้าด้วยกันผ่านการอภิเษกสมรสระหว่างผู้นำของสองอาณาจักร สุดท้ายผู้ครองอำนาจสูงสุดมีเพียงหนึ่งเดียวที่กลายเป็นผู้พิชิตอันดาลุสสำเร็จ นั่นคือราชินีอิซาเบลลาที่ 1 (Isabella I) แห่งคาสติล ผู้นำจักรวรรดิสเปนที่ถือกำเนิดขึ้นหลังจากนั้น และก้าวขึ้นสู่ความเป็นอภิมหาอำนาจแห่งศตวรรษที่ 16 อย่างรวดเร็ว #drwinaidahlan, #ดรวินัยดะห์ลัน, #มุสลิมสเปน

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *