เข้า ค.ศ.1269 อาณาจักรอันดาลุสหรือมุสลิมสเปนก้าวเข้าสู่ยุคสุดท้ายอันเป็นผลพวงจากการล่มสลายของอาณาจักรอัลโมฮัดในอัฟริกาเหนือ หากได้เห็นการผุกร่อนของอันดาลุสก่อนหน้านั้นนับจากการถอนตัวของอัลโมฮัดใน ค.ศ.1228 คงยอมรับว่าอันดาลุสทั้งหมดต้องล่มสลายภายในเวลาไม่นานนัก ทว่ากลับปรากฏว่าไทฟาสุดท้ายคือ “กรานาดา” (Granada) สามารถรักษาแผ่นดินส่วนของตนไว้ได้นับจาก ค.ศ.1232 ถึง ค.ศ.1492 ยาวนานถึง 260 ปี การที่ทำได้เช่นนั้น สมควรยกย่องวิสัยทัศน์และศักยภาพของผู้นำคือ “มุฮัมมัด อิบนฺ ยูซุฟ อิบนฺ นาสรฺ อิบนฺ อัลอะฮฺมัร” (Muhammad ibn Yûsuf ibn Nasr ibn al-Ahmar) ในที่นี้ขอเรียกสั้นๆว่า “อิบนฺ อัลอะฮฺมัร” (ابن الأحمر ibn Al-Ahmar) นี่คืออีกหนึ่งบุรุษเหล็กของอันดาลุสที่สมควรรู้จักไว้อิบนฺ อัลอะฮฺมัร เกิด ค.ศ.1195 ที่เมืองอัรโชนา (Arjona) ทางตอนใต้ของไอบีเรีย ในครอบครัวชาวนาอาหรับที่สืบเชื้อสายมาจากสหายหรือศอฮาบะฮฺ (الصحابة Sahabah) ของท่านศาสดามุฮัมมัด (ซ.ล.) ชื่อสะอัด อิบนฺ อุบาดะฮฺ (Sa’d ibn Ubadah) ซึ่งลูกหลานของท่านอพยพจากอาระเบียมาอยู่ในอันดาลุสหลายชั่วคนแล้ว อิบนฺ อัลอะฮฺมัรเกิดในยุคสมัยของราชวงศ์อัลโมฮัดปกครองอันดาลุส เติบโตขึ้นมาโดยเห็นความแตกแยกของรัฐมุสลิมอันดาลุสท่ามกลางศัตรูที่เป็นรัฐคริสเตียนที่อยู่โดยรอบ ความเป็นนักสู้ตั้งแต่เด็กเป็นผลให้อิบนฺ อัลอะฮฺมัร เข้าร่วมเป็นทหารทำหน้าที่บังคับบัญชาชาวอันดาลุสเชื้อสายอาหรับซึ่งส่วนใหญ่มาจากครอบครัวนาสรฺ (Nasr) และเครือญาติ อันเป็นที่มาของชื่อราชวงศ์นาสรฺหรือนาสริด (Nasrid) ที่เกิดขึ้นภายหลังย้อนกลับไปใน ค.ศ.1228 อัลโมฮัดในดินแดนมัฆริบเกิดความระส่ำระสายกระทั่งทัพอัลโมฮัดในอันดาลุสจำต้องยอมสละอวัยวะคืออันดาลุสเพื่อรักษาชีวิตคือมัฆริบ ถอนกำลังกลับไปที่อัฟริกาเหนือ นับจากนั้นสี่ทัพอาณาจักรคริสเตียนก็รุกกระหน่ำ เมืองเล็กใหญ่ในอันดาลุสที่แตกแยกเวลานั้นต่างรู้ชะตากรรมของตนเอง ในวันศุกร์ที่ 16 กรกฎาคม ค.ศ.1232 ตรงกับวันที่ 26 เดือนรอมฎอน ภายหลังการละหมาดวันศุกร์ในมัสยิดใหญ่ของเมืองอัรโชนา ผู้นำชุมชนมุสลิมที่มาจากเมืองแจน (Jaen), มะละกา (Malaga) อัลเมเรีย (Almeria) และอีกหลายเมืองทางใต้ร่วมกันประกาศในมัสยิดแยกตัวเป็นอิสระ พร้อมยกให้ อิบนฺ อัลอะฮฺมัร ซึ่งทุกคนรู้ถึงบุคลิกภาพและความสามารถขึ้นเป็นผู้นำ วิสัยทัศน์ที่คล้ายพระยาวชิรปราการหรือพระเจ้าตากเมื่อครั้งกรุงศรีอยุธยาใกล้แตกคือถอนกำลังไปตั้งมั่นยังเมืองจันทบุรี อิบนฺ อัลอะฮฺมัร เห็นว่าอันดาลุสใกล้ล่มสลายหากต้องการรักษาส่วนที่เหลือไว้จำเป็นต้องใช้เมืองที่มีป้อมปราการแข็งแกร่งซึ่งเมืองที่มีลักษณะดังกล่าวเวลานั้นคือ “กรานาดา” (Granada) โดยพึ่งพากำลังจากเมืองต่างๆโดยรอบที่เข้าร่วมชุมนุมในวันนั้น จาก ค.ศ.1232 ถึง ค.ศ.1237 อิบนฺ อัลอะฮฺมัร ทำการจัดตั้งไทฟาหรือเอมิเรตกรานาดาขึ้นกระทั่งสำเร็จ นี่คือจุดกำเนิดของเอมิเรตกรานาดาและราชวงศ์นาสริดที่ดำรงอยู่อย่างยาวนานหลังจากนั้นถึง 260 ปี แทนที่จะล่มสลายไปพร้อมกับดินแดนอันดาลุสส่วนใหญ่ในช่วงเวลานั้น #drwinaidahlan, #ดรวินันดะห์ลัน, #มุสลิมสเปน
