เมื่ออัลโมฮัดปฏิวัติล้มล้างระบอบการปกครองของอัลโมราวิดได้สำเร็จใน ค.ศ.1147 อัลมุมิน อัลฆูมี ประกาศรวมการปกครองมัฆริบและอันดาลุสเข้าด้วยกันพร้อมสถาปนาตนเองขึ้นเป็นคอลีฟะฮฺ ในส่วนของมัฆริบ ศูนย์กลางการปกครองยังคงอยู่ที่มาร์ราเกซ ขณะที่ในอันดาลุสนับเป็นเพียงมณฑลโดยย้ายการปกครองจากคอร์โดบาไปยังเซวิญญา จัดสร้างมัสยิดใหญ่ พระราชวัง สถานที่สำคัญหลายแห่งในเมืองหลวงใหม่แห่งนี้ เปรียบเทียบการปกครองอันดาลุสระหว่างอัลโมราวิดกับอัลโมฮัดพบทั้งข้อดีข้อเสีย ข้อดีของอัลโมฮัดคือมีความก้าวร้าวน้อยกว่า อัลโมราวิดมีนโยบายในการทำสงครามกับอาณาจักรคริสเตียนที่ดุดัน ทั้งยูซุฟ อิบนฺ ตัชฟิน ผู้บิดาและอาลี อิบนฺ ยูซุฟ ทำสงครามได้ชัยหลายครั้ง ทว่าผู้สืบทอดจากอาลีมีความสามารถไม่เทียบเท่าพ่อและปู่ ในขณะที่อัลโมฮัดลดความดุดันของการศึกในอันดาลุสลงโดยใส่ใจกับการศึกในอัฟริกาเหนือมากกว่า จุดแข็งคือผู้ปกครองอัลโมฮัดเป็นนักรบที่มีความสามารถมาก ในระยะแรกจึงรักษาพื้นที่ในอันดาลุสไว้ได้ดี อัลโมราวิดให้ความสำคัญกับการศึกในอันดาลุส ขณะที่อัลโมฮัดมองการศึกในอัฟริกาเหนือเป็นเรื่องการขยายอำนาจ ส่วนการศึกในอันดาลุสเพียงใช้ทหารผู้ช่วยมากกว่าการให้คอลีฟะฮฺลงไปทำศึกด้วยตนเอง หากคอลีฟะฮฺต้องข้ามทะเลไปทำสงครามในอันดาลุสเมื่อไหร่ถือเป็นภารกิจการทำจิฮัดหรือสงครามศาสนาเพื่อรักษาดินแดนมุสลิมไว้ ความเพลี่ยงพล้ำเกิดขึ้นใน ค.ศ.1212 เมื่อคอลีฟะฮฺมุฮัมมัด อัลนาซิร (ค.ศ.1199-1214) ข้ามไปทำสงครามจิฮัดในไอบีเรียกับสี่อาณาจักรคริสเตียนในการศึกแห่งลาสนาวาส เดอ โทโลซา (Las Navas de Tolosa) ซึ่งเป็นศึกใหญ่ การพ่ายแพ้ครั้งนั้นไม่สร้างความเสียหายให้มากนักเนื่องจากกองทัพรีคองเกสต้ายังขาดความพร้อม ทว่าปัญหาใหญ่เกิดขึ้นกับอัลโมฮัดหลังจากนั้นคือใน ค.ศ.1224 เมื่ออัลโมฮัดในดินแดนมัฆริบขาดรัชทายาทปกครองนำไปสู่การแย่งชิงอำนาจระหว่างขุนนางหลายกลุ่มในดินแดนฝั่งนั้น ความวุ่นวายในดินแดนมัฆริบเป็นผลให้ไทฟามุสลิมในอันดาลุสใช้เป็นโอกาสในการลุกฮือขึ้นต่อต้านอัลโมฮัดในไอบีเรีย ในขณะที่อาณาจักรคริสเตียนใช้โอกาสเดียวกันแทรกซึมเข้าไปในไทฟาที่พยายามเป็นอิสระจากอัลโมฮัดความวุ่นวายที่เกิดขึ้นในมัฆริบ เป็นผลให้เจ้าชายแห่งอัลโมฮัดที่ถูกส่งมาปกครองอันดาลุส คือ อับดฺ อัลอะลา อิดริส อัลมะมูน (Abd al-Ala Idris l’al Ma’mun) ประกาศตนเป็นคอลีฟะฮฺนำทัพกลับสู่มัฆริบใน ค.ศ.1228 นักประวัติศาสตร์บางกลุ่มจึงนับเอาปี 1228 นี้เองคือจุดสิ้นสุดราชวงศ์อัลโมฮัดในอันดาลุส สองทศวรรษหลังจากนั้นคือความสูญเสียมหาศาลของอาณาจักรมุสลิมในสเปน เริ่มจากการสูญเสียเมอริดาและบาดาจอซแก่ลีออนใน ค.ศ.1230 มายอร์กาแก่อะรากอนใน ค.ศ.1230 เบจาแก่ปอร์ตุเกสใน ค.ศ.1234 คอร์โดบาแก่คาสติล ใน ค.ศ.1236 บาเลนเซียแก่อะรากอนใน ค.ศ.1238 นีเอบลา-ฮูเอลบา แก่ลีออนใน ค.ศ.1238 ซิลเบสแก่ปอร์ตุเกสใน ค.ศ.1242 เมอร์เซียแก่คาสติล ใน ค.ศ.1243 แจนแก่คาสติล ใน ค.ศ.1246 อลิคานเต แก่คาสติลใน ค.ศ.1248 ที่สำคัญคือเมืองหลวงเซวิญญาแก่คาสติลใน ค.ศ.1248 เสียหายใหญ่หลวงขนาดนี้ควรกล่าวโทษใคร#drwinaidahlan, #ดรวินัยดะห์ลัน, #มุสลิมสเปน
