อัลอันดาลุสเรียกกันสั้นๆว่า “อันดาลุส” (Andalus) อาณาจักรมุสลิมสเปนที่มีอายุยาวนานเกือบ 8 ศตวรรษแบ่งเป็น 5 ยุค โดยยุคแรกระหว่าง ค.ศ.711-756 ยาวนาน 56 ปี จัดเป็นมณฑลภายใต้จักรวรรดิอุมัยยะฮฺที่มีศูนย์กลางอยู่ที่ดามัสกัส (Dependent Emirate) โดยจังหวัดอิฟริฆิยะฮฺในอัฟริกาเหนือแต่งตั้งผู้ปกครองขึ้นมาดูแล สองปีบ้างสามปีบ้าง ไม่ถึงปีบ้าง ใช้ผู้ปกครองมากถึง 23 คน วุ่นวายที่สุดคือคนสุดท้ายชื่อยูซุฟ อิบนฺ อับดฺ อัลเราะฮฺมาน อัลฟิฮฺริ (Yusuf ibn Abd al-Rahman al-Fihri) ขึ้นปกครองใน ค.ศ.747 ควรพ้นตำแหน่งใน ค.ศ.749 ทว่าเกิดความวุ่นวายขึ้นในดามัสกัส ยูซุฟจึงใช้โอกาสขยายอำนาจปกครองอย่างอิสระ กระทั่งหลุดจากตำแหน่งใน ค.ศ.756 เมื่อต้องทำศึกใหญ่กับอับดุลเราะฮฺมานที่ 1 ดังได้กล่าวไว้ในตอนที่แล้วปลาย ค.ศ.756 อับดุลเราะฮฺมานสถาปนาตนเองขึ้นเป็นสุลต่านอับดุลเราะฮฺมานที่ 1 ศักราชการปกครองอาณาจักรมุสลิมในรูปรัฐอิสระจากการปกครองของราชวงศ์อับบาสิยะฮฺ (Independent Emirate) ได้เริ่มขึ้น อับดุลเราะฮฺมานสถาปนาการปกครองของราชวงศ์อุมัยยะฮฺขึ้นอีกครั้งในอันดาลุสมีศูนย์กลางอยู่ที่คอร์โดบา สืบต่อราชวงศ์ไปได้ยาวนานเกือบสามศตวรรษ ข่าวการฟื้นคืนราชวงศ์อุมัยยะฮฺในอันดาลุสกระจายไปทั่วจักรวรรดิอิสลาม สมาชิกราชวงศ์อุมัยยะฮฺที่เหลือรอดการสังหารหมู่มาได้ พากันเดินทางไปยังอันดาลุส รวมถึงสุลัยมาน โอรสของอับดุลเราะฮฺมานที่ฝากไว้กับน้องสาว ครอบครัวจึงกลับมารวมกันอีกครั้ง ทว่าปัญหายังไม่จบเข้า ค.ศ.763 คอลีฟะฮฺอัลมันซูรส่งกองทัพอับบาสิยะฮฺมายังอันดาลุสจำนวน 7,000 นาย ทว่ากลับพ่ายต่อกลศึกของอับดุลเราะฮฺมานที่ 1 ที่ใช้กำลังพลน้อยกว่าชนิดสิบต่อหนึ่ง อับบาสิยะฮฺถอยทัพไปแล้ว อัลมันซูรซึ่งนับอับดุลเราะฮฺมานเป็นศัตรูหมายเลขหนึ่งถึงขนาดออกปากยกย่องอับดุลเราะฮฺมานว่าคือเหยี่ยวแห่งกุเรซและแจ้งแก่กองทัพว่าจะไม่ยกทัพไปทำศึกกับอับดุลเราะฮฺมานอีก กลับกลายเป็นอับดุลเราะฮฺมานเองที่มุ่งมั่นจะนำทัพไปแก้แค้นอับบาสิยะฮฺ ทว่าความวุ่นวายที่ต้องเล่นเกมศึกและเกมการเมืองกับทัพคริสเตียนจากฝรั่งเศสที่เวลานั้นนำโดยกษัตริย์ผู้ยิ่งใหญ่พระองค์หนึ่งคือชาลส์เลอมาญ (Charleslemagne ค.ศ.748-814) อีกทั้งทัพอาหรับของยูซุฟที่ยังไม่ยอมเลิกรา แถมด้วยปัญหากับชนมุสลิมเบอร์เบอร์ รวมถึงการแข็งเมืองของรัฐมุสลิมทางตอนเหนือ วุ่นวายอย่างนี้จึงหมดโอกาสที่จะทำศึกกับอับบาสิยะฮฺที่เวลานั้นย้ายเมืองหลวงไปที่แบกแดดแล้วนอกเหนือจากเรื่องการรบทัพจับศึก คุณูปการหนึ่งที่อับดุลเราะฮฺมานที่ 1 ทำไว้คือการสร้างคอร์โดบาหรือฆุสตูบะฮฺให้เป็นมหานครที่ยิ่งใหญ่เรืองรอง กระทั่งยิ่งใหญ่มีประชากรมากเป็นอันดับสองในยุโรปรองจากนครคอนสแตนติโนเปิลของโรมันไบแซนไทน์ ใครมีโอกาสไปเที่ยวประเทศสเปน แวะเยี่ยมเยียนเมืองคอร์โดบาไม่ควรพลาดชมมัสยิดใหญ่แห่งคอร์โดบาที่เวลานี้กลายเป็นโบสถ์คริสต์ไปแล้ว ความอลังการด้วยศิลปะอาหรับยุคกลางในมัสยิด หากได้เห็นเป็นต้องตะลึงในความงามพร้อมรำลึกถึงอับดุลเราะฮฺมานที่ 1 ซึ่งควบคุมการก่อสร้างด้วยพระองค์เอง เชื่อกันว่าพระศพของพระองค์ถูกฝังไว้ใต้ลานมัสยิดใหญ่แห่งนี้เสียด้วยซ้ำ
