cc สุลต่าน และคอลีฟะฮฺ นับได้เกือบร้อย เฉพาะผู้ที่โดดเด่นยังนับได้เกือบสิบ แต่บุคคลแถวหน้าสุดที่แม้แต่ศัตรูตัวฉกาจยังยกย่องว่านี่คือเหยี่ยวแห่งกุเรซ หรือเหยี่ยวแห่งอันดาลุส บุคคลท่านนี้คือสุลต่านอับดุลเราะฮฺมานที่ 1 ซึ่งเป็นผู้นำปกครองอันดาลุสตั้งแต่วันที่ 15 พฤษภาคม ค.ศ. 756 ถึง 30 กันยายน ค.ศ.788 ยาวนาน 33 ปี เป็นผู้วางรากฐานการปกครองทำให้ราชวงศ์อุมัยยะฮฺที่ล้มลงในดามัสกัสได้มาปกครองสเปนต่อเนื่องหลังจากนั้นนานเกือบสามศตวรรษจนถึง ค.ศ.1031 บุคคลเช่นนี้หากเป็นพื้นที่อื่นคงนับให้เป็นมหาราชไปแล้วความเป็นมาของสุลต่านอับดุลเราะฮฺมานที่ 1 เขียนกันสั้นๆคงไม่เหมาะ ใครได้ฟังเรื่องราวแล้วเป็นต้องยอมรับในความสามารถกันทั้งนั้น ทว่าก่อนจะกล่าวถึงเรื่องราวของท่านเห็นทีต้องปูพื้นให้เห็นถึงความยากลำบากของกองทัพมุสลิมในการจัดระเบียบการปกครองแผ่นดินสเปนเสียก่อน เห็นความยุ่งยากยาวนานสามสิบปี จะรู้ว่าการมาของสุลต่านอับดุลเราะฮฺมานที่ 1 จากซีเรียนี่เองที่ทำให้สังคมมุสลิมสเปนเกิดระเบียบขึ้นกระทั่งเป็นรากฐานให้เกิดการสร้างความเป็นรัฐปกครองยาวนานเกินเจ็ดศตวรรษได้อย่างนั้นขอทบทวนช่วงเวลาก่อนการก้าวขึ้นมาของสุลต่านอับดุลเราะฮฺมานที่ 1 สักหน่อย เริ่มกันตั้งแต่ ค.ศ.711 เมื่อกองทัพอุมัยยะฮฺซึ่งส่วนใหญ่เป็นชนเบอร์เบอร์นำโดยตอริฆ อิบนฺ ซิยาด ข้ามจากอัฟริกาเหนือเข้ามาทำศึกกับชนวิสิกอธที่ปกครองสเปนอยู่ในเวลานั้น ปีต่อมามูซา อิบนฺ นูเซร ผู้ปกครองอัฟริกาเหนือนำทัพเข้ามาสมทบ ใช้เวลาสี่ปีจนถึง ค.ศ.715 ผู้ปกครองอาหรับที่คอลีฟะฮฺแห่งดามัสกัสแต่งตั้งให้ปกครองสเปนถูกสังหาร ความยุ่งยากเพิ่มทับทวีขึ้นไปอีก ความขัดแย้งระหว่างมุสลิมอาหรับกับมุสลิมเบอร์เบอร์ทำให้ทัพคริสเตียนที่ถอยขึ้นไปทางเหนือของไอบีเรียค่อยๆรุกกลับเข้ามาชิงพื้นที่คืน ทว่ามุสลิมอาหรับยังคงแข็งแกร่งอยู่ หลัง ค.ศ.720 กองทัพมุสลิมในสเปนต้องทำศึกสองด้านทั้งทัพคริสเตียนและกับพวกกันเองคือเบอร์เบอร์เข้า ค.ศ.739 ชนเบอร์เบอร์ในอัฟริกาเหนือก่อการกบฏต่อการปกครองของอาหรับอุมัยยะฮฺ ปัญหาลุกลามเข้ามาในสเปนยืดเยื้อนาน 4 ปี ท้ายที่สุด กองทัพอาหรับจากซีเรียที่ถอยร่นมาจากอัฟริกาเหนือเข้าสู่ไอบีเรียมีส่วนอย่างสำคัญที่ทำให้สถานการณ์ในไอบีเรียซาลง ความยุ่งยากในการปกครองยังคงดำเนินอยู่ แผ่นดินอันดาลุสแม้ยังขึ้นตรงกับราชวงศ์อุมัยยะฮฺในดามัสกัส ทว่าถึง ค.ศ.750 ตระกูลอับบาสิยะฮฺลุกฮือขึ้นกระทั่งโค่นล้มราชวงศ์อุมัยยะฮฺได้สำเร็จ คนในราชวงศ์อุมัยยะฮฺถูกกวาดล้างกันแทบหมดตระกูล ส่วนที่เหลือหนีกระจัดกระจายออกจากดามัสกัสและซีเรีย ในจำนวนนั้นคืออับดุลเราะฮฺมานที่ 1 ใช้เวลาหลายปีระหกระเหินจากตะวันออกกลางเข้าสู่ดินแดนอิยิปต์ต่อเนื่องเข้าไปที่อิฟริฆิยะฮฺ กระทั่ง ค.ศ.755 จึงปรากฏตัวในโมรอคโค เรื่องราวของอับดุลเราะฮฺมานที่ 1 ในแผ่นดินมัฆริบและอันดาลุสได้เริ่มต้นขึ้นแล้ว #drwinaidahlan, #ดรวินัยดะห์ลัน, #มุสลิมสเปน
