อาหรับ-เบอร์เบอร์ มุสลิมผู้สร้างอารยธรรมอิสลามในสเปน ตอนที่ 25

ค.ศ.711-718 ยาวนาน 7 ปีที่กองทัพเบอร์เบอร์-อาหรับจำนวนรวม 22,000 นายเข้าไปทำศึกอยู่ในไอบีเรีย ทหารเหล่านั้นเป็นชายชาวเบอร์เบอร์ที่เพิ่งเข้ารับอิสลามเรียกเผ่าตนเองว่า “อะมาซิกฮฺ” อาศัยอยู่ในพื้นที่ที่เรียกว่ามัฆริบตั้งแต่ลิเบีย อัลจีเรีย ตูนีเซีย โมรอคโค เป็นชนผิวพรรณออกขาวอมน้ำตาล หน้าตาคล้ายชนยุโรปเนื่องจากเป็นชนคอเคเซียนที่อพยพมาจากอิหร่านเมื่อกว่า 9 พันปีมาแล้ว ขณะที่ทหารบางส่วนมีพื้นเพมาจากมอริทาเนีย มาลี เซเนกัล ชนกลุ่มหลังนี้ผมหยิก ผิวคล้ำ กล่าวกันว่าตอริฆ อิบนฺ ซิยาด ซึ่งเป็นแม่ทัพมีส่วนผสมระหว่างชนอัฟริกันกับเบอร์เบอร์ ผิวคล้ำออกจาง เป็นเหตุให้ชนยุโรปเรียกชนเบอร์เบอร์ที่เข้าไปในไอบีเรียยุคนั้นว่า “มัวร์” (Moor) หรือ “โมริสโค” (Morisco) ศิลปวัฒนธรรมที่เกิดขึ้นตลอดระยะเวลาเกือบแปดศตวรรษที่ชนเหล่านี้สรรสร้างไว้เป็นอารยธรรมอะมาซิกฮฺผสมอาหรับถูกชาวยุโรปเรียกรวมว่า “มัวร์” ไปหมดทหารอีกกลุ่มหนึ่งคือชนอาหรับที่มาจากตะวันออกกลาง ชนกลุ่มนี้เป็นคอเคเซียนผิวขาว ทั้งชนเบอร์เบอร์ อาหรับและมอริทาเนียหรือมัวร์เมื่อเข้าไปตั้งรกรากอยู่ในไอบีเรีย บางส่วนสร้างครอบครัวกับชนยุโรปพื้นเมืองและชนวิสิกอธ บางส่วนเป็นหญิงชาวเบอร์เบอร์ที่อพยพตามเข้าไปในภายหลัง ทั้งหมดสร้างชุมชนมุสลิมกลุ่มใหม่ขึ้น ชนยุโรปเรียกชนกลุ่มนี้ว่ามัวร์หรือโมริสโคเพียงเพื่อแยกชนยุโรปออกจากชนเบอร์เบอร์และอาหรับกลุ่มใหม่ที่เข้าไปตั้งรกรากในไอบีเรีย การแบ่งแยกระหว่างชนยุโรปพื้นเมืองกับชนเบอร์เบอร์จากอัฟริกาเหนือจึงเกิดขึ้นตั้งแต่ต้นและดำรงอยู่ตลอดระยะเวลายาวนานเกือบแปดศตวรรษ เมื่อตอริฆ อิบนฺ ซิยาด นำทัพเบอร์เบอร์เข้าไปทำศึกในไอบีเรียได้รับชัยชนะ มูซา อิบนฺ นูเซร แม่ทัพอาหรับที่ปกครองมณฑลอิฟริฆิยะฮฺในอัฟริกาเหนือได้ส่งกองทัพเข้าไปสมทบ สร้างอีกหนึ่งความขัดแย้งให้เกิดขึ้นเมื่อมูซามอบหมายให้อับดุลอัลอาซิส อิบนฺ มูซา บุตรชายของตนเป็นผู้ปกครองดินแดนใหม่ ระยะเวลาสี่สิบปีนับจาก ค.ศ.711 อาณาจักรมุสลิมในไอบีเรียที่ตั้งชื่อใหม่ว่า “อัลอันดาลุส” (Al Andalus) มีเมืองหลวงอยู่ที่คอร์โดบาหรือฆุรตูบะฮฺ (Qurtubah) โดยนับเป็นมณฑลหรือเอมิเรตที่ขึ้นกับดามัสกัส (Dependent Emirate) ช่วงเวลาจนถึง ค.ศ.756 เต็มไปด้วยความขัดแย้งระหว่างผู้ปกครองซึ่งเป็นชาวอาหรับกับผู้ใต้ปกครองซึ่งเป็นชนเบอร์เบอร์ ผู้ปกครองที่แต่งตั้งโดยดามัสกัสในซีเรียหรือโดยฆัยราวันหรือฆอยรูน (Qayrawan) มณฑลอิฟริฆิยะฮฺสลับสับเปลี่ยนกันมากกว่ายี่สิบคน ถูกปลดบ้าง ถูกสังหารบ้าง เกิดความวุ่นวายไม่สงบกันไปตลอดสี่สิบปีความผิดพลาดใหญ่หลวงของกองทัพมุสลิมระหว่างการทำศึกในไอบีเรียคือไม่สามารถยึดครองพื้นที่ได้ทั้งหมด ปล่อยพื้นที่ด้านเหนือให้กลายเป็นแหล่งกบดานของกลุ่มต่อต้านโดยเฉพาะอย่างยิ่งทหารสังกัดเผ่าอัสตูเรียนนายหนึ่งนาม “เปลาโย” (Pelayo) ได้นำกองกำลังวิสิกอธและสเปนถอยขึ้นไปสร้างป้อมค่ายอยู่บนเทือกเขาบริเวณพื้นที่ที่เรียกว่า “โควาดองกา” (Covadonga) เติบโตกล้าแข็งขึ้นกระทั่งสร้างรัฐทางเหนือทำการต่อต้านการปกครองของมุสลิมอันดาลุสได้สำเร็จ อันเป็นผลมาจากการที่อาหรับและเบอร์เบอร์มัวแต่ขัดแย้งกันแท้ๆ

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *