อาหรับ-เบอร์เบอร์ มุสลิมผู้สร้างอารยธรรมอิสลามในสเปน ตอนที่ 22

ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ของทวีปยุโรปวันนี้คือประเทศสเปนและทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ห่างออกไปทางใต้เพียง 13 กิโลเมตรคืออัฟริกาเหนือซึ่งแยกออกจากยุโรปด้วยช่องแคบยิบรอลตาร์ซึ่งมีความสำคัญอย่างยิ่งมาตั้งแต่ประวัติศาสตร์ ชื่อนี้ได้มาใน ค.ศ.711 แม่ทัพมุสลิมเบอร์เบอร์จากอัฟริกาเหนือชื่อ “ตอริฆ อิบนฺ ซิยาด” (Tariq ibn Ziyad) นำทหารเบอร์เบอร์ผสมทหารอาหรับส่วนหนึ่งจำนวนรวม 7,000 นายข้ามช่องแคบเข้ายึดแผ่นดินไอบีเรียคือสเปนและปอร์ตุเกสโดยในเวลานั้นคืออาณาจักรวิสิกอธ (Visigoth) ซึ่งเป็นชนเยอรมันที่รุกลงมาจากทางเหนือ ตอริฆนำทัพขึ้นฝั่งยุโรปบริเวณชายหาดที่มีชะง่อนผาสูงมีชื่อเรียกเป็นภาษาอาหรับเพื่อเป็นเกียรติแก่ตอริฆว่าภูเขาแห่งตอริฆหรือจาบัลอัตตอริฆ (Jabal al Tariq) ชื่อนี้เองที่แปลงมาเป็นยิบรอลตาร์ (Gibraltar) ในภายหลัง พื้นที่นี้ในเวลานี้กลายเป็นดินแดนของอังกฤษไปแล้ว ช่องแคบยิบรอลตาร์แคบขนาดนั้นจึงเป็นที่ข้ามไปมาของผู้คนตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ พื้นที่อัฟริกาเหนือแถบนี้กลายเป็นที่ตั้งของหลายจักรวรรดิทั้งจากยุโรปและอัฟริกาที่ข้ามกันไปมามีทั้งฟินิเชียน คาร์เธจ โรมัน ไบแซนไทน์ แวนดัลและวิสิกอธ ช่วงปลายศตวรรษที่ 7 ต่อศตวรรษที่ 8 อาหรับเรืองอำนาจขึ้นในยุคสมัยท่านนบีมุฮัมมัด (ซ.ล.) ผ่านเข้ายุคคอลีฟะฮฺรอซิดุน ทัพอาหรับรุกเข้าสู่อิยิปต์ขับไล่ไบแซนไทน์ออกไป ก่อนรุกต่อเข้าดินแดนมัฆริบหรืออัฟริกาตะวันตกเฉียงเหนือเริ่มตั้งแต่ลิเบียไปจนถึงปลายสุดที่โมรอคโค อัฟริกาเหนือใกล้ช่องแคบยิบรอลตาร์ ลักษณะเป็นคาบสมุทรชื่อ “ทินจิทานา” (Tingitana peninsula) มีเมืองเก่าแก่อยู่สองเมืองคือ “แทนเจียร์” (Tangier) อยู่ทางตะวันตก กับเมือง “จูตา” (Ceuta) ปลายคาบสมุทรด้านตะวันออก สองเมืองนี้อยู่ห่างกันร้อยกิโลเมตรทว่าเดินทางติดต่อกันทางบกไม่ได้ เนื่องจากเมืองจูตาล้อมรอบด้วยเทือกเขาสูง มีสภาพเป็นป้อมปราการโดยธรรมชาติ จำเป็นต้องติดต่อกันทางทะเลเท่านั้น เมื่อกองทัพอาหรับยึดแทนเจียร์ได้ใน ค.ศ.710 จูตาจึงถูกปล่อยให้เป็นเมืองภายใต้การปกครองของวิสิกอธ แม้ในวันนี้จูตาก็ยังคงเป็นดินแดนของสเปนบนแผ่นดินอัฟริกาเหนือ คงไม่มีใครอยากเป็นเจ้าของสักเท่าไหร่ช่วงต้นศตวรรษที่ 8 เมื่อวิสิกอธปกครองไอบีเรีย จูตาในอัฟริกาเหนือเป็นมณฑลที่วิสิกอธยังคงดูแลอยู่ เมื่อมูซา อิบนฺ นูเซร ยึดแทนเจียร์ได้ใน ค.ศ.710 ได้มอบหมายให้ตอริฆ อิบนฺ ซิยาดปกครองเมืองแทนเจียร์ ในปีเดียวกันนั้นเองในดินแดนไอบีเรีย กษัตริย์วิตติซา (Wittiza) สวรรคต ขุนนางโรเดอริก (Roderic) ทำการรัฐประหารและขึ้นครองบัลลังค์แทน หากจะว่าไปโรเดอริกครองอำนาจมาตั้งแต่ยุคกษัตริย์วิตติซาแล้ว เป็นผลให้มณฑลต่างๆพากันกระด้างกระเดื่อง เคาท์จูเลียน (Count Julian) เจ้าเมืองจูตาร้องขอให้ตอริฆใช้กำลังทหารเบอร์เบอร์จากอัฟริกาเหนือเข้าไปถอดถอนโรเดอริก เคาท์จูเลียนอ้างว่าโรเดอริกข่มขืนลูกสาวของตนที่ส่งไปศึกษาที่เมืองโทเลโด เมืองหลวงของวิสิกอธ ข้อเท็จจริงจะเป็นอย่างไรยากที่จะทราบ แต่สิ่งที่ทุกฝ่ายรู้คือในวันที่ 27 เมษายน ค.ศ.711 ตอริฆ อิบนฺ ซิยาด ยกพลจากอัฟริกาเหนือขึ้นฝั่งไอบีเรียเป็นที่เรียบร้อย #drwinaidahlan, #ดรวินัยดะห์ลัน, #มุสลิมสเปน

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *