อยากรู้เรื่องราวทางประวัติศาสตร์ว่าด้วยการปกครองสเปนของมุสลิมจาก ค.ศ.711-1492 เห็นทีต้องย้อนกลับไปตรงจุดเริ่มต้นใน ค.ศ.711 เสียก่อน มีตัวละครสำคัญอยู่สามคนที่ควรรู้จัก คนแรกเป็นมุสลิมเบอร์เบอร์จากโมรอคโคอายุ 40 ปี ชื่อ “ตอริฆ อิบนฺ ซิยาด” (Tariq ibn Ziyad) คนที่สองเป็นแม่ทัพมุสลิมอาหรับเกิดในซีเรียอายุ 70 ปีชื่อ “มูซา อิบนฺ นูเซร” (Musa ibn Nusayr) ผู้ปกครองมณฑลอิฟริฆิยะฮฺ (Ifriqiya) มีศูนย์กลางอยู่ที่เมืองไครูน (Kairouan) หรือเฆราวัน (Qayrawan) ในประเทศตูนีเซียปัจจุบัน คนที่สามคือ “โรเดอริก” (Roderic) กษัตริย์หนุ่มอายุ 22 ชันษาแห่งอาณาจักรวิสิกอธ (Visigoth) ที่ปกครองไอบีเรียในเวลานั้น เรื่องราวของทั้งสามคนช่วยต่อจิ๊กซอว์ประวัติศาสตร์ทำให้เข้าใจโดยสังเขปได้ว่าเหตุใดกองทัพมุสลิมจากอัฟริกาเหนือจึงหาญกล้าข้ามช่องแคบทะเลเมดิเตอร์เรเนียนเข้าไปต่อตีกับกองทัพวิสิกอธที่เคยสร้างชื่อระบือลั่นโดยร่วมกับทัพชนเผ่าเยอรมันและอิหร่านเข้าทำลายกรุงโรมของจักรวรรดิโรมันอันเกรียงไกรช่วงต้นศตวรรษที่ 5 มาแล้ว ก่อนที่วิสิกอธจะเข้ายึดครองคาบสมุทรไอบีเรียอันเป็นที่ตั้งประเทศสเปนและปอร์ตุเกสในปัจจุบันเพื่อใช้เป็นแผ่นดินจัดตั้งอาณาจักรของตน ความที่เรื่องราวเกิดขึ้นมานานนับพันปี ประวัติศาสตร์ช่วงนั้นขาดรายละเอียดหลายส่วน สิ่งที่จะเขียนขึ้นจึงไม่ยืนยันว่าเป็นประวัติศาสตร์ที่ถูกต้อง อย่างไรก็ตาม เท่าที่ศึกษาจากหลายแหล่ง ยังเชื่อมั่นว่าเรื่องราวจริงในประวัติศาสตร์เป็นไปในทำนองเดียวกันกับที่กำลังจะเขียนขึ้นนี้ ขอเริ่มเรื่องราวตั้งแต่ก่อน ค.ศ.711 แม่ทัพมูซา อิบนฺ นูเซร และแม่ทัพคนอื่นๆได้รับบัญชาจากคอลีฟะฮฺอัลวาลิดที่ 1 แห่งราชวงศ์อุมัยยะฮฺที่ปกครองจักรวรรดิมุสลิมมีศูนย์กลางอยู่ที่นครดามัสกัส ซีเรีย ให้ขยายจักรวรรดิเข้าไปในดินแดนมัฆริบกระทั่งปกครองได้ทั่วอัฟริกาเหนือ มูซาประสบความสำเร็จอย่างสูงในการทำให้ชนเบอร์เบอร์ซึ่งเป็นชนหลักในพื้นที่เปลี่ยนศาสนาจากคริสต์และศาสนาพื้นถิ่นอื่นมาเป็นอิสลาม โดยหนึ่งในนั้นคือชายหนุ่มเบอร์เบอร์ที่ชื่อตอริฆ อิบนฺ ซิยาด ด้วยความเป็นคนที่มีบุคลิกภาพความเป็นผู้นำสูง มีศักยภาพเต็มเปี่ยมในการรบ ตอริฆจึงได้รับมอบหมายให้ปกครองเมืองสำคัญตรงปากทางข้ามช่องแคบไปสู่แผ่นดินยุโรปคือเมืองแทนเจียร์ (Tangier) ความเก่งกาจของตอริฆนี่เองที่ชักนำให้คนจากฟากฝั่งไอบีเรียเข้ามาขอพึ่งบารมีจากแทนเจียร์ข้ามไปยังยุโรปเวลานั้นคืออาณาจักรวิสิกอธที่ปกครองแผ่นดินไอบีเรียมานานเกือบสามศตวรรษกษัตริย์วิสิกอธเวลานั้นมีพระนามว่า “วิตติซา” (Wittiza) ปกครองมาตั้งแต่ ค.ศ.694 โดยมีทอเลโด (Toledo) เป็นเมืองหลวง ถึง ค.ศ.710 เกิดการผลัดแผ่นดิน ขุนนางนำโดยโรเดอริกเข้าทำรัฐประหารโดยก้าวขึ้นเป็นกษัตริย์แทน ข้อมูลประวัติศาสตร์ระบุว่าโรเดอริกมีบุคลิกโหดร้ายอันกลายเป็นสาเหตุให้เกิดกลียุค บ้านเมืองวุ่นวาย อำนาจที่แตกสลายภายในไม่สามารถแก้ไขปัญหาได้จำเป็นต้องพึ่งพาอำนาจจากภายนอก จึงเป็นที่มาของกองทัพมุสลิมที่ข้ามทะเลจากอัฟริกาเหนือไปยังยุโรป มหากาพย์ของเรื่องราวทั้งหมดเริ่มต้นขึ้น ณ จุดนั้น #drwinaidahlan, #ดรวินัยดะห์ลัน, #มุสลิมสเปน
