อาหรับ-เบอร์เบอร์ มุสลิมผู้สร้างอารยธรรมอิสลามในสเปน ตอนที่ 13

ช่วงปลายศตวรรษที่ 7 เมื่ออุมัยยะฮฺรุกผ่านเข้าสู่แผ่นดินมัฆริบ มูซา อิบนฺนูเซร (Musa ibn Nusayr ค.ศ.640-716) ผู้ว่าการมณฑลอิรักได้รับมอบหมายให้เข้ามาทำหน้าที่แทนหะซัน อิบนฺอัลนุมัน (Hasan ibn al-Nu’man) ที่ประสบปัญหาในการทำศึกกับชนเบอร์เบอร์ในพื้นที่อัฟริกาเหนือเนื่องจากมุ่งมั่นในหน้าที่ทางทหารมากเกินไป มูซาเมื่อเข้าทำหน้าที่ได้ใช้ความยืดหยุ่นต่อชนเบอร์เบอร์กระทั่งสามารถชนะใจชนเหล่านั้น ชนเบอร์เบอร์จำนวนมากเข้ารับอิสลาม ความสำเร็จนี้ส่งผลให้ใน ค.ศ. 698 มูซาได้รับการแต่งตั้งให้เป็นผู้ว่าการมณฑลอิฟริฆียะฮฺปกครองอัฟริกาเหนือทั้งหมด ในบรรดาชนเบอร์เบอร์ที่เข้ารับอิสลามหนึ่งในนั้นคือตอริฆ อิบนฺซิยาด (Tariq ibn Ziyad ค.ศ.670-720) หนุ่มเบอร์เบอร์จากโมรอคโคที่แสดงบทบาทสำคัญในเวลาต่อมานอกเหนือจากพื้นที่อัฟริกาเหนือตลอดแนวจากตูนีเซียไปจนถึงโมรอคโค มูซายังประสบความสำเร็จในการเข้าครอบครองเกาะต่างๆในทะเลเมดิเตอร์เรเนียนด้านใต้ของสเปน ความสำเร็จทางทหารของมูซาส่งผลให้หนึ่งในผู้ว่าการในเขตไอบีเรียภายใต้การปกครองของรัฐวิสิกอธคือจูเลียนแห่งซูตา (Julian count of Ceuta) ที่ไม่พอใจพระเจ้าโรเดอริก (Roderic) ราชาแห่งวิสิกอธกรณีข่มขืนลูกสาวของตน ได้เข้าพบมูซาขอความช่วยเหลือ โดยขอให้มูซาส่งกองทัพกำราบวิสิกอธในคาบสมุทรไอบีเรีย เมื่อคิดคำนวณผลได้ผลเสียแล้ว มูซาตอบตกลงโดยส่งทัพจำนวน 7,000 นาย ประกอบด้วยชนเบอร์เบอร์ที่เพิ่งเปลี่ยนศาสนาเป็นอิสลามร่วมกับทหารอาหรับบางส่วน นำทัพโดยตอริฆ อิบนฺซิยาด ข้ามไปประเมินสถานการณ์ในพื้นที่ไอบีเรียเวลานั้นตอริฆนำทัพข้ามช่องแคบขึ้นฝั่งที่ปลายแหลมบนดินแดนสเปนในวันที่ 29 เมษายน ค.ศ.711 พื้นที่นี้ภายหลังเรียกชื่อว่า “ยิบรอลตาร์” (Gibraltar) ซึ่งแปลงมาจากภาษาอาหรับว่า Jabal Tariq (جبل طارق) หมายถึงภูเขาของตอริฆ ด้วยกำลังพลเพียงเท่านั้น ในขณะที่มีข้อมูลว่ากองทัพวิสิกอธมีกำลังพลมากกว่าแสนนาย ตอริฆไม่เพียงประเมินสถานการณ์ ยังสร้างความสำเร็จด้านการทหารอย่างน่ามหัศจรรย์ โดยทำศึกได้ชัยชนะต่อกษัตริย์โรเดอริกในการศึกแห่งกัวดาลีต (The Battle of Guadalete) นอกจากนี้ยังนำทัพอาหรับ-เบอร์เบอร์รุกเข้าไปด้านในแผ่นดินไอบีเรีย ข่าวการได้ชัยชนะของตอริฆอย่างรวดเร็วทำให้มูซาพร้อมทหารอาหรับ-เบอร์เบอร์จำนวน 18,000 นายข้ามช่องแคบเข้าสู่ไอบีเรียแยกกันเข้ายึดครองเมืองต่างๆของวิสิกอธหลังจากรุกรบอยู่ในไอบีเรียได้สามปี ใน ค.ศ.714 ทั้งมูซาและตอริฆได้รับคำสั่งจากคอลีฟะฮฺอัลวาลิดที่ 1 ให้ไปรายงานตัวที่ดามัสกัส ทั้งสองคนต้องตอบข้อซักถามว่าเหตุใดจึงมิได้ถอนทหารออกจากไอบีเรียตามที่ได้รับคำสั่งจากคอลีฟะฮฺในเบื้องต้น หลักฐานเป็นอย่างไรไม่ปรากฏ ทั้งสองคนไม่ได้กลับไปที่ไอบีเรียหรือแม้กระทั่งที่อัฟริกาเหนืออีกเลย นักประวัติศาสตร์บางส่วนระบุถึงความขัดแย้งระหว่างนักรบทั้งสอง ขณะที่อีกบางส่วนไม่กล่าวถึง มูซาเสียชีวิตใน ค.ศ.716 ขณะปลีกตัวไปแสวงบุญอยู่ที่นครมักกะฮฺ ส่วนตอริฆเสียชีวิตใน ค.ศ.720 ส่วนการรบในไอบีเรียกองทัพมุสลิมใช้เวลาอีกสี่ปีในการรุกรบกระทั่งได้ชัยชนะอย่างเบ็ดเสร็จใน ค.ศ.718

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *