ย้อนหลังกลับไปใน พ.ศ.2548 บริษัท Imarex จากอังกฤษ ให้ข้อมูลรัฐบาลมาเลเซียว่ามูลค่าทางเศรษฐกิจของผลิตภัณฑ์อาหารฮาลาลโลกอยู่ที่ 2.5 แสนล้าน USD ผ่านมาถึงต้น พ.ศ.2568 ทางซาอุดีอาระเบียประกาศในงาน Makkah Halal Forum 2025 ว่าเศรษฐกิจฮาลาลโลกมีมูลค่า 5 ล้านล้าน USD เฉพาะอาหารมูลค่า 1.5 ล้านล้าน USD แสดงว่าตลาดอาหารฮาลาลมูลค่าเพิ่มขึ้น 600% เฉลี่ย 30% ต่อปี ซึ่งน่ามหัศจรรย์ รัฐบาลแทบทุกประเทศจึงมองเศรษฐกิจอาหารฮาลาลด้วยตามันวาว ในที่นี้รวมถึงรัฐบาลไทยทุกชุดด้วย
กลับมาที่ “วาทกรรมอาหารฮาลาล” กันหน่อย คำนี้หมายถึงรูปแบบความคิดเรื่องอาหารฮาลาลที่สืบทอดกันมาในสังคมอย่างลื่นไหลไม่ว่าเอกสังคมหรือพหุสังคม เรื่องนี้คุณบัญญัติ ทิพย์หมัด หุ้นส่วนใหญ่ของเชนภัตตาคารไก่ย่างจีระพันธุ์ทำเป็นดุษฎีนิพนธ์ปริญญาเอกนำเสนอต่อคณะนิเทศศาสตร์และนวัตกรรมการจัดการของนิด้าเพื่อขอจบการศึกษาในวันนี้ วันศุกร์ที่ 21 มีนาคม 2568 ผมเป็นกรรมการสอบกับเขาด้วย ทึ่งกับดุษฎีนิพนธ์เล่มหนานี้ อ่านแล้วได้คำตอบในหลายคำถามที่เคยตั้งไว้ในใจ
ใน พ.ศ.2546 เมื่อคณะกรรมการพัฒนาอุตสาหกรรมอาหารฮาลาลของรัฐบาลอนุมัติงบประมาณแก่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยนำไปสู่การจัดตั้งศูนย์วิทยาศาสตร์ฮาลาล (ศวฮ.) ปีนั้นการส่งออกอาหารฮาลาลจากประเทศไทยสู่โลกมุสลิมมีมูลค่า 247 ล้าน USD ถึง พ.ศ.2556 เพิ่มเป็น 6,000 ล้าน USD สูงขึ้นเฉลี่ย 243% ต่อปี ยิ่งกว่ามหัศจรรย์ แม้หลังจากนั้นจะวนเวียนอยู่ที่ 6 พันล้าน USD ทว่าก็ยังสูง บางคนกล่าวว่านี่คือผลจากวิสัยทัศน์ที่ให้ความสำคัญกับงานวิทยาศาสตร์ฮาลาล ผมเองเมื่อเดินทางต่างประเทศได้รับคำถามอยู่บ่อยว่าประเทศไทยทำได้อย่างไร
ประเทศไทยคือประเทศแรกที่นำวิทยาศาสตร์ฮาลาลมาใช้ประโยชน์ด้านการสร้างคุณภาพอาหารฮาลาลด้วยแนวทาง “ศาสนารับรอง วิทยาศาสตร์รองรับ” (Religion Certifies-Halal Science Support) ส่งผลให้ ศวฮ.รับรางวัลนวัตกรรมด้านฮาลาลยอดเยี่ยมจากนายกรัฐมนตรีมาเลเซียใน พ.ศ.2549 พร้อมคำประกาศว่านี่คือสถาบันด้านวิทยาศาสตร์ฮาลาลแห่งแรกในโลก ศวฮ.พัฒนางานวิทยาศาสตร์ฮาลาลตลอดห่วงโซ่อุปทานการพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารฮาลาล โดยในวันนี้ พ.ศ.2568 ศวฮ.นำเสนอแนวทางสองเอไอ AI-1: Actual Implementation โดยมนุษย์ AI-2: Artificial Intelligence โดยปัญญาประดิษฐ์และหุ่นยนต์
เวลานี้ขั้นตอนสุดท้ายของห่วงโซ่อุปทานอาหารฮาลาลคือการใช้สมาร์ทโฟนดูข้อมูลทั้งหมดผ่านแอ็พ Halal Route ที่ใช้ค้นหาร้านอาหารฮาลาล นำเอไอดึงบล็อกเชนเข้ามาใช้เพื่อทำลายกำแพงที่กั้นการเติบโตของเศรษฐกิจอาหารฮาลาลของประเทศ เป็นไปตามมติคณะรัฐมนตรีวันที่ 10 กันยายน พ.ศ.2562 งานนี้กระทรวงอุตสาหกรรมสนับสนุนงบประมาณ พ.ศ.2568 ก็ได้แต่หวังว่าเอไอจะพัฒนาเศรษฐกิจฮาลาลได้ สุดท้ายขอส่งกำลังใจให้คุณบัญญัติผ่านการสอบปกป้องดุษฎีนิพนธ์ไปด้วยดี ทำงานหนักขนาดนั้น สรุปได้เฉียบขาดอย่างนั้น เชื่อมั่นว่าผ่าน ไว้วันหลังจะเขียนงานของคุณบัญญัติให้อ่านกัน ดูกันว่าคุณบัญญัติมองประเด็น “วาทกรรมอาหารฮาลาล” ไว้อย่างไร
#ดรวินัยดะห์ลัน, #drwinaidahlan, #วาทกรรมอาหารฮาลาล, #บัญญัติทิพย์หมัด
