เจอคำถามอยู่บ่อยเรื่องสูตรอาหารคีโต หรือ “คีโตไดเอ็ต” (Keto diet) ว่าดีไหม ใช้แล้วได้ผลหรือเปล่า มีข้อควรระวังอย่างไรบ้าง เมื่อถามก็ต้องตอบโดยขอนำมาสรุปไว้ตรงนี้เลยก็แล้วกันคีโตไดเอ็ตคือสูตรอาหารหรือโภชนาการเพื่อการลดน้ำหนัก คล้ายสูตรอาหารแอตกินส์ (Atkin’s diet) ที่เคยนิยมกันมาก่อนเมื่อนานกว่าสิบปีมาแล้ว แอตกินส์ยุ่งยากมากนักจึงพัฒนาไปเป็น สูตรอาหารเซาท์บีช (Southbeach diet) ภายหลังปรับมาเป็นสูตรคีโตอย่างที่กำลังจะถกกันในเวลานี้นั่นแหละ หลักการง่ายๆคือคาร์โบไฮเดรตกระตุ้นการหลั่งฮอร์โมนอินสุลินนำไปสู่การสะสมไขมัน กินแป้งและน้ำตาลมากจึงอ้วนง่าย เป็นผลมาจากอินสุลินนี่เอง เมื่อลดการกินแป้งและน้ำตาล การสะสมไขมันจากพลังงานที่เหลือจึงลดลง นั่นเป็นประการหนึ่ง อีกประการหนึ่งคือการลดแป้ง เป็นผลให้ร่างกายผลิตสารคีโตนมากขึ้น คีโตนหรือคีโตนบอดีส์ใช้เป็นพลังงานให้แก่สมองในกรณีที่ขาดน้ำตาล การสร้างคีโตนทำให้ความอยากอาหารลดลง กินน้อยลง ความอ้วนจึงลดลง โดยสรุปคือสูตรอาหารคีโตคืออาหารที่มีแป้งและคาร์โบไฮเดรตน้อย แหล่งพลังงานจึงมาจากไขมันและโปรตีนเป็นหลัก การลดความอ้วนด้วยการลดแป้ง ลดน้ำตาล อย่างหลายสูตรโภชนาการ หรือเพิ่มโปรตีนในอาหารอย่างสูตรโปรตีนสูง หรือเพิ่มโปรตีนเพิ่มไขมันอย่างสูตรคีโต ใช้หลักการเดียวกันทั้งนั้น นั่นคือลดการหลั่งของอินสุลินหากถามว่าการใช้สูตรอาหารคีโตลดน้ำหนักตัวได้ผลหรือไม่ คำตอบคือได้ผล การลดคาร์โบไฮเดรต เพิ่มโปรตีน ไขมันจึงลดน้ำหนักตัวลงได้โดยมีรายงานการศึกษาทางการแพทย์สนับสนุน แต่ผู้ปฏิบัติควรมีคำถามเพิ่มเติมนั่นคือหากใช้สูตรคีโตระยะยาวจะทำได้หรือไม่ มีข้อเสียหรือเปล่า การตัดอาหารคาร์โบไฮเดรตในระยะยาวอาจก่อปัญหาจังหวะการเต้นของหัวใจผิดปกติที่เรียกว่า Atrial Fibrillation (AFib) มีงานวิจัยทางการแพทย์ศึกษาในอาสาสมัครจำนวนนับหมื่นยืนยันออกมาอย่างนั้น เป็นผลให้เสี่ยงต่อการเกิดภาวะหัวใจวายจึงต้องระวังกันหน่อย อีกปัญหาหนึ่งคือทำให้ศักยภาพด้านการออกกำลังกายลดลง เรื่องนี้ต้องคุยกันยาวขอยกยอดไปถกกันวันหลัง นอกจากนี้ยังเสี่ยงต่อปัญหาสุขภาพบางประการ เช่น ความเสี่ยงต่อปัญหาของถุงน้ำดี ภาวะท้องผูก ภาวะขาดวิตามินบี ประการหลังนี้พบได้บ่อยในผู้ที่ใช้อาหารสูตรคีโต โดยสรุปคือใครที่ลดน้ำหนักตัวด้วยสูตรอาหารคีโตควรใช้ในระยะเวลาสั้นๆ เมื่อน้ำหนักตัวลดลงระดับหนึ่งแล้ว ควรกลับไปกินอาหารปกติ แนะนำกันจริงจังอย่างนั้น #drwinaidahlan, #ดรวินัยดะห์ลัน, #ketodiet
