หลังยุคของเดวิดหรือนบีดาวูดคือยุคของบุตรชายที่ชื่อโซโลมอนหรือนบีสุไลมาน ยิวสายนี้สืบวงศ์วานต่อเนื่องกันมา มีการอ้างด้วยว่าพระเยซูหรือนบีอีซาสืบเชื้อสายมาจากเดวิด คริสต์กับยิวจึงนับถือศาสนาที่ต่อเนื่องกัน หากจะว่าไปชนชาวยิวทั้งก่อนและหลังยุคสมัยของเดวิดและโซโลมอน ปกครองตนเองอยู่ช่วงสั้น ๆ สุดท้ายก็ถูกหลายจักรวรรดิผลัดกันเข้ามาปกครอง ทั้งสุเมเรีย อียิปต์ เปอร์เซีย โรมัน ไบแซนไทน์ จนถึงอิสลาม
ในช่วงโรมันปกครอง คนยิวอพยพไปอาศัยอยู่ทั่วยุโรปในดินแดนใต้อาณัติของโรมันโดยเฉพาะอย่างยิ่งยุโรปกลาง ที่ในวันนี้คือประเทศเยอรมนี โปแลนด์ ออสเตรีย ฮังการี สาธารณรัฐเชคและสโลวัก ถึงสมัยไบแซนไทน์ ยิวอพยพอีกครั้งไปอยู่ยุโรปตะวันออกที่เป็นประเทศลัตเวีย ลิธัวเนีย ยูเครน รัสเซีย ครั้นถึงยุคอิสลามปกครอง คนยิวติดตามชนอาหรับไปไกลถึงอาณาจักรอันดาลุสซึ่งเป็นดินแดนอิสลามในสเปน คนยิวอุ่นหนาฝาคั่งมากเมื่อครั้งอยู่ภายใต้การปกครองของอิสลาม นักประวัติศาสตร์ยิวเองเมื่อไม่นานมานี้ยังยอมรับว่ามุสลิมดูแลยิวได้ดีกว่าชนกลุ่มอื่น
คนยิวในแถบเยอรมันออกลูกออกหลานกันมาก กระทั่งกลายเป็นคนยิวเชื้อสายเยอรมันซึ่งมีชื่อเรียกกันในภาษาฮิบรูว่า “แอชกีนาซี” (Ashkenazi) ซึ่งกลายเป็นคนยิวส่วนใหญ่ในโลกปัจจุบันโดยมีมากถึง 70-80% ยิวที่สร้างประเทศอิสรา-อลตลอดจนยิวที่อพยพไปอยู่อเมริกาเป็นยิวแอชกีนาซีแทบทั้งนั้น ส่วนที่เหลือหากไม่เปลี่ยนศาสนาก็แปลงเป็นยิวกลุ่มย่อยที่สืบเชื้อสายมาจากยิวอพยพ นอกจากนี้ยังมีคนยิวบางส่วนหลงเหลือในตะวันออกกลาง
นักวิจัยทางพันธุศาสตร์ชาวยิวชื่อ Dr Eran Elhaik รายงานใน ค.ศ.2016 ว่าเมื่อวิเคราะห์สายพันธุกรรมของคนยิวแอชกีนาซีพบว่าคนกลุ่มนี้ไม่ได้มีเชื้อสายเยอรมันหรืออาหรับแต่กลับมีรากทางพันธุกรรมเดียวกับชนชาวเติร์กโบราณจากสามหมู่บ้านทางตอนเหนือของประเทศเตอร์เคียปัจจุบัน ซึ่งเป็นกลุ่มชนที่สืบเชื้อสายมาจากชนเปอร์เซียหรืออิหร่านเมื่อกว่าสองพันปีมาแล้ว กลายเป็นว่าคนยิวส่วนใหญ่ในโลกทุกวันนี้เป็นญาติใกล้ชิดกับคนอิหร่าน
ในเรื่องศาสนา ยิวมีโบสถ์เรียกว่าซินนากอก (Synagogue) มีคัมภีร์เรียกว่าโตราห์ (Torah อิสลามเรียกว่าเตาร็อด) มีพระที่เรียกว่าโกเฮน (Kohen) ซึ่งสมณศักดิ์สูงสุดเรียกว่า “ฮาโกเฮน ฮากาโดล” คนยิวบริโภคอาหารที่เรียกว่าโกเชอร์ (Kosher) หลักการคล้ายฮาลาลของอิสลาม ศาสนายิวมี 4 นิกาย ได้แก่ นิกายออร์โธดอกซึ่งเป็นกลุ่มจารีตนิยมยึดถือแนวทางสายเก่า เคร่งครัดในศาสนา นิกายคอนเซอร์เวทิฟเป็นอนุรักษ์นิยมที่ไม่เคร่งเท่าออร์โธดอก นิกายรีคอนสตรัคซึ่งเคร่งน้อยกว่าคอนเซอร์เวทีฟ กลุ่มสุดท้ายไม่เชิงเป็นนิกาย เรียกตนเองว่ารีฟอร์มเป็นพวกหัวสมัยใหม่ แยกศาสนาออกจากชีวิตประจำวัน ใช้ศาสนาเป็นเพียงพิธีกรรม คนยิวกลุ่มหลังนี้มีมากถึงหนึ่งในสามของคนยิวในโลก ไม่รู้สึกผูกพันกับประเทศอิสรา-อล เป็นผลให้คนยิวกลุ่มออร์โธดอกที่เคร่งศาสนาไม่ค่อยพอใจนัก
#ดรวินัยดะห์ลัน, #drwinaidahlan, #คนยิว, #ยิวกับอิหร่าน, #ยิวแอสกีนาซี
