ยอมรับกันว่าโลกทุกวันนี้คือมรดกของโลกยุคอาณานิคม หากมองย้อนกลับไป ชาติแรกๆของยุโรปที่นำเอาการล่าอาณานิคมสังคมที่อ่อนแอกว่ามาใช้ปฏิบัติคือ “ปอร์ตุเกสและสเปน” หลังจากนั้นชาติยุโรปอื่นจึงก้าวตามกันมา ทั้งฮอลันดา, อังกฤษ, ฝรั่งเศส ก่อนจะเป็นเยอรมัน, รัสเซีย, อิตาลี, เบลเยี่ยม รวมถึงชาตินอกยุโรปคือสหรัฐอเมริกา, ญี่ปุ่น ประเด็นที่น่าสนใจคือปอร์ตุเกสและสเปน ช่วงเริ่มต้นยุคล่าอาณานิคมในศตวรรษที่ 16 เพิ่งรวบรวมดินแดนที่ได้มาจากอาณาจักรมุสลิมอาหรับ-อะมาซิกฮฺ ช่วงศตวรรษที่ 12-15 จัดตั้งอาณาจักรของตนได้สำเร็จ คำถามมีว่าเหตุใดทั้งสองชาติจึงก้าวขึ้นเป็นจักรวรรดิได้อย่างรวดเร็ว คำตอบคือเป็นเพราะแรงส่งจากอารยธรรมอาหรับที่ทิ้งไว้บนแผ่นดินไอบีเรียนั่นเอง เป็นเรื่องของคนแคระเหยียบบ่ายักษ์โดยแท้ย้อนเวลากลับไปในศตวรรษที่ 5-7 ไอบีเรียตกอยู่ใต้การปกครองของชนวิสิกอธ (Visigoth) ซึ่งเป็นกลุ่มอารยธรรมต่ำในยุโรป ต้นศตวรรษที่ 8 ชนมุสลิมอาหรับและอะมาซิกฮฺยกทัพจากอัฟริกาเหนือเข้าครอบครองไอบีเรีย ทิ้งพื้นที่ส่วนหนึ่งทางด้านเหนือไว้ พื้นที่ที่ว่านี้เองที่ชนคริสต์ได้รวบรวมชนเผ่าวิสิกอธและชนพื้นเมืองเดิมในไอบีเรียทำศึกที่เรียกว่า “รีคองกิสตา” (Reconquista) รุกชิงดินแดนคืนทว่าระยะแรกต้องใช้เวลากว่าสามศตวรรษต่อเมื่อจักรวรรดิอาหรับอุมัยยะฮฺล่มสลายลงใน ค.ศ.1031 การรุกคืบของรีคองกิสตาจึงเริ่มเป็นผล รอจนกลางศตวรรษที่ 12 อาณาจักรปอร์ตุเกสจึงตั้งได้สำเร็จ ถึงศตวรรษที่ 15 อาณาจักรสเปนจึงตามมา ช่วงเวลาสามร้อยปีจากต้นศตวรรษที่ 8 ถึงต้นศตวรรษที่ 11 นั่นเองที่อาณาจักรมุสลิมอัล-อันดาลุสได้พัฒนาไอบีเรียจนกระทั่งก้าวหน้าทั้งด้านการเมือง, การปกครอง, เศรษฐกิจ, วิชาการ, ครอบคลุมถึงการศึกษา วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี โดยถ่ายทอดศิลปะวิทยาการจากจักรวรรดิมุสลิมอับบาสิยะฮฺที่มีศูนย์กลางอยู่ที่แบกแดด เมื่อสุลตานอับดุลเราะฮฺมานที่ 1 แห่งราชวงศ์อุมัยยะฮฺขึ้นครองราชย์ใน ค.ศ.756 ทรงใช้คอร์โดบาเป็นเมืองหลวงของอาณาจักรอัล-อันดาลุส ความที่เติบโตมาจากดามัสกัสที่รุ่งเรืองอย่างยิ่งเนื่องจากเป็นศูนย์กลางทางการค้าแถบตะวันออกกลาง, เมดิเตอร์เรเนียน, อัฟริกาเหนือ, เอเชียกลางและคาบสมุทรอาหรับจึงทรงนำเอาสินค้าเหล่านั้นเข้ามาค้าขายในไอบีเรียกระทั่งสร้างคอร์โดบาให้รุ่งเรืองอย่างยิ่งด้านเศรษฐกิจสินค้าในตลาดดามัสกัสมีทั้งเครื่องเทศจากโมลุกกะและฟิลิปปินส์ ผ้าไหมจากจีน เครื่องเทศ ไม้สัก งาช้าง จากอินเดียและตะวันออกไกลผ่านมาทางเรือจากอินเดีย ศรีลังกาและอาเจะห์ ส่งถึงเยเมน เปลี่ยนถ่ายคาราวานทางบกขนส่งขึ้นมาตามขอบทะเลแดงสู่แผ่นดินชามกระทั่งถึงดามัสกัส ผ้าไหม เครื่องกระเบื้องจากจีนผ่านมาทางเส้นทางสายไหมทางบกผ่านเอเชียกลาง เปอร์เซีย กระทั่งถึงดามัสกัส สินค้าหลากหลายเหล่านั้นรวมถึงสินค้าจากอิตาลี ยุโรปและไบแซนไทน์ ถูกลำเลียงจากดามัสกัสผ่านอัฟริกาเหนือและเมดิเตอร์เรเนียนเข้าสู่ไอบีเรีย เฟื่องฟูจนคอร์โดบากลายเป็นเมืองที่มั่งคั่งทางเศรษฐกิจ เกิดความก้าวหน้าทางการศึกษาและวิทยาการ เทียบเคียงโลกมุสลิมในเปอร์เซียและตะวันออกกลาง สร้างยุคทองของโลกมุสลิมในยุคกลางให้เรืองรองยิ่งขึ้น #drwinaidahlan, #ดรวินัยดะห์ลัน, #มุสลิมสเปนปอร์ตุเกส
