ย้อนมองอดีตเมื่อชนยุโรปเหยียบบ่ายักษ์อาหรับ ตอนที่ 4

ในบรรดาความขัดแย้งระหว่างชนคริสต์กับมุสลิมที่เกิดขึ้นในยุคกลางไม่ว่าจะเป็นในยุโรปหรือในตะวันออกกลาง ความขัดแย้งที่ยืดเยื้อยาวนานที่สุดคือ “สงครามรีคองกิสตา” (Reconquista) ในไอบีเรียที่เริ่มตั้งแต่ ค.ศ.722 สิ้นสุด ค.ศ.1492 ยาวนาน 770 ปี ชนคริสต์ที่เกี่ยวข้องในความขัดแย้งคือชนยุโรปเชื้อสายผสมตั้งแต่วิสิกอธ, ชนยุโรปพื้นเมืองในไอบีเรีย, ชนฟีนิเชียน-คาเธจ, แม้กระทั่งชนโรมัน อาณาจักรปอร์ตุเกส (Portugal) เริ่มต้นขึ้นภายใต้อาณาจักรเลออน (Leon) ก่อนแยกเป็นอิสระใน ค.ศ.1143 ภายหลังชนคริสต์สามารถครอบครองพื้นที่ส่วนใหญ่ของไอบีเรียไว้ได้ ยกเว้นพื้นที่แถบกรานาดาทางใต้เท่านั้น ปอร์ตุเกสจึงนับเป็นชาติที่เก่าแก่ที่สุดที่ถือกำเนิดขึ้นในยุโรปตะวันตกเมื่อเทียบกับบรรดาชาติยุโรปทั้งหมด เมื่อครั้งปอร์ตุเกสถือกำเนิดขึ้นกลางศตวรรษที่ 12 เวลานั้นยังไม่มีฝรั่งเศส, อังกฤษ, เยอรมัน, สแกนดิเนเวีย, สวิตเซอร์แลนด์ หรือแม้กระทั่งสเปนที่ถือกำเนิดขึ้นหลังจากนั้น ช่วงเวลาที่ปอร์ตุเกสถือกำเนิดขึ้น สเปนยังคงเป็นอาณาจักรเลออน, คาสติล, นาวาร์เร, อะรากอน แยกเป็นอิสระต่อกัน เข้าศตวรรษที่ 16 แล้วนั่นแหละ อาณาจักรคาสติล, เลออนและอะรากอนจึงรวมเข้ากับนาวาร์เรกำเนิดเป็นอาณาจักรสเปนในภายหลังในส่วนของพื้นที่ไอบีเรียที่กลายเป็นประเทศปอร์ตุเกสปัจจุบันก่อนหน้านั้นระหว่าง ค.ศ.722 ถึง ค.ศ.1031 ยาวนานสามศตวรรษคือแผ่นดินอัล-อันดาลุสในนามของอาณาจักรคอร์โดบาที่ปกครองโดยราชวงศ์อุมัยยะฮฺ สร้างอารยธรรมอิสลามอาหรับ-อะมาซิกฮฺไว้ในพื้นที่อย่างมั่นคง ปอร์ตุเกสที่ถือกำเนิดขึ้นกลางศตวรรษที่ 12 จึงมิได้เริ่มจากศูนย์ ทว่าสร้างขึ้นจากแผ่นดินที่มีอารยธรรมสะสมของโรมัน, คาเธจ, ฟินิเชียน, วิสิกอธ, แวนดัล ที่มีมากที่สุดคืออารยธรรมที่สร้างขึ้นโดยมุสลิมอาหรับตะวันออกกลางและมุสลิมอะมาซิกฮฺจากอัฟริกา น่าเสียดายที่ความรุ่งเรืองที่รังสรรค์โดยมุสลิมเหล่านี้มีการบันทึกน้อยมากโดยนักประวัติศาสตร์ชาวยุโรป ทว่ายังมีบันทึกจากนักประวัติศาสตร์มุสลิมที่กล่าวถึงความรุ่งเรืองที่อุมัยยะฮฺสร้างขึ้นในคอร์โดบา (Cordoba) ของไอบีเรียหรือฆูรฏูบะฮฺในภาษาอาหรับ สิ่งที่สรรค์สร้างขึ้นคือความรุ่งเรืองที่ชนยุโรปไม่เคยสัมผัสมาก่อน ก่อนกำเนิดปอร์ตุเกสในศตวรรษที่ 12 ชนอาหรับ-อะมาซิกฮฺได้สร้างคอร์โดบาให้เป็นเมืองที่รุ่งเรืองที่สุดในยุโรปเป็นที่เรียบร้อยไปแล้ว ประชากรของคอร์โดบามี 500,000 คน ขณะที่ปารีสซึ่งเป็นเมืองใหญ่ที่สุดในยุโรปแถบนั้นมีประชากร 38,000 คน มีมัสยิดเฉพาะคอร์โดบา 700 แห่ง วังและวิลลา 60,000 แห่ง หอสมุดขนาดใหญ่ 70 แห่ง บรรจุหนังสือกว่า 500,000 เล่ม มีโรงพิมพ์ โรงทำกระดาษมากมายเต็มเมือง มีถนนที่ประดับประดาโคมไฟที่ทอดยาวออกไปหลายไมล์สู่ชานเมือง มีช่างฝีมือมากมายนับพันคน โรงอาบน้ำกว่า 900 แห่ง โรงเรียน วิทยาลัยอีกหลายร้อยแห่ง นี่คือหนึ่งตัวอย่างของเมือง ขณะเดียวกันยังมีอีกหลายเมืองที่มีความก้าวหน้าไม่ยิ่งหย่อนไปกว่ากัน ไม่ว่าจะเป็นโตเลโด (Toledo) เซวิลญา (Seville) ลิสบอน (Lisbon) และอีกมากมาย เหล่านี้เป็นเสมือนยักษ์ที่คนแคระอย่างปอร์ตุเกสและสเปนเหยียบบ่าต่อยอดสร้างจักรวรรดิของตนเองขึ้นในเวลาต่อมา #drwinaidahlan, #ดรวินัยดะห์ลัน, #มุสลิมสเปน, #มุสลิมปอร์ตุเกส

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *