ในอัลกุรอาน บทอัลบะเกาะเราะฮฺ 2: 183 ระบุว่าการถือศีลอดนั้นกำหนดแก่มุสลิมเช่นเดียวกับที่เคยกำหนดแก่ชนกลุ่มอื่นมาก่อนแล้ว การถือศีลอดจึงมิใช่เฉพาะมุสลิม ยังมีชนกลุ่มอื่น ทั้งชนยิวหรือยูดาย ชนคริสต์ ฮานิฟ และกลุ่มศาสนาใกล้เคียงกัน เพียงแต่ในศาสนาอื่นยกเว้นฮานิฟไม่ได้กำหนดการถือศีลอดหรือการถือศีลอดอาหารไว้ในเดือนรอมฎอนเช่นอิสลาม กรณีชนยิวและคริสต์มีบันทึกว่าเมื่อโมเสส (นบีมูซา อะลัยฮิสลาม) นำชนยิวอพยพออกจากความเป็นทาสในอียิปต์หนีข้ามทะเลแดง ช่วงเวลานั้นตรงกับเดือนนิซานหรือเดือนที่หนึ่งตามปฏิทินฮิบรู ในอดีตยิวกับอาหรับใช้ปฏิทินลักษณะเดียวกัน กำหนดการเริ่มต้นของวันในเวลาที่ดวงอาทิตย์ลับขอบฟ้า กำหนดวันแรกของเดือนโดยการสังเกตจันทร์เสี้ยวของคืนหนึ่งค่ำ หนึ่งเดือนมีประมาณ 29.5 วัน มีการเพิ่มหนึ่งเดือนในทุกสามปี ซึ่งอาหรับเรียกการกระทำเช่นนี้ว่า “อัลนะซีอฺ”
วันที่ 14 เดือนนิซาน ชนยิวมีการเฉลิมฉลองวันที่เรียกว่า “ปัสกา” (Pasqual) แปลว่า “ข้ามพ้น” หมายถึงพ้นจากความเป็นทาสมาเป็นไทซึ่งกำหนดไว้ในวันที่ข้ามทะเลแดง มีการฉลองด้วยขนมปังที่ไม่ใส่เชื้อ ทาเลือดแกะไว้ที่วงกบประตู ชนยิวยุคนั้นกำหนดวันที่ 10 เดือนนิซานเป็นวันถือศีลอดอาหารเพื่อรำลึกถึงการเตรียมตัวก่อนข้ามทะเลแดง ส่วนในอิสลาม วันที่ 10 เดือนนิซานตรงกับวันที่ 10 เดือนมุฮัรรอมซึ่งเป็น “วันอาซูรอ” เมื่อชนยิวอดอาหาร ท่านนบีมุฮัมมัด ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม แนะนำให้มุสลิมถือศีลอดในวันนั้นด้วย ทั้งยังแนะนำให้ถือศีลอดสองวันคือวันที่ 9 และ 10 เดือนมุฮัรรอมหรือวันที่ 10 และ 11 ส่วนชาวคริสต์มีวันปัสกาเช่นเดียวกันโดยกำหนดว่าเป็นวันที่พระเยซูฟื้นคืนชีพจากความตายบนไม้กางเขน
คริสต์กำหนดวันปัสกา (Pascal) ช่วงเดียวกับยิวโดยเป็นวันอาทิตย์ที่ติดกับวันปัสกาของยิว โดยเชื่อว่าพระเยซูถูกตรึงและสิ้นพระชนม์บนไม้กางเขนในวันศุกร์ ถึงวันอาทิตย์ พระองค์ฟื้นคืนชีพนั่นคือวันปัสกา หลังจากนั้นทรงใช้เวลา 40 วันเยี่ยมเยียนสานุศิษย์ก่อนขึ้นสู่สรวงสวรรค์ ชนยิวและชนคริสต์จึงมีวันปัสกาเหมือนกันทว่าความหมายต่างกัน ส่วนในอิสลาม พระเยซูคือนบีอีซา อะลัยฮิสลาม ทว่าไม่มีเรื่องราวการถูกตรึงบนไม้กางเขน ไม่มีการไถ่บาป ทั้งนบีอีซาคือมนุษย์ไม่ใช่พระเจ้าหรือบุตรของพระเจ้า ความเชื่อจึงต่างกัน
ชุมชนคริสต์ในอเมริกาเรียกวันปัสกา (Pascal) หรือวันปัสชา (Pascha) ว่า “วันอีสเตอร์” (Easter หรือ Eostre) ตรงกับวันแรกของฤดูใบไม้ผลิ ตกประมาณปลายเดือนมีนาคมหรือต้นเดือนเมษายน โดยก่อนวันอีสเตอร์หรือปัสกา ชนคริสต์บางกลุ่มถือศีลอดอาหารโดยเริ่มตั้งแต่วันพุธห่างจากวันปัสกา 7 สัปดาห์ที่เรียกว่าวันพุธรับเถ้า (Ash Wednesday) อดอาหารทุกวันเว้นวันอาทิตย์รวมกันได้ 40 วัน โดยอดอย่างสิ้นเชิงตลอด 24 ชั่วโมงยกเว้นน้ำ คนส่วนใหญ่ถือศีลอดอาหารหนึ่งหรือสองวัน เป็นประเพณีที่เรียกว่าเทศกาลเข้าสู่ธรรมหรือมหาพรต หยุดอดอาหารในวันศุกร์ก่อนวันปัสกาในวันอาทิตย์ เหตุทื่ถือศีลอดอาหาร 40 วันเนื่องจากพระเยซูหรือนบีอีซาเคยถือศีลอดอาหารกลางทะเลทราย 40 วัน เช่นเดียวกับโมเสสหรือนบีมูซาที่ถือศีลอดก่อนขึ้นภูเขาซีนาย นี่คือการถือศีลอดของกลุ่มชนก่อนอิสลามตามที่อัลกุรอ่านระบุไว้
#ดรวินัยดะห์ลัน, #drwinaidahlan, #ถือศีลอดในคริสต์และยิว
