ว่ากันด้วยเรื่อง “ชา” กับการกำเนิดสหรัฐอเมริกาไปแล้ว โดยหลังจากนั้นความเป็นมหาอำนาจของอังกฤษยังไม่ลดลง ทว่ากลายไปเป็นมหาอำนาจด้านการค้าใบชาไปในที่สุด แต่ก่อนจะเดินหน้ากันต่อ ขอย้อนกลับไปตั้งต้นกันเรื่องบทบาทของชนยุโรปตะวันตกที่มีต่อการทำธุรกิจการค้ากับโลกตะวันออกสักหน่อย ก่อนคริสต์ศตวรรษที่ 15 คนยุโรปตะวันตกติดต่อค้าขายโดยตรงกับโลกตะวันออกไม่ได้ ทำเพียงผ่านคนกลางคือชาวอาหรับ ชาวจีนและชาวเอเชียกลางผ่านเส้นทางสายไหมทางบกและทะเลเท่านั้น เส้นทางจากยุโรปตะวันตกมาถึงแผ่นดินจีนยาวไกลเกินไป ทางเรือเองเวลานั้นยังทำไม่ได้เนื่องจากมีทวีปอัฟริกาทั้งทวีปขวางอยู่ กระทั่งศตวรรษที่ 13-14 พ่อค้าจากเวนิชชื่อมาร์โค โปโล ใช้เส้นทางบกเดินทางผ่านทะเลทรายมาจนถึงจักรวรรดิจีนกลายเป็นคนยุโรปคนแรก จากนั้นอีกร้อยปีกว่าชาวยุโรปตะวันตกจะค้นพบเส้นทางทางเรืออ้อมอัฟริกามาจนถึงอินเดียและจีนได้สำเร็จ ความก้าวหน้าในเรื่องนี้เริ่มโดยชาวปอร์ตุเกส โดยช่วงศตวรรษที่ 8-15 สเปนและปอร์ตุเกสเวลานั้นทำสงครามรีคองกิสตา (Reconquista) กับอาณาจักรมุสลิมอัลอันดาลุสที่ยึดครองไอบีเรีย ใน ค.ศ.1143 ปอร์ตุเกสเป็นอิสระ รอจนกระทั่ง ค.ศ.1512 จึงเกิดสเปนขึ้น ช่วงศตวรรษที่ 15 นี่เองที่ปอร์ตุเกสคือยุโรปชาติแรกที่สามารถเดินทางอ้อมอัฟริกามาจนถึงอินเดียและจีน เริ่มตั้งแต่การเดินเรือผ่านแหลมโบจาดอร์ (Bojador) อัฟริกาตะวันตกใน ค.ศ.1434 กระทั่งถึง ค.ศ.1488 จึงเดินเรืออ้อมแหลมกู้ดโฮปปลายทวีปอัฟริกาได้สำเร็จ ปอร์ตุเกสมาถึงอินเดียใน ค.ศ.1498 และเดินทางถึงจีนทางเรือใน ค.ศ.1517 การค้าโดยตรงระหว่างจีน อินเดียกับยุโรปตะวันตกจึงเริ่มต้นหลังจากนั้น ขณะที่ปอร์ตุเกสพบเส้นทางการค้าสร้างความมั่งคั่งทางตะวันออก สเปนเป็นผู้ค้นพบอเมริกากระทั่งสามารถสร้างความมั่งคั่งจากการค้าระหว่างสองฝั่งมหาสมุทรคือยุโรปและอเมริกาได้โดยเฉพาะอย่างยิ่งการค้าแร่เงิน ความมั่งคั่งของสเปนนำไปสู่การสร้างจักรวรรดิในยุโรปโดยกองทัพสเปนปกครองขึ้นไปถึงดินแดนแผ่นดินต่ำ (Low countries) หรือเนเธอร์แลนด์ เบลเยี่ยม โดยชนชาวดัทช์ต่อสู้เพื่อเอกราชจากสเปนนำไปสู่สงคราม 80 ปี ค.ศ.1568-1648 ระหว่างนี้ทัพเรืออาร์มาดาของสเปนพ่ายต่ออังกฤษใน ค.ศ.1588 อำนาจของสเปนจึงลดลงชาติที่ก้าวขึ้นมาแทนคืออังกฤษและดัทช์หลังจากเดินเรือไปจนถึงจีนได้สำเร็จ ช่วงศตวรรษที่ 16 ปอร์ตุเกสทำมาค้าขายใบชาได้กำไรจากจีนเป็นกอบเป็นกำ ชาติต่อมาคือดัทช์ซึ่งใช้เส้นทางการค้าที่ปอร์ตุเกสเปิดไว้เดินทางมายังตะวันออกโดยเปิดบริษัทอินเดียตะวันออกหรือ VOC (Vereenigde Oost-Indische Compagnie) ขึ้นใน ค.ศ.1602 ชนชาวดัทช์เชี่ยวชาญการค้ามากกว่าปอร์ตุเกส ไม่ทันไร พ่อค้าชาวดัทช์ก็ควบคุมการค้าเครื่องเทศ ใบชา เครื่องเคลือบ ผ้าไหม จากตะวันออกไว้ในมือได้แทบทั้งหมด ดัทช์ทำมาค้าขึ้นจากใบชาที่นำมาจากจีน ความร่ำรวยของดัทช์นั่นเองที่กระตุ้นให้อังกฤษหาทางเดินตามรอยบ้าง #drwinaidahlan, #ดรวินัยดะห์ลัน, #ชาจากวัฒนธรรมสู่สุขภาพ
