จักรวรรดิอุสมานียะฮฺกำเนิดขึ้นตอนต้นศตวรรษที่ 13 เมื่อล้มยักษ์อย่างจักรวรรดิไบแซนไทน์ซึ่งสืบทอดมาจากจักรวรรดิโรมันอายุรวมกว่า 1,500 ปีได้ตอนกลางศตวรรษที่ 15 จึงกลายเป็นจักรวรรดิอย่างสมบูรณ์ การดำรงรักษาจักรวรรดิจำต้องอาศัยพลังทางทหารควบคู่กับเศรษฐกิจและเทคโนโลยี จักรวรรดิพัฒนากองทัพที่น่าเกรงขามสยบแทบทุกกองทัพ ปกครองทั่วยุโรปตะวันออกด้านใต้ สร้างศักยภาพด้านเศรษฐกิจ พัฒนาเทคโนโลยีชนิดไม่มีใครเทียบ ทว่าเมื่อยุโรปหลังสงครามครูเสดผ่านยุคเรเนสซองค์ช่วงศตวรรษที่ 14 กระทั่งเข้าสู่ยุคปฏิวัติอุตสาหกรรมในศตวรรษที่ 18 อุสมานียะฮฺเมื่อพัฒนาตามไม่ทันก็เริ่มถดถอยตั้งแต่กลางศตวรรษที่ 16 สูญเสียดินแดนในยุโรปไปทีละส่วนกระทั่งล่มสลายตอนต้นศตวรรษที่ 20 ทำไมจึงเป็นเช่นนั้นมีผู้ให้เหตุผลของการล่มสลายของอุสมานียะฮฺไว้มากมาย Patrick J.Kiger แห่ง History.com เขียนถึงเหตุผล 6 ประการที่ทำให้จักรวรรดิอุสมานียะฮฺล่มสลายจึงขอนำมาสรุปไว้ ณ ที่นี้ดังต่อไปนี้ (1) เป็นสังคมเกษตรมากเกินไป ในศตวรรษที่ 17-18 ยุโรปเกิดการปฏิวัติอุตสาหกรรม หลายชาติยุโรปสามารถพัฒนาเทคโนโลยีสาขาต่างๆรวมทั้งอาวุธยุทโธปกรณ์ได้รวดเร็ว ในขณะที่อุสมานียะฮฺยังคงเป็นสังคมเกษตรขาดศักยภาพในการแข่งขัน เมื่อต้องเข้าร่วมสงครามโลกครั้งที่ 1 จักรวรรดิขาดอุตสาหกรรมที่จะสนับสนุนการสู้รบและการผลิตยุทโธปกรณ์ที่จำเป็น (2) ขาดความเหนียวแน่นภายใน อุสมานียะฮฺปกครองโลกอาหรับ คาบสมุทรบอลข่าน สร้างจักรวรรดิใหญ่โตทว่าเต็มไปด้วยความแตกต่างทั้งเชื้อชาติ สัญชาติ ศาสนา ภาษาไม่สามารถสร้างความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกันได้ ความไม่สงบที่เกิดขึ้นบ่อยครั้งบ่อนเซาะให้จักรวรรดิอ่อนแอลง (3) ประชากรด้อยการศึกษา ต้นศตวรรษที่ 20 อุสมานียะฮฺมีประชากรที่มีการศึกษาเพียงร้อยละ 5-10 ส่งผลต่อการพัฒนาคุณภาพของจักรวรรดิและกองทัพ สังคมขาดทั้งแพทย์ วิศวกร ทหารอาชีพ และวิชาชีพอื่นๆ (4) การแข่งขันด้านอำนาจกับยุโรปช่วงปลายศตวรรษที่ 19 กระทั่งเข้าศตวรรษที่ 20 เป็นไปอย่างเข้มข้น หลายมหาอำนาจหมายตาพื้นที่ภายใต้การปกครองของอุสมานียะฮฺในบอลข่านและตะวันออกกลางทำให้อำนาจของอุสมานียะฮฺถูกบั่นทอนลงอย่างรวดเร็ว (5) รัสเซียพัฒนาความเป็นมหาอำนาจอย่างมาก เกิดการกระทบกระทั่งกับอุสมานียะฮฺบ่อยครั้ง เป็นปัจจัยบ่อนเซาะอำนาจของอุสมานียะฮฺลง (6) เลือกข้างผิดในสงครามโลกครั้งที่ 1 โดยอุสมานียะฮฺเลือกเป็นพันธมิตรกับเยอรมัน และออสเตรีย-ฮังการี ที่เป็นฝ่ายพ่ายแพ้สงคราม เป็นผลให้จักรวรรดิอุสมานียะฮฺจบสิ้นลงนอกจากปัจจัยทั้งหก ยังมีปัจจัยอื่นๆที่เกี่ยวข้องเป็นต้นว่าความไม่สงบภายในราชสำนักที่เกิดจากกลุ่มทหารจานิสซารี ตลอดจนขุนนางที่แก่งแย่งอำนาจกันบ่อยครั้ง สร้างความอ่อนแอให้กับอำนาจของสุลตาน การคอร์รัปชันที่มีสูงในจักรวรรดิ สิ่งเหล่านี้เกิดขึ้นก่อนสงครามโลกครั้งที่ 1 อันเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้การฟื้นตัวของจักรวรรดิหลังสงครามโลกครั้งที่ 1 ยังเกิดขึ้นไม่ได้ #drwinaidahlan, #ดรวินัยดะห์ลัน
