เมื่อเขียนถึง #รัฐสุลต่านแห่งรุม (#Sultanate of Rum ค.ศ.1077-1308) เห็นทีจะต้องกล่าวถึง #เออร์ตูรุล (#Ertugrul) บิดาของ #Osman I ผู้สร้าง #จักรวรรดิอุสมานียะฮฺหรือออตโตมานที่ยิ่งใหญ่กันสักหน่อย ใครอยากเรียนรู้เรื่องราวของชนชาวเติร์ก ลองติดตามภาพยนตร์ขนาดยาวหลายร้อยตอนเรื่องเออร์ตูรุลที่ทาง Netflix นำเสนอทางทีวีคงช่วยให้เข้าใจความเป็นมาของชนชาวเติร์กจากเอเชียกลางที่เข้ามาตั้งรกรากในอะนาโตเลีย รวมถึงการกำเนิดของประเทศตุรกีสมัยใหม่ได้บ้าง เออร์ตูรุลในภาพยนตร์เป็นนิยายจึงอย่าจริงจังให้มากนัก เออร์ตูรุลเกิดในเอเชียกลางปลายศตวรรษที่ 12 เสียชีวิตปลายศตวรรษที่ 13 ใน ค.ศ.1280 เป็นคนในชนเติร์กเผ่ากายี (Kayi) สาขาของเผ่าโอกุส (Oghuz) ครอบครัวเลี้ยงปศุสัตว์ เมื่อเออร์ตูรุลเติบโตขึ้นได้รับรู้เรื่องราวของคนเผ่าโอกุสที่อพยพเคลื่อนย้ายลงไปสร้างจักรวรรดิใหญ่โตชื่อ #เซลจุก (#Seljuk) ค.ศ.1037-1194 เวลานั้นแม้เซลจุกล่มสลายไปแล้วทว่ายังมีอาณาจักรเติร์กเหลืออยู่คืออาณาจักรควาราสเมียน (Kwarazmian) ค.ศ.1077-1231 ทางตะวันออกกับรัฐสุลต่านแห่งรุม (Sultanate of Rum) ค.ศ.1077-1308 ทางใต้ เออร์ตูรุลเมื่อขึ้นเป็นผู้นำเผ่ากายีตัดสินใจแบ่งเผ่ากับน้องชายสองคน ตนเองนำมารดาและน้องชายคนหนึ่งอพยพเข้ามาอยู่ในคาบสมุทรอะนาโตเลีย ขณะที่น้องชายสองคนนำเผ่ากายีที่เหลืออพยพไปพึ่งใบบุญอาณาจักรควาราสเมียนชนเติร์กจากเอเชียกลางหลั่งไหลลงมาในอะนาโตเลียกันมาก รัฐสุลต่านแห่งรุมจัดดินแดนทางตะวันตกให้เผ่ากายีเข้าไปบุกเบิก เป็นดินแดนอันตรายเนื่องจากลึกเข้าไปในเขตอิทธิพลของจักรวรรดิไบแซนไทน์ อีกทั้งเวลานั้นเป็นยุคสมัยของสงครามครูเสดที่ทัพครูเสดจากยุโรปผ่านเข้ามาในพื้นที่เป็นครั้งเป็นคราว ในภาพยนตร์จะเห็นว่าเออร์ตูรุลต้องวุ่นวายอยู่กับตลาดกลางที่มีชนเชื้อสายกรีก โรมัน ไบแซนไทน์ อาร์มีเนีย เซิร์ป ยิว อาศัยอยู่ ความขัดแย้งเกิดขึ้นทั้งกับชนต่างเชื้อสายและชนเติร์กด้วยกัน ช่วงเวลานั้นผู้นำของรัฐสุลต่านแห่งรุมคือ #อะลาอุดดดิน เกย์ฆูบัดที่ 1 (#Ala-uddin Kayqubad I) ค.ศ.1190-1237 สุลต่านยิ่งใหญ่พระองค์หนึ่งที่ต้องรบทัพจับศึกอยู่กับทั้งทัพมองโกลอิลคาเนตและทัพครูเสดในตะวันออกกลางชนิดผลัดกันแพ้ผลัดกันชนะหลายครั้ง ถึง ค.ศ.1243 พ้นสมัยของอะลาอุดดินไปแล้ว 6 ปี ทัพของรัฐสุลต่านแห่งรุมมีอันต้องพ่ายแพ้แก่ทัพมองโกลในการศึกแห่งภูเขาโกเซ (Battle of Kose Dag) นับจากนั้นรัฐสุลต่านกลายเป็นเพียงรัฐในอารักขาของมองโกล ดินแดนของชนเติร์กทางตะวันตกหลายเผ่าที่ยังปลอดอิทธิพลของมองโกลพากันแยกตัวเป็นอิสระต่างฝ่ายต่างสร้างอิทธิพลต่อกัน เออร์ตูรุลกลายเป็นเอมิร (Emir) หรือผู้นำของรัฐอิสระเติร์ก อุสมานบุตรชายคนที่สามของเออร์ตูรุลผู้สร้างจักรวรรดิอุสมานียะฮฺอันเกรียงไกรถือกำเนิดใน ค.ศ.1258 อันเป็นปีที่ทัพมองโกลทำลายแบกแดดของอับบาสิยะฮฺชนิดราพนาสูร อุสมานจึงเติบโตขึ้นมาในบรรยากาศของการต่อสู้กับทั้งมองโกลทั้งไบแซนไทน์ที่กลายเป็นพันธมิตรกับทัพครูเสดที่เริ่มทำสงครามกับมุสลิมมาตั้งแต่ ค.ศ.1095 ชนเติร์กภายใต้การนำของเออร์ตูรุลต่อเนื่องถึงอุสมานนอกจากจะรอดจากการถูกรุมกินโต๊ะยังเติบโตจนกระทั่งสร้างจักรวรรดิอุสมานียะฮฺหรือออตโตมันขึ้นมาได้ ไม่เก่งกาจก็ไม่รู้จะเรียกว่าอย่างไรแล้ว #drwinaidahlan, #ดรวินัยดะห์ลัน
