เรื่องสุดท้ายที่อยากเพิ่มเติมลงในคำนิยมของผมคือเรื่อง “กาแฟ” (Coffee) ซึ่งอาจารย์ศราวุฒิเติมไว้ในบทสุดท้าย โลกสมัยใหม่ในวันนี้วัฒนธรรมกาแฟกลายเป็นวัฒนธรรมอันดับต้น ๆ ที่สำคัญต่อการดำเนินงานทางธุรกิจการค้าไปแล้ว คนจำนวนไม่น้อยเข้าใจว่า“วัฒนธรรมชา” (Tea culture) เป็นของอังกฤษที่รับมาจากจีนและอินเดีย ขณะที่ “วัฒนธรรมกาแฟ” (Coffee culture) เป็นของอเมริกันโดยมักลืมที่จะอ้างถึงว่ารับมาจากใคร อันที่จริงวัฒนธรรมกาแฟเป็นของชนอาหรับที่เริ่มต้นตั้งแต่การค้นพบฤทธิ์ของเมล็ดกาแฟในดินแดนอาหรับแถบอัฟริกา ช่วงกลางคริสตศตวรรษที่ 9 ก่อนกลายเป็นเครื่องดื่มยอดนิยมในโลกมุสลิมทั้งอาหรับและเติร์ก วัฒนธรรมการดื่มกาแฟเพื่อพูดคุยกันเชิงธุรกิจเกิดขึ้นในหมู่ชนอาหรับและเติร์กก่อนหน้าชนยุโรปและอเมริกันนานหลายร้อยปี คนอเมริกันและคนยุโรปในยุคศตวรรษที่ 18-19 ยอมรับวัฒนธรรมการดื่มชาทว่ากลับต่อต้านวัฒนธรรมการดื่มกาแฟ เนื่องจากเห็นว่าการดื่มกาแฟเป็นวัฒนธรรมของมุสลิมอาหรับและเติร์ก กระทั่งศตวรรษที่ 20 นั่นแหละที่การดื่มกาแฟเริ่มได้รับความนิยมในกลุ่มชนตะวันตกกระทั่งแพร่หลายกลายเป็นวัฒนธรรมโลกเช่นทุกวันนี้ ส่วนที่อยากเสริมเนื้อหาของอาจารย์ศราวุฒิเป็นเรื่องการใช้สมุนไพรปรุงรสและกลิ่นในกาแฟอาหรับที่เรียกว่า “ฆาฮฺวาฮฺ” (قهوة Qahwah) สมุนไพรที่นิยมใช้มีตั้งแต่กระวานหรือลูกเอ็นหรืออัลฮิล (الهيل Cardamom) จนถึงอบเชยหรืออัลฆุรฟาฮฺ (القرفةCinnamon) อีกเรื่องที่ขอเสริมคือ “กาแฟเติร์ก” (Turkish coffee) ที่ชงกันเข้มข้นล้นถ้วยด้วยกากกาแฟ ดื่มเสร็จแล้วยังคว่ำถ้วยลงกับจานรองโดยใช้กากที่เหลือในถ้วยซึ่งเป็นคราบรูปร่างต่าง ๆ นำไปใช้ทำนายทายทักถึงโชคชะตาของผู้ดื่ม เป็นเรื่องที่เล่นกันสนุก ๆ สำหรับชนเติร์กโบราณที่นิยมการผจญภัยไม่ได้ซีเรียสอะไรกันนักหนา เนื่องจากอิสลามมิให้เชื่อเรื่องราวเช่นนี้ เพียงรับรู้ไว้เท่านั้น
โดยสรุปคือหนังสือเรื่อง “คู่มือพิชิต (ใจ) อาหรับ” โดย รศ.ดร.ศราวุฒิ อารีย์ ที่ผมได้อ่านตั้งแต่หน้าแรกจนหน้าสุดท้าย มีความหนาของเนื้อหาค่อนข้างมาก คุ้มค่าต่อเวลาที่ใช้ไป ให้คุณค่าอย่างสูงต่อผู้อ่านที่สนใจหาความรู้เพื่อการทำธุรกิจการค้าและเพื่อสันทนาการกับคนอาหรับ เนื้อหานั้นเยี่ยมยอดอยู่แล้ว สำนวนที่ใช้มีความนุ่มนวล น่าอ่าน ต้องชื่นชมอาจารย์ศราวุฒิสำหรับความใส่ใจในรายละเอียดต่าง ๆ ที่เพิ่มเติมเพื่อความสมบูรณ์ของเนื้อหา หลายส่วนในเนื้อหาช่วยสร้างความเข้าใจให้กับทั้งผมและผู้อ่านมากขึ้น ใครไม่เคยรู้จักคนอาหรับเมื่ออ่านหนังสือเล่มนี้แล้วนอกจากจะได้รู้จักตัวตนของคนอาหรับอย่างลึกซึ้งยังรักคนอาหรับเพิ่มเติมมากขึ้นอีกต่างหาก เป็นเช่นที่ผมทั้งรับและรักคนอาหรับอย่างที่เป็นอยู่ในเวลานี้
#ดรวินัยดะห์ลัน, #drwinaidahlan, #ศราวุฒิอารีย์, #คำนิยมหนังสือศราวุฒิอารีย์, #คู่มือพิชิตใจอาหรับ
